EEN IJVERIGE DIENAAR

Zijn geboorteplaats, Graaff-Reinet, ligt aan de rand van de Karoo, een woestijnachtig gebied in de Kaapprovincie. Wellington, de plaats waar hij sterft, ligt eveneens in de Kaapprovincie van Zuid-Afrika.

AFKOMST

Andrew Murray heeft dezelfde naam als zijn vader. Die komt in 1822 komt van Schotland naar Zuid-Afrika. Hij dient als predikant de Nederduitse Gereformeerde Kerk in de Kaapkolonie. De moeder van Andrew stamt van Franse hugenoten af.
Meer dan 45 jaar dient vader Murray de gemeente in Graaff-Reinet. Hij ontvangt daar met regelmaat zendelingen in de pastorie. Zijn kinderen zijn getuigen van het uitzien van hun vader naar een opwekking in zijn gemeente. Soms horen zij hem in zijn studeerkamer smeken om een uitstorting van de Heilige Geest.

STUDIE

Samen met zijn oudere broer John gaat Andrew in 1838 in Aberdeen theologie studeren. Op dat ogenblik is Andrew pas tien jaar oud. De broers wonen bij hun oom John Murray, die ook predikant is. In deze tijd hebben in Schotland mannen als Robert Murray McCheyne, H. Bonar en A. Bonar invloed. John en Andrew zien de opwekking onder de bediening van Burns, een vriend van McCheyne. Na zeven jaar studie in Schotland vervolgen John en Andrew hun studie in Utrecht. Het verval in de kerk in Nederland is schokkend voor hen. Ze raken betrokken bij de beweging van het Reveil met mannen als Bilderdijk, Da Costa en Capadose. Na de voltooiing van hun studie keren de broers in 1848 terug naar Zuid-Afrika.
Van 1850 tot 1860 is Andrew Murray predikant in Bloemfontein, een stad in de Vrijstaatprovincie. Zijn gemeente is uitgestrekt omdat de Voortrekkers – dit zijn de boeren die vanuit de Kaapkolonie in noordelijke richting zijn getrokken – erg verspreid wonen op hun afgelegen boerderijen. In deze periode trouwt hij, in 1856, met Emma Rutherford.
De tweede gemeente is Worcester in de Kaapprovincie. In 1864 neemt Murray een beroep aan naar Kaapstad. Vandaar gaat hij in 1871 naar de gemeente van Wellington, waar hij blijft tot zijn dood. In deze plattelandsgemeente vindt tijdens zijn bediening een opwekking plaats. Diepgaand zijn de pastorale gesprekken die Murray in zijn gemeente voert. Vurig is zijn preekstijl. Het is bekend dat een bepaalde koster altijd vraagt welke Murray komt preken. Wanneer Andrew komt, verwijdert hij uit voorzorg de kandelaren van de preekstoel.

INVLOED

De invloed van Andrew Murray is groot. Dat heeft niet alleen te maken met het feit dat hij veertig jaar voorzitter is van de synode. Het komt ook door zijn vele internationale contacten, onder meer met de opwekkingsprediker D.L. Moody.
Murray maakt evangelisatiereizen door Zuid-Afrika, maar hij reist ook naar Amerika, Engeland, Nederland en Zwitserland om daar te spreken. Thema’s als zending, evangelisatie, opwekking en heiligmaking hebben zijn warme belangstelling.
De predikant schrijft ongeveer 250 boeken (meer dan 20.000 pagina’s). Veel van zijn geschriften zijn in eerste instantie bedoeld om zijn gemeenteleden te helpen. Hij wil zijn lezers geestelijk toerusten. Door de tijd heen zijn veel boeken van Murray wijdverspreid.

ZENDINGSWERK

Murray ziet sterk de noodzaak van zendingswerk in. Hij motiveert ook velen om dit te gaan doen. Een bekend boek van hem over zending heeft de titel De sleutel tot het zendingsvraagstuk. Gebed is voor hem het belangrijkste instrument. Vrucht op zendingswerk ontstaat in een weg van aanhoudend en gelovig bidden. Hij schrijft verschillende boeken over het gebed. Murray richt niet alleen een aantal zendingsorganisaties op, hij geeft er ook leiding aan. Het is duidelijk dat zendingswerk zijn hart heeft.

GEBREK AAN KRACHT

In de kerk van zijn tijd ziet Andrew Murray een gebrek aan geestelijke kracht. Mensen kennen wel de waarheid en belijden die, maar tegelijkertijd is er doodsheid in de kerk. Volgens Murray is het nodig dat er meer aandacht is voor de krachtige werking van de Heilige Geest.
Zelf kent hij trouwens ook de worsteling vanwege gebrek aan geestelijk kracht. Hij wil heiliger leven, maar mist de kracht ertoe. Murray komt tot de overtuiging dat er te weinig oog is voor de overwinningskracht van Christus. Die kracht moet worden ontvangen door het geloof en door de Heilige Geest.
De predikant stelt dat door het ontbreken van het overwinningsleven veel kinderen van God voortdurend vallen en opstaan. Een gelovige moet leven door de kracht van Christus’ overwinning. Zo laat hij de klacht over de zonde steeds meer achter zich. Door de tegenwoordigheid van de opgestane Christus wordt elke zonde ten onder gehouden.

OVERWINNINGSLEVEN

Hoe ziet Murray de verhouding tussen rechtvaardiging en heiliging? Dat is een vraag die me bezighoudt bij zijn visie op het overwinningsleven. Murray ziet zeker het belang van de rechtvaardiging. Maar laat hij de rechtvaardiging niet te veel achter zich om alle aandacht op de heiliging te richten? Neigt hij niet te veel naar de leer van het perfectionisme? Ziet hij voldoende dat de Bijbel laat zien dat de gelovige in zichzelf zondaar blijft, dat dat de realiteit is? Wanneer we daaraan voorbijgaan, verliezen we het besef dat de zonde diep en subtiel in onze natuur zit.
Volgens Murray blijven Gods kinderen te veel bij de Gekruisigde, terwijl ze verder moeten naar de Opgestane. Christenen moeten, meent hij, hoger kijken, namelijk naar de verheerlijkte Christus in de hemel. Ik besef dat het omhoog kijken belangrijk is, maar dat mag niet ten koste gaan van het zien van de Gekruisigde. In 1 Korinthe 2:2 schrijft Paulus dat hij niet heeft voorgenomen om iets te weten onder hen dan Jezus Christus, en Die gekruisigd.

HEBREEËN

In mijn studietijd kreeg ik een boek, geschreven door Andrew Murray. De titel ervan luidt: Het Allerheiligste of Ziende op Jezus. Een verklaring van de Brief aan de Hebreeën en de hemelse verborgenheden van het geopende heiligdom en de Priester op de troon Gods. Een handleiding voor het geloofsleven. Na het voorwoord geeft Murray enkele wenken voor het lezen van het boek. Hij zegt onder meer: ‘Laat u door de Heere Jezus in het Heiligdom leiden om daar elke dag voor Gods aangezicht te wonen. De weg is de zelfopoffering en de reiniging van de zonde; diegene die dit boven alles verlangt, zal door deze brief gezegend worden’.
Met verlangen begon ik het boek te lezen. Er staan veel mooie dingen in. Toch bekroop mij al lezend een vermoeidheid. Ik kreeg het gevoel dat ik mezelf omhoog moest werken en dat kan ik niet. Ligt de rust en groei niet in het voortdurend neerzinken op het offer van Christus? Blijft Murray de rechtvaardiging en de heiliging wel voldoende aan elkaar verbinden? Hoewel de rechtvaardiging eenmalig is, behoort die een voortdurend wonder te blijven. In de rechtvaardiging ligt het geheim van de kracht voor de heiliging. Christus heeft Zichzelf geofferd aan het kruis om mij, arme en ellendige zondaar, te verlossen. Dat is en blijft een onbegrijpelijk groot wonder.

GEESTELIJKE GROEI

Geestelijke groei is dat ik minder word en Christus meer. Steeds dieper zie ik hoe verdorven mijn oude natuur is en steeds groter wordt het wonder van de liefde van Christus. Door het zien van die liefde in Zijn lijden en sterven, verliest de zonde heerschappij in mijn leven. Heerlijk is het daarbij om te beseffen dat Hij nu de Levende is in de hemel. Hij ziet en hoort mij. Door Zijn Geest woont en werkt Hij in mij.
In de Heidelbergse Catechismus vind ik het evenwicht dat ik ook graag bij Murray zou zien. Is het geheim van het nabij God te zijn niet vooral daarin gelegen dat de HEERE de gebrokenen van hart nabij is en de verslagenen van geest behoudt? (Ps.34:19)

WAARDERING

De vragen die ik heb bij de theologie van Andrew Murray, nemen mijn waardering en respect voor hem niet weg. Wat een trouw en ijver, volharding en liefde toont deze dienaar in Gods koninkrijk. Andrew en Emma krijgen tien kinderen. Daarnaast adopteren ze nog kinderen. Ik zie hem reizen door het uitgestrekte landschap van Zuid-Afrika om de boeren te bezoeken.
Hoe goed is het om te lezen over zijn liefde voor zending onder de niet-blanke bevolking. Wie zou niet instemmen met zijn nadruk op de noodzaak van gebed? Zijn verlangen naar het hogere raakt een tere snaar in ons hart. Geweldig om deze grijze dienaar op zijn sterfbed tot zijn dochter te horen zeggen: ‘Heb geloof in God, mijn kind. Twijfel niet aan Hem.’

Ds. J.A. van den Berg is predikant van de Providence Reformed Church te Grand Rapids (VS). Van 1997 tot 2002 was hij predikant in Pretoria (Zuid-Afrika) en docent aan het Mukhanyo Theological College.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen