HOOPVOL PERSPECTIEF

Herman van Wijngaarden, samen met Wietske Kruyswijk oprichter van het platform en schrijver van het boekje Oké, ik ben dus homo. Over homoseksualiteit en het volgen van Jezus, is zelf homoseksueel en kiest ervoor om zonder partner door het leven te gaan. Maar alleen betekent nog niet eenzaam. Meer dan 25 jaar is hij in dienst van de HGJB betrokken op jongeren.

U hebt het platform ‘Hart van Homo’s’ opgericht. Wat is uw doel met dit platform?

‘Het informeren en ondersteunen van homoseksuele jongeren. Daarbij moet God voorop staan; van daaruit moeten keuzes gemaakt worden in de omgang met homoseksualiteit. We richten ons vooral op jongeren vanuit een context die geen ruimte ziet voor homoseksuele relaties. Wijzelf kiezen er voor om single te blijven, het is zelfs een voorwaarde om bij Hart van Homo’s te komen werken. Maar de jongeren moeten zelf hun weg kiezen als het gaat om het aangaan van relaties, we schrijven hen niet voor welke richting ze op moeten.’

Op welke wijze ervaart u druk vanuit de samenleving (ook uit de kerk?) om uw visie aan te passen?

‘De druk vanuit de samenleving bleek uit het feit dat we onze subsidie zijn kwijtgeraakt. Jet Bussemaker (minister van onderwijs) bleef volhouden dat we recht hadden op subsidie omdat we aan de voorwaarden ervoor voldeden, maar de Tweede Kamer dacht er anders over. In de samenleving is elke suggestie om single te blijven al verkeerd. Het mantra is: seks moet; zonder seks ga je dood. Vanuit de kerk worden we niet actief onder druk gezet om onze visie aan te passen, maar veel mensen in de kerk hebben ook aan het mantra toegegeven dat een mens niet zonder seks kan leven. In mijn boek Oké, ik ben dus homo ga ik hierop in. Eén reactie die ik kreeg, was: ‘Als seks niet mag, kun je er net zo goed gelijk een eind aan maken.’ Ik was verbijsterd dat mensen die conclusie trekken na lezing van mijn boek. Maar wie is er schuldig aan het maken van die gevolgtrekking? Ben ik dat, of komt het door algemeen heersende idee het idee dat seks onmisbaar is voor een gelukkig leven?’

KOUDWATERVREES

‘Graag zouden we van kerken meer expliciete steun ontvangen, zowel morele als financiële. We merken dat er sprake is van koudwatervrees: behoudende kerken zijn beducht voor de openheid waarmee wij praten over homoseksualiteit, en kerken aan de andere kant van het spectrum willen niet geassocieerd worden met een club die homoseksuele jongeren nadrukkelijk de optie voorhoudt om single te blijven.

Ons werk voorziet echter in een grote behoefte. Jongeren voelen dat ze bij ons terecht kunnen met hun vragen. We hebben momenteel twee bijbelstudiegroepen van elk tien lessen draaien. Daarin komen onderwerpen aan de orde als: wat betekent het dat je door God geschapen bent, wat houdt navolging van Christus in, enzovoort. Slechts in een van de tien lessen gaan we expliciet in op homoseksualiteit. In die kringen kunnen jongeren bespreken wat hen werkelijk bezighoudt.’

In uw boekje ‘Oké, ik ben dus homo’ noemt u homoseksualiteit een kwestie. Kunt u dit toelichten?

‘Het gaat om de vraag: hoe noem je of typeer je homoseksualiteit? Sommigen noemen het zonde, of ziekte. Maar bij ziekte wordt je functioneren belemmerd, en dat is bij homoseksualiteit niet per definitie het geval. Anderen noemen het een handicap. Dat duidt op de gebrokenheid in de schepping; maar het is wel een beladen term. Ds. H.G. de Graaff reikte mij het woord ‘kwestie’ aan: het is niet per se een probleem, maar wel iets wat veel vragen oproept. Bij het benaderen van homoseksualiteit kom je twee modellen tegen: het zondemodel en het kwestiemodel. Bij de laatste benadering ga je ervan uit dat homoseksualiteit geen zonde is, maar dat je er wel op een goede manier mee moet omgaan zodat het geen zonde wordt. Dit model stelt in staat om verantwoordelijkheid te nemen, in tegenstelling tot het zondemodel. Soms leidt het idee dat homoseksualiteit zonde is, tot een passieve houding – je kunt er niets aan doen, dus dan kun je beter nog maar genieten van die zonde.’

Er zijn christenen die een homoseksuele gerichtheid al zondig noemen, maar u weerlegt dit.

‘Ik voel me thuis bij de benadering van Wesley Hill, theoloog en zelf homoseksueel. Hij noemt homoseksualiteit sanctifiable, het kan geheiligd worden. Hij past dit principe toe op vriendschap – geestelijke vriendschap. Homoseksualiteit is namelijk zoveel meer dan seks, het is ook vriendschap, genegenheid. Vriendschap wordt bij hem opgewaardeerd. Als homo die ervoor kiest om alleen door het leven te gaan, is hij niet gericht op zijn huwelijkspartner, maar op meerdere mensen. Als bijbels voorbeeld kan de vriendschap tussen Jonathan en David dienen – dat was een vriendschap waarin sprake was van een diepe, geestelijke verbondenheid. Hill schrikt er niet voor terug om hechte vriendschappen met mannen aan te gaan. Als homo heb ik kwaliteiten voor hechte vriendschappen, stelt hij, en daar kunnen hetero’s weer van leren. Op mijn eigen unieke wijze kan ik God eren. Deze benadering geeft meer perspectief dan het zondemodel. Ook voor het pastoraat: het maakt veel uit of je hoort dat je gerichtheid door God geheiligd kan worden, of dat het alleen maar zonde is.’

Wat is volgens u een bijbelse visie op een homoseksuele relatie ‘in liefde en trouw’?

‘Die begint bij een bijbelse visie op het huwelijk. God heeft seksualiteit bedoeld tussen één man en één vrouw. Jezus onderstreept dit meerdere keren. De homoseksuele relatie is niet Gods bedoeling. De vraag is vervolgens, hoe ga je als christelijke gemeenschap hiermee om? Jezus is ook heel duidelijk over hertrouwen na scheiding – dat kan niet tenzij de partner opnieuw trouwt (Matth.19:1-12). Maar het wordt gedoogd door dezelfde christenen die stellig zijn in hun afwijzen van een homoseksuele relatie.

Sommige gemeenten sluiten praktiserende homo’s uit van het avondmaal en de ambten. Andere voelen niet de vrijmoedigheid om hen te weren van het avondmaal maar stellen hen niet aan in de ambten. Voor de laatste optie voel ik sympathie. Het gaat ver om mensen van het avondmaal te weren, hen de gemeenschap met Christus te ontzeggen, maar door hen niet te roepen voor het ambt, laat je wel blijken dat ze met deze keuze geen voorbeeld voor de gemeente kunnen zijn.’

HANDVATTEN

Wat is uw mening over het ontstaan van homoseksuele gevoelens? Zijn deze aangeboren of niet?

‘Ik heb hier geen uitgesproken mening over. Er is sprake van genetische factoren en omgevingsfactoren; per persoon zal de verhouding van het aandeel in het ontstaan van de homoseksuele gevoelens verschillen. Belangrijker vind ik de vraag: kun je ervan afkomen? En dan is mijn antwoord: nee, dat geloof ik niet – hoewel bij God alles mogelijk is, maar menselijk gesproken niet. Als jongeren twijfelen of ze werkelijk homoseksueel zijn, probeer ik wel af te tasten of er ruimte is voor heteroseksuele gevoelens. Omstandigheden en keuzes kunnen helpen om die gevoelens te ontwikkelen. Er zijn mensen die zeggen homoseksuele gevoelens gehad te hebben en die nu getrouwd zijn met iemand van de andere sekse. Waarschijnlijk zaten deze mensen in het biseksuele spectrum (het hebben van zowel hetero- als homoseksuele gevoelens, red.), en zijn ze toegegroeid naar heteroseksualiteit. Maar wanneer er overwegend sprake is van homoseksuele gevoelens, is het beter om daarmee te leren omgaan dan te hopen ervan af te komen. Ik wil mensen geen valse hoop bieden, maar liever handvatten om ermee om te gaan.’

Welk advies geeft u aan kerkelijke gemeenten wat betreft hun omgang met homoseksuele gemeenteleden?

‘Wanneer je pastorale begeleiding biedt, is het goed om de volgende fasen in het achterhoofd te houden: 1. Erkenning, 2. Waardering, 3. Acceptatie, en 4. Verantwoordelijkheid. In welke fase bevindt zich het homoseksuele gemeentelid? Het doel is om toe te werken naar het nemen van de verantwoordelijkheid voor het eigen leven, en niet de schuld aan anderen te geven (aan de kerk, aan God). Dat begint bij de erkenning dat er sprake is van homoseksualiteit. Ik krijg hier jongeren die me vertellen dat de dominee zei: Bid er maar veel om (dat het weggaat). Nu is het altijd goed om veel te bidden, maar een jongere is er meer bij gebaat wanneer hij of zij de kwestie erkent en er dan mee aan de slag gaat. Belangrijk is het om hoopvol perspectief te bieden, en om ook jezelf kwetsbaar op te durven stellen. Elke christen worstelt met seksuele reinheid. In het pastoraat aan de homoseksuele broeder of lesbische zuster is het van belang daar open en concreet over te zijn.’

Hoe adviseert u ouders van homoseksuele jongeren om te gaan met hun dochter of zoon?

‘Er moet sprake zijn van onvoorwaardelijke acceptatie. De eigen mening of de weg die de zoon of dochter hierin gaat, mag nooit een reden zijn om de ouderkindrelatie op te zeggen. Van harte hoop ik dat ouders niet zullen zeggen tegen hun homoseksuele zoon: ‘Als je een vriend krijgt, kom je er niet meer in’. Ik zou ouders willen adviseren om hun kind de ruimte te laten er zelf goed over na te denken. Sommige ouders dringen steeds aan op gesprek: ‘We moeten praten, hoe gaat het nu met je, hoe sta je erin?’ Soms maken ze zelfs een afspraak bij de dominee voor hun kind. Dat vind ik een bijna ongezonde houding. Laat je kind de ruimte om zelf te komen als hij of zij wil praten. En houd de deur altijd wijd voor hen open.’

Herman van Wijngaarden, oprichter van het platform ‘Hart van Homo’s’ en zelf homoseksueel.

In juni 2016 werd het platform Hart van Homo’s opgericht. Aanvankelijk ontving de stichting regeringssubsidie, maar die werd in november 2016 onder druk van de Tweede Kamer stopgezet door minister Bussemaker, die emancipatie in haar portefeuille heeft. Hart van Homo’s voorziet in een grote behoefte onder jongeren uit de orthodox-christelijke gemeenschap.

Activiteiten:

Op dinsdag 12 september belegt Hart van Homo’s een cursusavond over ‘Pastoraat aan homoseksuele jongeren’ in het gebouw van Driestar Educatief in Gouda. Deelname kost € 20,00.

Op zaterdag 7 oktober belegt Hart van Homo’s een ontmoetingsdag met als thema ‘Het evangelie voor homo’s’. De dag begint om 10.00 uur en is om 15.00 uur afgelopen. Het programma bestaat uit een lezing, ontmoeting en workshops. Plaats: Johannes Fontanus College in Barneveld (Wethouder Rebellaan 135). Deelname is gratis. Opgeven via www.hartvanhomos.nl.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen