Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

INVESTEREN IN OUDERS

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

INVESTEREN IN OUDERS

HGJB deed onderzoek naar ondersteuning bij geloofsopvoeding

7 minuten leestijd Arcering uitzetten

Ouders beloven bij de doop van hun kinderen om hen in te wijden in de weg van God. Omdat zij deze belofte doen binnen de gemeente, mogen ze rekenen op steun van de gemeente daarin. Maar hoe kan dat worden vormgegeven?

Ouders hebben de eerste verantwoordelijkheid voor de geloofsopvoeding van hun kinderen. Aandacht voor de geloofsopvoeding is nodig, omdat uit onderzoek blijkt hoe belangrijk de rol van ouders is in de geloofsontwikkeling van kinderen en jongeren. Zij hebben meer invloed dan vrienden, school, de kerk en de media.

Maar opvoeden gaat niet vanzelf. Elke ouder heeft vragen. Hoe ga je om met sociale media? Hoe blijf je met je kinderen in gesprek over het geloof? Hoe leer je je kinderen een weg te vinden in deze wereld? Hoe vinden zij de weg naar God? Juist als gemeente kunnen we elkaar daarin tot een hand en voet te zijn.

THEMA-AVOND

Er wordt in de gemeente een themaavond gehouden over de geloofsopvoeding in het gezin. Een groepje ouders is aanwezig. Het zijn gemeenteleden die vaak te zien zijn: ze bezoeken trouw de kerkdiensten, zijn lid zijn van een bijbelkring en betrokken bij het jeugdwerk. ‘Fijn dat u er bent,’ wordt er aan het begin van de avond gezegd, ‘maar jammer van de ouders die er niet zijn, want die hebben het juist nodig.’

Het mooie aan een thema-avond of opvoedingskring is dat gestalte wordt gegeven aan het ondersteunen van de ouders in de geloofsopvoeding van hun kinderen. Er worden ervaringen en informatie gedeeld, ouders kunnen van elkaar leren en elkaar bemoedigen. Maar nadenken over de geloofsopvoeding in het gezin is niet alleen van belang voor een aantal gemotiveerde ouders die overal bij betrokken zijn. Als gemeente wil je alle ouders motiveren en toerusten. Hoe doe je dat? Veel gemeenten zijn zoekende naar het antwoord op die vraag.

ONDERZOEK

Deze vraag was voor de HGJB aanleiding om opdracht te geven voor een onderzoek. Door middel van een aantal interviews met ouders heb ik in beeld gebracht hoe de geloofsopvoeding in gezinnen eruit ziet en hoe ouders daarin ondersteund en ge-inspireerd (kunnen) worden. De ouders die geïnterviewd zijn, zijn lid van een dorpsgemeente en (op dit moment) niet betrokken bij activiteiten voor opvoeders en voor het grootste deel ook niet bij een bijbelkring. In dit artikel deel ik een aantal conclusies en aanbevelingen.

AFWEZIGHEID

Allereerst is het opvallend dat de afwezigheid van ouders bij bijvoorbeeld een opvoedingskring geen graadmeter is voor het belang dat ze hechten aan het geloof en de geloofsopvoeding van hun kinderen. De ouders verlangen dat hun kinderen dezelfde weg gaan in het geloof als zijzelf. Ze zijn zich er wel degelijk van bewust dat hun eigen voorbeeld belangrijk is. En ze willen graag met hun kinderen in gesprek zijn en blijven over het geloof. Hun afwezigheid bij (opvoedings)activiteiten in de gemeente heeft over het algemeen meer te maken met hun verhouding tot de gemeente. Die hangt samen met een aantal aspecten.

Allereerst zijn er praktische overwegingen, zoals werktijden en andere (gezins)activiteiten. Verder kunnen ouders drempels ervaren. Ze worden tegengehouden door het gevoel niet bij de ‘kliekjes’ te horen, vinden het te verplichtend om de hele avond over de opvoeding te moeten praten of voelen zich opgelaten in een groep en hebben liever één op één contact. Tot slot zien sommige ouders geen meerwaarde in een avond of kring over opvoeding. Zij hebben voldoende steun in hun eigen netwerk.

PERSOONLIJK GELOOF

De redenen dat ouders niet betrokken zijn bij de bewuste activiteiten zijn dus heel divers. Wat helpt hen dan wel? Opvallend is dat ouders aangeven dat hun belangrijkste inspiratiebron in de geloofsopvoeding hun eigen geloof is. Het zijn niet de boekjes of de thema-avonden, maar het is hun persoonlijke geloofsleven dat ertoe doet. Wanneer ouders in hun persoonlijk geloof worden aangevuurd, heeft dit ook effect op de tijd die ze in het gezin vrijmaken om uit de Bijbel te lezen en met hun kinderen in gesprek te gaan. Blijkbaar motiveert het eigen geloof het meest, ook om op zoek te gaan naar steun, bijvoorbeeld in de vorm van dagboekjes en gesprek met andere ouders. Een belangrijke inspiratiebron voor het eigen geloof is de kerkdienst. In de samenkomst van de gemeente worden ouders gevoed. Ze hechten aan begrijpelijke preken, omdat dit hen helpt om dingen uit te leggen aan hun kinderen. Aandacht voor de geloofsopvoeding in de preek is iets dat ouders ook zeer waarderen. Aandacht voor kinderen in de eredienst helpt ouders er thuis over in gesprek te gaan.

VERWACHTINGEN

De ouders uit het onderzoek hadden vaak geen hoge verwachtingen van de kerk als het gaat om de ondersteuning in de geloofsopvoeding, meestal doordat ze voldoende steun in hun eigen omgeving vinden. Wel hebben ze verwachtingen van de geloofsopvoeding van hun kinderen in de gemeente. Als kinderen er in de kerk helemaal bij horen, dan helpt dat ouders. Concreet betekent dit dat ze op hun eigen niveau worden aangesproken, bijbels onderwijs krijgen en leeftijdsgenoten ontmoeten met wie ze kunnen praten over het geloof. Voor ouders is dit een aanvulling op de opvoeding die zij zelf aan hun kinderen geven.

KERNTAAK

Uit het onderzoek blijkt hoe belangrijk het is dat de gemeente zich richt op haar kerntaak, namelijk het leiden tot of het voeden van het geloof van ouders en kinderen. Dit heeft namelijk zijn weerslag in het gezin. Op vele manieren kan hier vorm aan worden gegeven. De zondagse eredienst staat hierbij centraal. Belangrijk is dat ouders een lijntje hebben met de gemeente. Dit kan via een bijbelkring of opvoedingskring, maar ook door bezoekwerk of diaconale activiteiten. Alle activiteiten zijn (als het goed is) immers gericht op de onderlinge opbouw.

BEELDVORMING

Het is van belang om onjuiste beeldvorming van (groepen) ouders tegen te gaan. De uitspraak ‘Jammer van de ouders die er niet zijn, want die hebben het juist nodig’ is een voorbeeld van hoe dat niet moet. In plaats van te oordelen over de keuzes die ouders maken in de opvoeding en hun betrokkenheid bij de gemeente, is het nodig om met elkaar in gesprek te zijn. Alleen wanneer we weten wat er leeft bij ouders, is het mogelijk om samen te zoeken naar het beste voor hen en hun kinderen. Dat kan voor de één een opvoedingskring zijn, en voor de ander informeel contact met andere ouders bij het organiseren van de rommelmarkt.

ROL PREDIKANTEN

Voor predikanten is een belangrijke rol weggelegd. Ouders waarderen het wanneer er laagdrempelig contact is met de predikant (en kerkenraad) en zij het gevoel hebben met hun vragen bij hem terecht te kunnen. Als ze verder niet zoveel contacten hebben in de gemeente, hebben ouders via de doop van hun kinderen meestal wel een lijntje met de predikant. Hij is ook degene die het voorrecht heeft in de eredienst alle ouders aan te kunnen spreken, samen met hun kinderen.

Concluderend kan gezegd worden dat ouders ermee geholpen zijn wanneer in de gemeente op meerdere manieren aandacht wordt gegeven aan de geloofsopvoeding. Zo kunnen we samen met ouders rond kinderen en jongeren staan, vanuit de belofte dat God Zelf de werken van Zijn handen niet loslaat.

Fianne de With is masterstudent theologie (TUA) en onderwijs-pedagogiek (VU) en liep stage bij de HGJB.


PRAKTISCHE AANBEVELINGEN

• Deel de informatie die ouders op een thema-avond of kring hebben meegekregen met ouders die afwezig waren, bijvoorbeeld via het kerkblad.

• Reik ouders werkvormen aan waarmee ze thuis met hun kinderen aan de slag kunnen. Na de kerkdienst iets meegeven kan een ‘prikkel’ zijn voor ouders.

• Denk na over de toegankelijkheid van activiteiten. Welke drempels kunnen ouders ervaren en hoe kunnen die weggenomen worden?

• Communiceer regelmatig over activiteiten, zodat het ouders niet kan ontgaan en zij een beeld krijgen van wat er tijdens de avond gebeurt.

• Geef in de communicatie niet de indruk dat ouders een probleem hebben, maar sluit aan bij hun intentie een goede opvoeder te zijn.

• Nodig ouders bij de doop van hun eerste kind uit elkaar een aantal keer per jaar te blijven ontmoeten. De HGJB ontwikkelde gespreksmateriaal voor dit soort ontmoetingen: Voorleven.


ONDERZOEKSRAPPORTAGE

De volledige onderzoeksrapportage is te downloaden via www.hgjb.nl > werken met jongeren > verslag onderzoek geloofsopvoeding. Daarin is ook meer te lezen over de geloofsopvoeding in de gezinnen.

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 19 oktober 2017

De Waarheidsvriend | 20 Pagina's

INVESTEREN IN OUDERS

Bekijk de hele uitgave van donderdag 19 oktober 2017

De Waarheidsvriend | 20 Pagina's