RUIM EN RADICAAL

Cruciaal hierbij is de vraag: Waar valt het onderscheid? Gaat het om een onderscheid tussen goede en slechte mensen, tussen gehoorzame en ongehoorzame verbondskinderen?

VERBONDSBREKERS

Het eerste wat je bijbels gezien moet zeggen, is dat allen hebben gezondigd. Allen zijn schuldig als verbondsbrekers. Dat begint al in Genesis 3. Dat merk je ook wanneer de HEERE het verbond sluit met Zijn volk (zie o.a. Ex.32-34). Daarbij is de verdere geschiedenis van het verbondsvolk een veelzeggende teleurstellende illustratie. En voordat iemand zich zou verheffen boven het oudtestamentische verbondsvolk horen we de nieuwtestamentische radicaliteit in Romeinen 3: ‘Allen hebben gezondigd...’

Of het verbondsvolk dat beseft of niet, de God van het verbond laat op een veelzeggende wijze merken hoezeer Hij ervan doordrongen is. Concreet denk ik aan de naam die Jozef aan Gods Zoon moet geven: ‘...en u zult Hem de Naam Jezus geven, want Hij zal Zijn volk zalig maken van hun zonden’ (Matt.1:21). Zijn volk, dat is het verbondsvolk. Als Jezus Zijn verbondsvolk opzoekt, dan is Zijn Naam een prediking op zich: Hij komt om hen te redden van hun zonden. Kan Hij nog sprekender communiceren dat de verbondskinderen vergeving van zonden nodig hebben? En kan Hij ons nog duidelijker herinneren aan onze roeping om in de prediking de zonden aan te wijzen, en om ontdekkend te preken, zodat de verbondskinderen persoonlijk ontdekken waarom de Middelaar de naam Jezus draagt? Dat zij in hun eigen leven leren wat het is om schuld te belijden, om te smeken om genade, om Jezus aan te roepen, om alle hoop op Hem te vestigen, om zich over te geven aan Hem? Petrus zegt het als volgt wanneer hij in zijn prediking het verbondsvolk in Jeruzalem aanspreekt: ‘God Die Zijn Kind Jezus heeft doen opstaan, heeft Hem eerst naar u gezonden om u hierin te zegenen dat Hij ieder van u zou afbrengen van zijn slechte daden.’ (Hand.3:26) Uit ervaring weet Petrus dat dit niet vanzelfsprekend is. In zijn eerste brief beschrijft hij wat er gebeurt waar Jezus wordt verkondigd: voor hen die geloven is Hij kostbaar, maar voor hen die Hem niet gehoorzamen is Hij een steen des aanstoots en een struikelblok (1 Petr.2:7).

LEVENDE RELATIE

Hier komen we bij het werk van de Heilige Geest. De Heilige Geest eigent je toe wat je in Christus hebt. Hij zorgt dat je de verbondsbeloften niet voor kennisgeving aanneemt, maar dat de verbondsbeloften je brengen bij de Middelaar van het verbond. Johannes verwoordt het als volgt in het begin van zijn Evangelie: ‘Hij kwam tot het Zijne (het verbondsvolk), maar de Zijnen hebben Hem niet aangenomen. Maar allen die Hem aangenomen hebben, hun heeft Hij macht gegeven kinderen van God te worden, namelijk die in Zijn Naam geloven; die niet uit bloed, niet uit de wil van vlees en ook niet uit de wil van een man, maar uit God geboren zijn.’ (Joh.1:11-13)

Zijn alle verbondskinderen kinderen van God? Ja, op dezelfde wijze zoals alle Israëlieten kinderen van God worden genoemd. Tegelijk zie je hier dat Gods Woord ook op een andere wijze over Gods kinderen spreekt. Dan gaat het over de verbondskinderen die de Middelaar van het verbond aannemen, die in Zijn Naam geloven, die zich toevertrouwen aan Hem om door Hem gered te worden van hun zonden en om aan Hem toegewijd te leven. Zo schrijft Paulus later in Romeinen 8: ‘Dus is er geen verdoemenis voor hen die in Christus Jezus zijn...’ Dan bedoelt Hij niet alle verbondskinderen of gemeenteleden zonder onderscheid, maar: ‘... die niet naar het vlees wandelen maar naar de Geest’ (Rom.8:1). Dan noemt hij niet alle gemeenteleden kinderen van God, maar: ‘zovelen als er door de Geest van God geleid worden, die zijn kinderen van God’ (Rom.8: 14). Dat is de Geest van de aanneming tot kinderen, de Geest Die je brengt bij de hemelse Vader. Dat is de Geest Die je leert roepen: ‘Abba Vader!’ Daar worden de verbondsbeloften beantwoord in een levend geloof, een geloof dat door de liefde werkzaam is (Gal.5:6), een geloof dat God en de naaste liefheeft om wie God is. Daar zie je weer de levende relatie met God waarom het gaat in het verbond, in de belofte en de eis.

BEWOGEN

Deze levende relatie in een levend geloof is niet vanzelfsprekend. Wij en onze kinderen worden niet geboren als ware gelovigen, integendeel. Maar ware gelovigen worden wel geboren in de gemeente van Christus, wedergeboren uit water en Geest. Hoe dan? Door middel van Gods Woord. Daar is de prediking voor nodig: doelgerichte prediking. Dat is een prediking waarin de God van het verbond verkondigd wordt: ‘Ik ben de HEERE uw God.’ Dat is een prediking waarin de Middelaar van het verbond verkondigd wordt: de Heere Jezus Christus Die gekomen is om ons zalig te maken van onze zonden. Dat is een prediking waarin de beloften en de eis van het verbond functioneren. Dat is een prediking die gericht is op een levende relatie met de drie-enige God van het verbond: de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. Dat is een prediking die ruim spreekt van Gods genade, zodat wij aan Gods genade niet twijfelen (doopformulier). Dat is een prediking die tegelijk radicaal durft te zijn, zodat we in de zonde niet blijven liggen (doopformulier). Kortom, een bewogen prediking die doelgericht is, gericht op een levende relatie met de God van het verbond. Of met woorden uit een doelgerichte en bewogen preek van Augustinus: ‘Wat wil ik eigenlijk? Wat wens ik? Waar verlang ik naar? Waarom preek ik? Waarvoor leef ik? Met welke andere bedoeling dan deze ene, dat wij allen samen met Christus zullen leven. Dat is mijn verlangen, dat is mijn eer, dat is mijn roem, dat is mijn vreugde, dat is mijn deel. En als u niet naar mij geluisterd zult hebben, en ik evenmin gezwegen zal hebben, dan zal ik tenminste mijn ziel redden. Maar ik wil niet zalig worden zonder u.’

Ds. J.B. ten Hove is predikant van de wijk Vredeskerk/de Hoeksteen van de hervormde gemeente Veenendaal.

Nadenken over de prediking met het oog op de wekelijkse concrete verkondiging – het loopt als een rode draad door de geschiedenis van de Gereformeerde Bond. De brochure ‘Instrument van de Geest. Gedachten over hervormd-gereformeerde prediking’ is een laatste schakel aan deze langer wordende ketting. De brochure bevat het rapport van de commissie Prediking van de Gereformeerde Bond. De leden van de commissie beluisterden en vergeleken oudere en recent gehouden preken, bestudeerden veel publicaties over de prediking, duidden het hedendaagse leefklimaat én hebben een bijbels gefundeerde weg gewezen als antwoord op de vraag wat hervormd-gereformeerde prediking aantrekkingskracht kan geven. Dit werk is gedragen door het verlangen dat het primaat van de prediking opnieuw volop wordt erkend door kerkenraden en gemeenteleden. Dit werk is gedragen door het besef dat een preek geen verhandeling is, geen lezing, geen commentaar op een bijbeltekst, maar een worstelwedstrijd om de eer van God en het behoud van mensen.
De brochure ‘Instrument van de Geest. Gedachten over hervormd-gereformeerde prediking’ is te bestellen door het overmaken van € 5,50 (incl. porto) op ING-rekening NL25 INGB 0002 9370 21, t.n.v. Gereformeerde Bond, Apeldoorn, o.v.v. brochure ‘Prediking’. Wie er vijf of meer bestelt, betaalt € 5,00 per stuk.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen