LEVEND BERICHT

Ik ben nooit met Pasen in Griekenland geweest, maar het lijkt me bijzonder om niet alleen in de kerk, maar ook op straat of rijdend door een dorp of stad met deze woorden gegroet te worden, en dat niet alleen door mensen die je kent maar door iedereen die jou op die dag tegenkomt. Een dag dat je niet naar de kerk hoeft te gaan om het woord van het leven te horen, maar dat het overal om je heen is. Zelfs degenen die weinig of niet bij de kerk betrokken zijn, kunnen zich er niet aan onttrekken. Ze worden bijna gedwongen in Christus’ opstanding te geloven en – wie weet – doen ze dat op die dag ook.

HERINNERD

Laten we niet te gauw zeggen dat dat groeten met Pasen een oppervlakkige volksgewoonte is en dat er voor echt geloven wel wat meer komt kijken. Dan vergeten we hoe bijzonder het is dat jaarlijks niet alleen kerkmensen, maar een hele samenleving aan de opstanding van Christus herinnerd wordt. ‘Houd in gedachtenis – blijf eraan denken – dat Jezus Christus uit de doden is opgewekt,’ schrijft Paulus aan zijn jonge leerling en vriend Timotheüs (2 Tim.2:8). Timotheüs was niet een willekeurige voorbijganger, ook geen gewone kerkganger, maar een van de mensen die het werk, dat de apostel voor de wereldkerk had gedaan, voor de volgende generatie zou overnemen. Niet de eerste de beste dus. Maar ook Timotheus moet eraan herinnerd worden dat Christus is opgestaan, of ‘opgewekt’ zoals hier staat, door God wakker gemaakt uit de doodsslaap waarin Hij was verzonken. Dat zou Timotheüs bij al het werk dat hem te doen stond en de strijd die hij daarbij te voeren zou krijgen, gemakkelijk kunnen vergeten. Maar hij mag het niet vergeten. Daarom herinnert Paulus hem eraan dat Jezus uit de doden opgewekt is en leeft.

Hoe vaak denken we bij de dingen die we – ook voor geloof en kerk – doen, aan de levende Christus Die boven al deze dingen staat en Die ons kent en ziet en ons helpt, ook als wij niet aan Hem denken? Als Timotheüs de levende Christus vergeet, komt hij, met alles wat hij met de beste bedoelingen voor het Evangelie doet, zelf in een geestelijke doodsslaap terecht. Dat kan ons, ook als we veel voor het Evangelie doen, zomaar overkomen. Niet vergeten! zegt Paulus. Christus is opgewekt. En dan weten we ’t weer: Hij leeft. Hij doet het. Dan treedt de ontspanning weer in en voelen we het leven, het leven, weer in ons stromen.

In een wereld waarin men een dode enkel nog een laatste eer kan bewijzen, klinkt het: ‘Wat zoeken jullie de Levende bij de doden?’

OPGEWEKT

Hoe Jezus is opgestaan, wordt in de Bijbel niet beschreven. In de evangeliën zien we vrouwen die Jezus tijdens Zijn leven gevolgd hadden naar het graf gaan om Zijn dode lichaam te verzorgen. Als zij bij het graf aankomen, heeft de opstanding al plaatsgevonden. Ze moeten het doen met het bericht dat Jezus is opgewekt van de doden (Matt.28:7).

Ons mag het vertrouwd in de oren klinken – wij kennen dit bericht meest van jongs af aan – voor degenen die het voor het eerst hoorden, betekende het een omkeer van alles waaraan men gewend was. In een wereld waar de dood het einde betekent van ieder mensenleven, waar men niet alleen dood gaat, maar ook elkander doodt, waar niet alleen mensenlevens in de dood eindigen, maar ook alles wat het leven kleur en vreugde geeft, in een wereld waar alles lijkt te eindigen in tranen en droefenis, zoals het ook uit leek te zijn, niet alleen met Jezus’ leven, maar ook met de hoop en de verwachting die Hij mensen gegeven had, in een wereld waarin men een dode enkel nog een laatste eer kan bewijzen, wat de vrouwen die morgen ook aan Jezus wilden doen, in zo’n wereld, die ook de wereld is waarin wij leven, klinkt het ineens: ‘Wat zoeken jullie de Levende bij de doden? Hij is opgewekt.’ (Luk.24:6)

Het kost de vrouwen moeite het bericht van Jezus’ opwekking te geloven. De leerlingen van Jezus, aan wie zij het door proberen te geven, geloven het eerst ook niet (Luk.24:11). Pas als Jezus Zich aan hen laat zien, begint het tot het door te dringen dat het bericht waar is. En zelfs dan twijfelt men nog (Matt.28:17). Jezus heeft er geduld mee (Luk.24:13 e.v.; Joh.20:24 e.v.), want Hij weet hoe diep de dood met de daarbij behorende angst en droefenis in ons bestaan is ingevreten. Dat is er niet zomaar uit. De omzichtigheid en teerheid waarmee Jezus de vrouwen en de leerlingen benadert, hoort er helemaal bij. Intussen blijft het bericht van de opstanding door alles heen levend, hoeveel moeite het ook kost om het te geloven. Het is Jezus Zelf Die dat bericht onder de mensen levend houdt. Dat het bericht blijft leven, is een wonder op zich. Eerst zijn het – in beperkte kring – de verschijningen van Jezus die het levend houden. En na Pinksteren verspreidt het zich op wereldschaal door het werk van de Heilige Geest.

GEESTELIJK

Maar het went nooit helemaal. Het woord van Jezus’ opstanding wordt nooit ‘gewoon’, zelfs in de kerk, onder gelovigen niet. Daarvoor is de dood nog te overweldigend in deze wereld aanwezig en zit de pijn die de dood bij ons mensen veroorzaakt te diep. Vandaar Paulus’ vermaning om niet te vergeten: ‘Houd in gedachtenis...’

Ook de natuurwetten maken het moeilijk in opstanding te geloven. Levend in een eindeloze donkere ruimte, waarin de aarde niet meer dan een nietig stipje lijkt te zijn dat er rondzweeft tot de zon een keer uitdijt en de aarde zal verslinden, zoals alles in dit heelal een keer vergaat, is het moeilijk om te geloven in een opstanding waarin de gewone gang der dingen – van leven naar dood – radicaal omgekeerd wordt. De verleiding is dan groot om het Evangelie van de opstanding maar aan te passen en ‘opstanding’ in te perken tot een of andere vorm van geestelijk levend worden. In de gemeente van Korinthe schijnt zoiets te zijn gebeurd. De moeite die het kost om tegen de ‘natuurlijke’ gang der dingen in te geloven, is van alle eeuwen.

Paulus neemt met een ‘geestelijke’ opstanding geen genoegen. Een geestelijk ‘opgewekt’ leven te leiden, waarvan de dood het onherroepelijke einde is, wat een treurigheid! Paulus rest niets anders dan opnieuw het Evangelie van de opstanding te preken, het Evangelie van de levende Christus Die persoonlijk in zijn leven ingegrepen had om de boodschap van Zijn opstanding door de hele wereld te laten verkondigen.

ALS NIEUW

Jullie weten het al, schrijft Paulus aan de Korinthiërs, maar jullie lijken het te zijn vergeten, daarom maak ik het jullie opnieuw bekend: ‘dat Christus gestorven is voor onze zonden, overeenkomstig de Schriften, en dat Hij begraven is, en dat Hij opgewekt is op de derde dag, overeenkomstig de Schriften.’ (1 Kor.15:3) Het bekende Evangelie – maar nu het vergeten dreigt te raken, klinkt het weer als nieuw. Eenmaal bezig verkondigt Paulus het als nooit tevoren. Tegenover een heelal waarin alles gedoemd is ooit te verdwijnen, zet hij de verwachting van een nieuwe wereld waarin God ‘alles in allen’ is en de dood voorgoed door het leven zal zijn verslonden (vs. 28, 53). En als Paulus aan het eind van het hoofdstuk: ‘Dood, waar is uw overwinning?’ roept (vs. 55), is het even of de strijd al is gestreden.

Dat is de macht van het woord, maar de strijd gaat door en de vermaning blijft nodig: Christus is opgewekt, vergeet het niet! Christus Zelf houdt het bericht van Zijn opstanding levend, in de kerk, in ons persoonlijk leven. Het woord van de Levende blijft om ons heen, als de opstandingsgroet bij het Griekse Pasen.

Dr. J. van Eck uit Lexmond is emeritus predikant.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen