BESTUREN ALS GAVE

In het Nieuwe Testament gaat het meer dan eens over genadegaven (charismata), die de Heilige Geest in de gemeente uitdeelt. De Pinkstergeest leert mensen ook om die gaven te gebruiken en dienstbaar te zijn door het geloof (diakonia). Gaven en diensten zijn er om elkaar te ondersteunen, zodat de gemeente gebouwd wordt en God daarvan in Christus de eer ontvangt. We kijken nu naar een van deze gaven, de gave van leidinggeven.

Hierover schrijft de apostel Paulus enkele keren. In Romeinen 12:8 zegt Paulus dat wie leidinggeeft, dit met inzet moet doen. In 1 Korinthe 12:28 spreekt hij over bestuurlijke gaven en in 1 Thessalonicenzen 5:12 gaat het over ‘leidinggeven in de Heere’. In de reeks van gaven die de apostel in de context noemt, wordt leidinggeven ook een gave van de Heilige Geest genoemd.

Toen de apostel Paulus zijn brieven schreef, verkeerde de kerk van Christus in een opbouwfase. Allerlei zaken die voor ons bij het gemeente-zijn horen, moesten nog hun plaats krijgen. Daarom was het nodig dat er in de gemeenten ook mensen zouden zijn die de gave ontvangen hadden om leiding te geven aan het kerkelijk leven.

AMBTSDRAGERS

De teksten en het verband waarin ze staan, geven aan dat de gave van leidinggeven geschonken wordt om mensen met een zeker gezag in de gemeente te laten dienen. Er is verband tussen hun leidinggeven en de overige taken in de gemeente, zoals de verkondiging van het Evangelie en het diaconaat. Mogelijk hebben deze leidinggevenden ook twisten in de gemeente beslecht en pastoraal werk verricht. Waren zij ambtsdragers? Daarover lopen de meningen uiteen. Calvijn denkt bij ‘regeerders’ aan ‘ouderlingen die over anderen gesteld waren en aan dezen leiding gaven en tucht oefenden over het leven’. In zijn spoor benoemen de bevestigingsformulieren voor ouderlingen en predikanten het regeerambt in de gemeente als een ambtelijke taak.

De koers wordt pas goed bepaald als we letten op het kompas van Gods Woord en bidden om de leiding van de Heilige Geest

Al zijn de tijden veranderd, de gave van besturen is nog steeds van groot belang voor de opbouw en het welzijn van de gemeente. Waar het gemeenteleven ordelijk geregeld is, komt er ruimte voor andere gaven en diensten.

BIDDEND LEVEN

Wie leidinggeeft, mag de andere gaven en diensten niet overheersen, in de houdgreep houden of belemmeren. De gedachte van een geestelijk leider die, zoals in sommige evangelische kringen, in de gemeente op alle gebieden het laatste woord heeft, is hier niet aan de orde. In samenwerking met anderen wordt alles in goede banen geleid volgens het Woord van God, ten dienste van alle gaven van de Geest.

Het Woord is bron en norm van leidinggeven zoals de Heilige Geest dat leert door het geloof. Dat vraagt een biddend leven, waarin we de Heere telkens om Zijn wijsheid vragen, zoals Salomo deed toen hij aantrad als koning. Waar geestelijke leiding ontbreekt, ontstaat wanorde en komen de gaven en diensten in de knel. Men zoekt eigen eer en gelijk, zodat de roeping van de gemeente ernstig in gevaar komt. Leidinggeven is geen doel in zichzelf, maar een middel om het leven van de gemeente in de dienst van de Heere te bevorderen. Daarom moet wie leidinggeeft, ook zelf geleid wordt door de Heilige Geest. Dat raakt elke vorm van leiding. Calvijn zegt: ‘Wat de apostel over leidinggeven zegt, kan tot elke vorm van bestuur worden uitgebreid.’ Het geldt voor andere bestuurlijke taken in de maatschappij, maar ook voor ouders die geroepen worden hun kinderen op de weg van het geloof te leiden. Een ambtsdrager moet zijn eigen huis goed regeren om de gemeente te kunnen dienen.

STUURMANSKUNST

In 1 Korinthe 12:28 spreekt Paulus over bestuurlijke gaven. Het woord dat hij hier gebruikt, verwijst naar het werk van een goede stuurman die zijn schip op koers houdt. Dat is niet eenvoudig, zeker niet in stormachtige tijden. Er is momenteel veel onzekerheid op het kerkelijk erf. Het kerkelijk besef raakt bij velen op de achtergrond.

Mondige gemeenteleden vragen ruimte voor wat hun na aan het hart ligt. Kerkenraden staan voor dilemma’s rond vernieuwing of behoud en ze vragen zich af wat de juiste koers is. Hoe voert men een beleid dat samenbindt en het geheel van de gemeente dient? Dezelfde vragen raken anderen die leidinggeven in het onderwijs of de politiek. Het moderne levensgevoel staat dikwijls haaks op wat de Bijbel ons leert.

De apostel schrijft: daar is stuurmanskunst voor nodig. Een goede stuurman heeft als doel het schip van de kerk veilig in de haven te brengen. Alles wat hij doet, staat in dat licht en tekent de manier van geestelijk leidinggeven. De gemeente van Christus is onderweg naar Zijn toekomst. Wie aan het roer staat in de gemeente, moet dat doel in het oog houden. Dat betekent: alles gebruiken wat dient om het schip vaart te laten maken en oog hebben voor de gevaren die de kerk bedreigen.

Een goede stuurman weet welke koers hij moet varen. Had men vroeger alleen een kompas, nu zijn er allerlei technische middelen die helpen om de koers vast te houden. Eenvoudig vertaald: wie leidinggeeft moet gebruik maken van hulpmiddelen die onze tijd biedt. Regeren is vooruitzien.

Daarbij kunnen gegevens over de samenstelling van de gemeente, de gebouwen en de financiën helpen, evenals een meerjarenplanning, goede fondsenwerving en financieel overzicht.

KOMPAS

De koers wordt echter pas goed bepaald als we letten op het kompas van Gods Woord en biddend om de leiding van de Heilige Geest ons werk doen. Het beleid moet gericht zijn op bijbelse prediking en pastoraat, goede catechese en jeugdwerk.

Dat vraagt duidelijke keuzes bij het leidinggeven. Kijkt de stuurman voortdurend achterom en richt hij zich alleen op het verleden, dan loopt hij gevaar uit koers te raken en te stranden. Houdt hij de blik alleen op de verte gericht met machtige vergezichten, dan zal hij merken hoe bedrieglijk de zee is. Voordat je er erg in hebt, ben je ver van je koers afgedwaald of heb je een aanvaring. Wie voortdurend bij elke situatie van koers verandert, wordt meegesleept door wind en golven en zal nooit de haven bereiken.

Zoals in oude tijden stuurlui koers zetten door te letten op de zon en de sterren, moet wie geestelijk leidinggeeft vandaag zijn oog omhoog richten naar de Vader der lichten. Het betekent: elke dag vragen om wijsheid en leiding van de Heilige Geest en zo midden in het dagelijks leven staan. Hij moet weten wat in de gemeente leeft, maar ook wat aan de orde is in de maatschappij. Juist in onze tijd is het nodig koers te houden, heldere lijnen uit te zetten naar Schrift en belijdenis en zo in rapport te zijn met de tijd waarin wij leven. Wie leidinggeeft is geen dienaar van mensen, maar van de Heere. De apostel spreekt daarom over ‘leidinggeven in de Heere’, dat wil zeggen: zoals de Heere het wil, in gemeenschap met Christus. De volmacht ligt niet in eigen autoriteit, maar in de Heere, Die tot leidinggeven bekwaamde.

LIEFDE

Christus gaf leiding aan Zijn discipelen door in hun midden te zijn als Eén Die dient. Hij sprak met hen van hart tot hart, luisterde naar hen en leidde hen op Zijn weg. Wie Hem volgt, leert dat leidinggeven alles te maken heeft met samenwerken en communiceren. Het is niet toevallig dat Paulus telkens over liefde spreekt in de context van de gaven. Waar de Heilige Geest ons hart vervult met de liefde van Christus, geven we ootmoedig leiding en zetten we ons met ijver in voor de zaak van de Heere.

Ds. A.W. van der Plas uit Waddinxveen is emeritus predikant. Hij was onder andere preses van de synode van de Nederlandse Hervormde Kerk.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen