GENEREUS ORTHODOX

Een van die kerken is de Jacobikerk. Wie op zondagmorgen zijn fiets naast de Jacobikerk parkeert, wordt onthaald met klokgelui. Wekelijks klimmen drie, of soms wel vier leden van het klokkenluidersgilde de toren in om handmatig de grote klokken in beweging te brengen. Op feestdagen luiden we alles wat we in huis hebben en zie je mensen zomaar even blijven staan, om te luisteren naar dat indrukwekkende maar nooit dominante geluid. Wie vervolgens naar binnen wil, passeert eerst onze straatkrantverkoper. Behalve een vertrouwde dorpelwachter en goede kennis van velen is hij voor mij ook een herinnering aan de woorden van Jezus…

DOORGANGSHUIS

Wie komen er op zondagmorgen door de voordeur? Kortgeleden was er een Schotse predikant te gast, om zich te oriënteren op de manier waarop ‘we’ in de Jacobi vormgeven aan onze missionaire roeping. Aan het einde van de ochtenddienst bracht hij een groet over vanuit zijn gemeente in Edinburgh en hield en passant ook een klein leeftijdsonderzoek. Zeer verbaasd was hij over de leeftijdsopbouw van de gemeente. Onder de dertig ongeveer dertig procent, tussen dertig en vijftig ongeveer veertig procent, boven de vijftig ongeveer twintig procent en boven de zeventig tien procent. Waar komen al die mensen vandaan? Vanouds is de Jacobi een doorgangshuis. De kern van hen die lang meeleven (lees: meer dan vijf jaar), bestaat uit ongeveer 250 mensen. Daaromheen is een continu beweeglijke rand van studenten en yuppen in verschillende gradaties van betrokkenheid. Dat geeft enerzijds een boeiende dynamiek, maar maakt het gemeente-zijn er anderzijds niet gemakkelijker op.

Verder zijn ontwikkelingen rondom de ‘toevoerlijnen’ interessant. De klassieke toestroom van studenten uit de Biblebelt is tanende. Sara uit Barneveld en Thomas uit Nunspeet shoppen eerst een paar jaar stevig rond (van CGK tot Oud-Katholiek) en overwegen daarna wellicht aansluiting bij de Jacobi. Anderzijds vinden steeds meer mensen zonder wortels in de Gereformeerde Bond in de Jacobi hun geestelijk thuis, vaak na een aanbeveling door vrienden.

BINNEN

In het profiel voor de nieuw te beroepen predikant na het emeritaat van collega ds. A.J. Zoutendijk staan de woorden ‘genereus orthodox’. Die houding typeert de koers van de Jacobikerk. We staan voor het Credo, verbonden met de kerk van alle tijden en alle plaatsen. Voorgangers als ds. Zoutendijk en daarvoor ds. A. Kool (het lijkt wel alsof je in de Jacobi alleen meer dan twintig jaar kunt staan) verbonden dat in hun prediking met een gevoeligheid voor de grote(re) vragen van de cultuur. Dat levert een belijnde openheid op, altijd wel voor iemand te belijnd, altijd wel voor iemand te open, maar voor velen heilzaam. ‘In de Jacobikerk mist iedereen wel iets,’ zei collega Zoutendijk regelmatig. Dat dat een compliment was, is misschien te veel gezegd. In ieder geval was het niet cynisch bedoeld. Het helpt om de krachten zo goed mogelijk toe te wijden aan de kern van de zaak: getuige van Christus in Utrecht te zijn.

Ondertussen gaat de ontwrichting van geloof en cultuur ook de Jacobi niet voorbij. Naast geloof, volharding, liefde en toewijding (vergeet dat allemaal niet, zeg ik niet in de laatste plaats tegen mezelf!) kom ik ook veel mensen tegen die me zeggen dat hun geloof wankelt, dat er van binnen een leegte is die knaagt, dat wat hen vroeger troostte en droeg aan betekenis verliest, dat Christus ver weg lijkt. Het voert te ver dat op deze plek allemaal uitgebreid te analyseren. Eén ding valt me in deze gesprekken (ik heb een gespreksgroep over deze thematiek gestart) wel op. Wat erg knagend en bevragend werkt, is het ademen in een volstrekt seculiere omgeving. Voor velen is het contrast met de geboortestreek (vaak Biblebelt) enorm en lijkt het daar opgedane geloofsgoed niet opgewassen tegen een andere context.

BUITEN

Ondertussen proberen we in de Jacobikerk ook moedig een missionair spoor te bewandelen. Alphacursussen en Jacobidebatten behoren inmiddels aardig tot het DNA. Het zijn vehikels waarlangs tot dan toe niet bestaande contacten kunnen worden gelegd. Ik ben ervan overtuigd dat een oprecht contact het meest wezenlijke is in de missionaire relatie.

Tegelijk is dat ook juist lastig. De tijden zijn vluchtig, commitment heb je niet zomaar. Maar we houden vol. Voor de ander, buiten de muren, maar zeker ook voor onszelf. Daarmee bedoel ik dat het voor ons (en voor iedere gemeente) uiterst zinvol is om de missionaire vragen op je af te laten komen. En door af en toe iets uit te proberen merk je dat je onbewust bestaande beelden over en weer soms ten onrechte hebt (of zelfs koestert).

VRIJMARKT

Zoiets gebeurde op Koningsnacht vorig jaar. De Jacobikerk ligt midden in het vrijmarktgebied en je kunt er de hele avond over de hoofden lopen. Als kerk bakken we poffertjes voor een goed doel, maar tot nog toe was de kerk zelf eigenlijk niet open. Dat besloten we dit jaar anders te doen. We legden letterlijk de rode loper uit en CSFR-studenten deelden aan vrijmarktbezoekers kleine kaarsjes uit, die in de kerk konden worden aangestoken. Binnen was rustige muziek (het contrast met buiten was groot!) en ik was, samen met enkele gemeenteleden, beschikbaar voor gesprek. Wat er gebeurde, was overweldigend. Tussen zes en twaalf uur kwamen meer dan 800 mensen binnen, die echt niet naar Utrecht gekomen waren voor een bezoek aan de Jacobikerk. De meeste oranje hoeden gingen af, groepjes jongeren bleven soms wel een half uur gewoon zitten en rondkijken. Bij de uitgang deelden we kaartjes met een bijbeltekst uit. ‘Dat jullie dit zomaar doen!’ zeiden mensen. ‘Ik woon hier al jaren vlak om de hoek maar durfde (sic!) nooit naar binnen te komen’. Nee, dit levert niet meteen twintig nieuwe dopelingen op. Maar laten we de dag van de kleine dingen niet verachten. De Jacobikerk is een pelgrimskerk en een pelgrimstocht kent afwisseling. Voor- en tegenwind, regen en droogte, beschutte valleien en kale vlakten. En in dat alles de goede hand van God.

Ds. W.P. Vermeulen is als missionair predikant verbonden aan de Jacobikerk te Utrecht.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen