Zorgvuldige voorbereiding

Eline van Vreeswijkuit Hattem was tot juni jl. stafmedewerker bij de HGJB en werkt nu als theoloog bij Royal Jongbloed.

Ik vermoed dat de jeugdouderling uit het voorbeeld (zie kader) niet de enige is die er pas later in zijn leven achter komt wat de betekenis van de doop is en beseft welke rijkdom er in de doop ligt. Misschien werd er in het verleden wel te vanzelfsprekend met de doop omgegaan, zodat de waarde ervan is gedevalueerd.

Een zorgvuldige doopvoorbereiding kan bijdragen aan een verdieping van het geloof en daarmee leiden tot een dankbaar leven uit de genade die ons in de doop geschonken wordt.

Doopouders

De doop van een kind is altijd een bijzondere gebeurtenis. Hoe kun je je als doopouders daar goed op voorbereiden? Om echt de waarde van dat moment, het symbool en de belofte die je als ouders doet, goed te begrijpen, is het belangrijk om je erin te verdiepen. Dat kan op verschillende manieren.

Ten eerste zijn er doopgesprekken. Samen met andere doopouders kom je met de predikant of ouderling één of meer momenten bij elkaar om in gesprek te gaan over de doop. Samen sta je erbij stil wat het betekent om je kind te dopen, wat doop en verbond met elkaar te maken hebben en wat je belooft bij de doop. Daarnaast word je als doopouders aan elkaar verbonden, als ouders van kinderen van dezelfde leeftijd. Op deze manier kun je elkaar helpen in allerlei vragen rond geloofsopvoeding.

Daarnaast is het ook van belang je persoonlijk voor te bereiden. Als je kind gedoopt wordt, is het goed om erover na te denken wat de doop betekent. Lees bijvoorbeeld samen het doopformulier door, en gebruik een boekje met uitleg over de doop, bijvoorbeeld Door het water heen. Aan de hand van het doopformulier legt dit boekje in zeven hoofdstukken helder uit waarom we onze kinderen dopen, wat de doop betekent en hoe we invulling kunnen geven aan de belofte die we als ouders doen.

Gezin

Een doopdienst in de gemeente kan ook een mooie gelegenheid zijn om in je eigen gezin het thema van de doop op de agenda te zetten. Je kunt met je eigen kinderen weer eens doorpraten over de betekenis van de doop, hen naar hun dooptekst vragen en iets vertellen over je eigen motivatie om hen te laten dopen. Samen met onze eigen kinderen kunnen we een kaart of tekening sturen naar de gezinnen die een kind laten dopen en bedenken wat we erop schrijven.

In de gemeente

In de gemeente kan nagedacht worden over de manier waarop je de aanwezige kinderen bij de doop betrekt, zodat de doop meer betekenis voor hen krijgt. In veel gemeenten komen kinderen naar voren bij de doop en legt de predikant eerst in kindertaal (aan de hand van een beeld) uit wat er gaat gebeuren of wat de doop betekent. Bij de basiscatechese, de club of de oppas (de Opstap-methode bevat een ingroeiles over de doop) kan er doorgesproken worden over de doop en de betekenis hiervan.

In sommige gemeenten ontvangen dopelingen (door middel van een kaart) een uitnodiging voor de oppas. Het is de eerste plek waar kinderen van de gemeente aan elkaar verbonden worden. De laatste tijd hoor ik regelmatig dat ouders tijdens de dienst delen waarom zij hun kind laten dopen, bijvoorbeeld door middel van een brief, een getuigenis, of verwerkt door de predikant in de preek.

Geloofsopvoeding

De gemeente is getuige van de beloften die doopouders doen. Het doopformulier spreekt ook steeds over ‘ons’. Dat is uiteindelijk breder dan het ons van ik en mijn kinderen. Als het formulier spreekt over ‘wij’ en ‘ons’, gaat het over het ‘wij’ van de gemeente. Gedoopt worden is dan ook opgenomen worden in de gemeente. Niet voor niets dopen we onze kinderen in het midden van de gemeente en niet thuis. In de doop verbindt God het kind met al die andere mensen in de gemeente, die ook Zijn kinderen zijn.

In sommige gemeenten wordt daarom de vraag gesteld aan de gemeente of zij de kinderen in hun midden willen ontvangen en hen samen met de ouders willen onderwijzen over God en de Bijbel.

De gemeente belooft dat zij de verantwoordelijkheid voor de geloofsgroei van dit nieuwe gemeentelid op zich wil nemen.

Hoe helpen we kinderen om God hun Vader te leren kennen? Hoe kunnen we ouders optimaal ondersteunen bij het ‘naar vermogen onderwijzen’ van hun kinderen? Iets doen met geloofsopvoeding is dus geen optioneel extraatje voor de gemeente.

Daarom zijn losse activiteiten over opvoeding ook niet voldoende. Opvoedingsondersteuning moet verankerd zijn in het beleid van de gemeente. Start bijvoorbeeld na de doop met een kring, samen met andere ouders die hun kind hebben laten dopen.

Samen verbonden rond de doop van je kind, daarna samen verbonden rond de geloofsopvoeding. Als kinderen zien dat je als ouders samen optrekt, zullen ze zelf ook makkelijker met andere kinderen optrekken. Laat als ouders zien wat het ‘wij’ van de doop betekent. Trek ook met andermans kinderen op en wees in hen geïnteresseerd. Mentoren en clubleiding kunnen een belangrijke rol vervullen: hoe zien zij gedoopte kinderen eigenlijk en hoe spreken ze hen aan? Hoe laat je in het jeugdwerk het appèl van het verbond klinken? Hoe leer je kinderen tijdens catechese of club iets van de ‘nieuwe gehoorzaamheid’ waar het doopformulier het over heeft?

Te vroeg?

Misschien vinden we het wel erg vroeg om rond de doop van ons kind over de geloofsopvoeding na te denken. Het is echter goed om dat wel te doen, voordat ons kind bewust dingen gaat zien, ervaren en overnemen. Hoe wil ik mijn kind opvoeden? Welke rol speelt God in mijn eigen leven? Welke normen en waarden willen we doorgeven? Welke regels gelden er in ons gezin? Hoe vul ik de zondag in als speciale dag voor God? Hoe gaan we met ons kind de Bijbel lezen? Hoe leren we hem bidden?

Het gezin is de plek waar onze kinderen gevormd worden. Maar ook de gemeente is van belang. Laten we daarom anderen opzoeken en samen in gesprek gaan over deze dingen om van elkaar te leren en om elkaar te ondersteunen.

Leestips

Ter voorbereiding op het doopgesprek:

‘Voorleven. In gesprek over de doop’, uitg. HGJB; 28 blz; € 4,50.

Voor de persoonlijke voorbereiding van doopouders op de doopdienst: Bernard & Eline van Vreeswijk, ‘Door het water heen. Voorbereiding op de doop’, uitg. KokBoekencentrum, Utrecht; 41 blz.; € 7,99.

Voor doopkringen, om samen verder na te denken over geloofsopvoeding:

‘Voorleven’, deel 1 (0-3 jaar), deel 2 (4-7 jaar), deel 3 (8-12 jaar), deel 4 (12-16 jaar), uitg. HGJB; € 9,95 per deel; als pakket € 32,50.

Aanspreken op de doop

Op een HGJB-toerustingsavond kwam er na afloop een jeugdouderling naar me toe. Hij was een jaar of vijftig. Het was hem opgevallen hoe ik had benadrukt dat het van belang is om onze jongeren in het jeugdwerk regelmatig aan te spreken als gedoopte kinderen.

Dat had hem geraakt, maar ook stilgezet bij zijn eigen doop. ‘Wat jammer’, zo zei hij, ‘dat ik pas nu begrijp en ben gaan inzien wat de waarde van de kinderdoop is. Had ik dat maar eerder geweten, toen ik zelf jong was, maar ook toen ik mijn eigen kinderen liet dopen. Ik denk dat ik dan toch anders naar hen, de doop en het horen bij de gemeente was gaan kijken.’

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen