Vruchtbare theologie

Dr. J. Hoek uit Veenendaal is emeritus hoogleraar gereformeerde spiritualiteit.

Deze speech sprak dr. J. Hoek uit bij de opening van het Cornelis Graafland Centrum op 1 oktober.

We beleven een belangrijk moment: de start van het Cornelis Graafland Centrum, Theologisch Instituut van de Gereformeerde Bond. Het is mooi dat het vandaag zo ver is. Daar zijn veel overwegingen en daar is veel overleg aan vooraf gegaan.

De lezers van De Waarheidsvriend worden via deze maandelijkse rubriek op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen rond het Cornelis Graafland Centrum.

Drie keer gelukkig

Maar eerst luisteren we naar het Woord van God. Laat Gods Woord, vanuit Psalm 127, de toon mogen zetten. Dit lied hammaäloth is het lied van drie keer Tevergeefs. Een onheilspellend refrein, een dreigende onweerswolk boven elke nieuwe onderneming.

Wanneer we bezig zijn met theologie, zijn we niet per definitie en bij voorbaat gevrijwaard van dit ‘tevergeefs’. Hoeveel vergeefse, ijdele, lege theologie is er niet geweest en is er nog altijd. Hoeveel theologische kaartenhuizen die even de aandacht trokken en populariteit genoten, zijn er niet ingestort. Hoeveel theologische burchten bleken een gemakkelijke prooi voor de vijand!

Psalm 127 is niet alleen een psalm van drie keer Tevergeefs, maar meer nog van drie keer Gelukkig, van ‘welzalig’, zeg maar gerust wel-geluk-zalig. Gods beminden worden immers slapend rijk. Of beter gezegd: ze kunnen rustig slapen omdat ze rijk zijn in Gods liefde.

We luisteren naar het commentaar van Johannes Calvijn:

God wil het dwaze vertrouwen neerwerpen van mensen die, terwijl ze God vergeten, alles in eigen kracht en wijsheid durven ondernemen. Maar de Heere wil niet dat wij als blokken hout zijn of dat wij met de armen over elkaar gaan zitten zonder iets uit te richten, maar dat wij al de gaven en bekwaamheden gebruiken die Hij ons gegeven heeft.

We beginnen pas dan op de rechte manier wanneer onze hoop alleen op God is gevestigd, en dan zullen ook de dingen naar wens gaan. De Profeet (Psalmist) bindt ons op het hart dat wij, terwijl we ijverig arbeiden aan wat God ons op de handen heeft gezet, toch altijd beginnen met gebed en met het aanroepen van Zijn Naam, en dat wij zo Hem onze arbeid aanbieden, opdat Hij het zegene.

De gelovigen hebben een zeer werkzaam leven, maar ze gehoorzamen met kalmte aan de roeping van God. En zo zijn hun handen niet leeg, maar hun geest rust in de stilte van het geloof, alsof zij sliepen.

Beminden

Het diepst geheim van vruchtbare en zegenrijke theologie is gelegen in wat wel de hartslag van de spiritualiteit van de Reformatie is genoemd: de communio cum Christo, de gemeenschap met Christus door het geloof. Hij is in unieke zin Gods Beminde, de Zoon van Gods welbehagen. En innig verbonden met Hem mogen wij ons beminden weten, geliefde kinderen van God, aan wie de Heere al het nodige geeft als in de slaap. Theologie met opgeheven ogen, met gevouwen handen, met gebogen knieën is niet de sleutel tot academisch succes, maar wél de weg naar zegen, ook door vruchtbare theologie op academisch niveau.

Aanschouwen

Het voltooide huis en de veilige stad zijn uiteindelijk eschatologische grootheden. Ze liggen principieel voorbij de horizon van onze mogelijkheden. We zullen ook binnen het Cornelis Graafland Centrum niet verder reiken dan een theologia viatorum, een voorlopige theologie van pelgrims onderweg. Maar deze staat in het hoopvolle perspectief van 1 Johannes 3:2: ‘Geliefden, nu zijn wij kinderen van God, en het is nog niet geopenbaard wat wij zullen zijn. Maar wij weten dat, als Hij geopenbaard zal worden, wij Hem gelijk zullen zijn; want wij zullen Hem zien zoals Hij is.’ Dan is er de theologia visionis, de theologie van het aanschouwen. Hiervan getuigde Cornelis Graafland in een preek uit 1998:

Jezus zien! Dat hebben wij nog nooit eerder meegemaakt. We hebben in Hem geloofd, we hebben Hem liefgekregen. Petrus zegt dat, weet u wel: Welke gij niet gezien hebt en nochtans liefhebt (1 Petr.1:8). Ja, we hebben Hem wel liefgekregen, met een liefde die sterker is dan de dood. Maar Hem zien, dat hebben we nog nooit meegemaakt. Maar als de Heere Jezus straks zal geopenbaard zijn, en Hij zal ook ons lichaam hebben opgewekt, dan zullen we Hem zien, gelijk Hij is. Dat zal een kennismaking zijn! Als Jezus zich aan ons zal voorstellen, en zeggen: hier ben Ik nu, jouw Heiland, en zo zie Ik eruit, Mijn ogen en Mijn gezicht en Mijn handen en Mijn voeten en Mijn lichaam en Mijn hart. Zie je Me nu, zie je Me goed? En zo klinkt Mijn stem... Ja, daar zal ik mijn Heer ontmoeten, luist’ren naar Zijn liefdestem... En met elkaar gaan we dan voor eeuwig feest vieren, rondom de troon.

Zover is het nog niet. Maar in dat perspectief is er vandaag de start van het Cornelis Graafland Centrum.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen