Toerusting in Haranglab

A. Peters uit Barneveld was voor zijn pensionering gemeenteadviseur binnen de Protestantse Kerk en heeft diverse boeken over diaconaat geschreven.

T. van de Water-Luijk uit Nijkerk is kerkelijk werker en heeft zitting in het platform Persis, ‘platform voor vrouwelijke kerkelijk werkers binnen de Gereformeerde Bond’.

Beiden zijn vrijwilliger bij de stichting Hulp Oost-Europa (HOE) en verzorgen regelmatig trainingen in Oost-Europa.

Geleidelijk is de focus verschoven van diaconale hulp naar gemeenteopbouw. In de communistische tijd was het ondenkbaar dat gemeenteleden meedachten en meededen in het gemeentewerk. Ouderling (presbyter) was je voor de status. Geloofsgesprek was onmogelijk, want wie kon je vertrouwen? Diaconaat was ‘niet nodig’, want de staat zorgde immers voor iedereen. Stichting HOE heeft altijd oog gehad voor het belang van toerusting van de gemeente. Regelmatig is dit in de contacten een punt van gesprek. Ondersteuning bij gemeenteopbouw is een van de speerpunten van HOE. Vanwege het vertrouwen en de jarenlange band met gemeenten daar en hier verzorgen vrijwilligers van HOE trainingen voor predikanten, ouderlingen, leraren, diaconale werkers en leden van vrouwenverenigingen.

Op zoek

Het was even zoeken om de weg naar Haranglab te vinden, een dorpje ten zuiden van de stad Cluj in Roemenië. De weg liep door de bergen en we kwamen een uur te laat aan. De predikant was zo vriendelijk ons tegemoet te rijden. Treffend merkte hij op: ‘Pastoraat in de praktijk. De herder zoekt de verloren schapen op.’ Precies waar het in de training om zou gaan: zorg voor de kudde, op zoek naar die ene, die zorg en aandacht nodig heeft, aan wie niemand denkt maar die er wel bij hoort, misschien iemand die verstrikt is geraakt in eenzaamheid, verslaving en moedeloosheid.

Niet alleen

Als trainers nemen we een bijzondere ontwikkeling waar: er is meer oog en oor voor de naaste. Men wil meer pastoraal van betekenis zijn en armoede op het spoor komen.

Predikanten kunnen dat echter niet alleen. Oudere, maar zeker ook jonge predikanten hebben er behoefte aan kerkenraadsleden meer in te zetten voor niet-materiële activiteiten. Men wil ouderlingen bewust maken van hun taak als ambtsdrager. Dat is een taak die uit meer bestaat dan alleen zorgen voor de gebouwen, hoe belangrijk ook.

Predikanten willen kerkenraden en anderen ervan bewust maken dat de gemeente van Christus geen gondel is met maar één stuurman aan het roer. Zij willen de gemeente een roeiboot laten zijn, waarin meerdere roeiers zitten, die er met elkaar voor zorgen dat de gemeente koers zet naar de toekomst van de Heere God.

Geloofsgesprek

Werken aan gemeenteopbouw is het geloofsgesprek voeren en ontdekken wat de Heere van Zijn gemeente vraagt. De praktische trainingen in diaconaat en pastoraat mogen daarbij behulpzaam zijn.

Het is ons opgevallen hoe gemotiveerd en betrokken de deelnemers aan de trainingen zijn. Men wil leren, samen bijbelstudie doen en ontdekken waar voor de gemeente kansen liggen om te groeien in geloof en dienstbetoon. Door elkaar vanuit verschillende gemeenten te ontmoeten, leren de deelnemers elkaars werk kennen, delen ze ervaringen en worden nieuwe ideeën opgedaan.

Een deelnemer merkte treffend op: ‘Laten we houden van onze gemeente, van de naaste en van Christus. Het heeft zin God te dienen. Een glas water geven is nodig en als je dit doet, zul je je loon niet mislopen. Laten we de mensen zo dienen als we God willen dienen. We hebben ogen, oren en handen en mogen die gebruiken om elkaar te helpen. Het is belangrijk steeds te blijven leren in het diaconale werk, het gaat om de eer van God.’

Diaconale taak

Omdat de Hongaarse Gereformeerde Kerk het ambt van diaken niet kent, gaat het er bij de training vooral om dat de deelnemers vanuit de Bijbel oog krijgen voor de diaconale taak in en van de gemeente. Verder laten we de ouderlingen aan de hand van teksten (o.a. 1 Timotheüs 3 en Handelingen 6) zelf ontdekken wat het bijbelse profiel van een ambtsdrager is. In de gespreksgroepjes worden praktijkvoorbeelden gedeeld.

Veel predikanten zijn somber over de situatie van hun veelal kleine gemeente, zonder kader en zonder jeugd. Het raakt ons als trainers dat deze predikanten eigenlijk geen, door God gegeven, gaven meer zien. Het bijbelse beeld van de gemeente als lichaam is dan een eyeopener. We hopen dat ze het geloof vasthouden en door de training bemoedigd zijn en met andere ogen naar hun gemeente kunnen kijken. We bidden met hen om de doorwerking van de Heilige Geest.

Trainingen pastoraat

Vanuit de classispredikanten kwam de vraag om meer toerusting, ook op pastoraal gebied. Daarom hebben we dit jaar ook enkele trainingen pastoraat gegeven. Aan de hand van Psalm 23 en een casus dachten we in groepen na over de vraag hoe je als presbyter ‘herder’ kunt zijn. De groepen brachten zelf pastorale kernbegrippen naar voren. Vervolgens koppelden we de casus aan een gespreksmodel.

Daarmee kregen de deelnemers handvatten voor het voeren van pastorale gesprekken.

In deze trainingen is gebleken dat predikanten vooral geholpen zijn met het maken van een praktische vertaalslag. Ook presbyters en gemeenteleden stellen de interactieve en praktische manier van werken erg op prijs.

Vanuit de werkvorm ‘fototaal’ benoemden we enkele aspecten van pastoraat: hulp, kruis, gebed, geestelijk leidinggeven, loslaten, helder zicht, kinderen centraal, de juiste toon en reiniging. Vanuit de reflectie op de eigen ervaring met pastoraat kwamen onder andere de volgende leerpunten naar voren: loslaten, volhouden, vertrouwen geven en trouw zijn. In de Hongaarse cultuur worden gevoelens niet gemakkelijk benoemd, is de ervaring. Van belang is dat de pastoraal werker daartoe zelf aanzetten geeft.

Veranderingen

Tijdens de training hebben we met de deelnemers gekeken naar taken die van hen verwacht worden en die bij de kern van hun ambt horen. Wij geven geen adviezen, omdat we hun cultuur onvoldoende kennen. We stimuleerden onderlinge uitwisseling en gesprek. We hopen dat deze ambtsdragers zo vertrouwen in elkaar krijgen en verder contact opbouwen.

We zien mensen veranderen. Een predikant keek eerst sceptisch naar de bijbelstudies die HOE gaf, maar werd enthousiast om zelf trainingen te geven. Hij investeert nu in de eigen gemeente in jeugdwerk. Ook zien we presbyters groeien in persoonlijk geloof en meer betrokkenheid tonen bij het gemeentewerk. Predikanten worden na een training opener en delen dan hun zorgen en moeiten met ons.

Het raakt ons dat zij ondanks hun moeilijke omstandigheden trouw blijven aan hun roeping en opdracht vanuit het geloof dat Christus Zijn gemeente draagt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen