DE DORDTSE SYNODE VAN 1618/’19 OVER HET ONDERWIJS IN DE WARE LEER OP DE SCHOLEN.

In gelijke geest als de anderen spraken ook de Bremers van drieërlei wijze van catechiseren. En wa.t de scholen nader aangaat zeggen ze: Allereerst in de soholen, met 't oog waarop de keuze van de onderwijzer van groot belang is, waarom hij lid der kerk moet zijn, in de christelijke leer ervaren en godzalig; elke dag moet hij een of twee vragen de leerlingen inscherpen en verklaren. De predikanten zullen getrouw deze scholen eens per maand bezoeken om zich van de vorderingen der leerlingen te overtuigen.

De Embdenaren hadden reeds in 1520 een klein vraagboekje en later de Catechismus van a Lasco, waaruit in 1554 nog weer een kleinere gemaakt was.

Steeds heeft men ook gezorgd voor goede schoolmeesters, die lidmaat van de kerk moeten zijn en beloven moeten, de kinderen in de Catechismus getrouw te zullen onderwijzen. Op de vlijt der onderwijzers en de vorderingen der kinderen wordt door de predikanten en ouderlingen, die om de drie maanden de scholen bezoeken, gedurig gelet.

Allen drongen aan, zoals duidelijk genoeg blijkt, dat de jeugd getrouw onderwezen zou worden op de lagere scholen in de zuivere leer der waarheid, er de zuivere leer trouw genegen leerkrachten zouden zijn en een goed toezicht.

Komen we nu bij de vier professoren Polyander, Sibrandus, Thysius en Walaeus.

Ook in de dorpen, zo oordelen zij, moet de jeugd goed onderwezen worden. Daarom moeten de schoolmeesters lid zijn der Geref. Kerk, vroom en bekwaam tot onderwijs geven en met toestemming van de kerkeraad tot hun ambt verkoren.

Een kort begrip moet ontworpen worden juist passend bij de kinderleeftijd.

Ook hebben de onderwijzers de kinderen op school te vragen, wat ze nog van* de Catechismus-preek onthouden hebben. Eens per maand moeten de predikanten de scholen' bezoeken en een overheids persoon, om zich van de vorderingen der leerlingen te overtuigen en de schoolmeesters aan te sporen tot dit werk.

Gomarus.

Ook Gomarus onderscheidt tussen de catechese op de school, die privaat is en die in de kerk, welke publiek is. Op de Nederlandse scholen ondervrage men de jongens en de meisjes uit een kort begrip, door de synode te ontwerpen, terwijl men de meer gevorderden de Heidelberger Catechismus late leren en in de kerken late opzeggen. Op de latijnse scholen is natuurlijk uitsluitend de „Heidelberger'' 't leerboek. Bij de school-catechisatie komt het vooral aan op het controleren van de catechisatie door de predikant en een ouderling eens per maand ten einde bij onderwijzer en leerling de naarstigheid aan te wakkeren. De Overheid zorge, dat op haar kosten in elke stad een schoolmeester worde aangesteld, die de armen en dienstbaren kosteloos lezen en schrijven lere.

De Geldersen, wilden dat alle leerboeken der Jezuïten door Overheidsgezag van de scholen zouden worden geweerd, en overal Gereformeerde schoolmeesters aangesteld zouden worden. Op de scholen scherpe men de jeugd de catechismus in, terwijl de predikanten zowel in, de steden als op de dorpen wekehjks de scholen hebben te bezoeken en daar de kinderen te ondervragen en zo nodig te onderrichten. De ouders moeten door vermaan, en zo het niet baat door de sterke arm der Overheid genoodzaakt worden, dat ze him kinderen naar de schoolmeesters en predikanten zenden om onderwezen te worden. Van classis-wege zij er opzicht zowel op de predikanten als op de schoolmeesters.

De Zuid-Hollanders, adviseerden, dat bij het onderwijs als leiders optreden in de scholen de predikanten door op de onderwijzers toe te zien en de kinderen te ondervragen. Als leermeesters treden op de huisvaders en de onderwijzers. Wat de tijd aan belangt zullen de schoolmeesters enige dagen per week dit onderwijs geven in de morgenuren. Verder zouden in de laagste klas de zes hoofdstukken der christelijke religie van buiten geleerd worden, in de middelste klassen het Middelburger Kort Begrip met verklaring van de zin der woorden, terwijl in de hoogste klassen de Heidelberger zal gebruikt worden met verklaring van de aangewezen stof.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen