Boekbespreking

”Het lied der liefde”, samenspraak over het boek Hooglied, Ds. F. Mallan. Uitgave van De Wachter Sions te Veenendaal, 2003, 612 blz, prijs € 42, 50.

We weten dat onze geliefde ambtsbroeder, ds. F. Mallan tot hiertoe veel geschreven heeft. Wekelijks kunnen we zijn gewaardeerde brieven in ons kerkelijk orgaan "De Wachter Sions" lezen, als antwoorden op vragen die vooral van geestelijke strekking zijn. Eertijds legde hij Gods Woord in ons kerkelijk blad uit in de vorm van een samenspraak tussen wat hij noemde Hopende en Uitziende. Zijn eerste samenspraak was een verhandeling over de Openbaring van Johannes, die reeds in boekvorm is uitgegeven. Hierop is een verklaring over het Hooglied van Salomo en de profetie van Hosea gevolgd. De samenspraak over het boek Hooglied heeft hij in de jaren 1964 - 1969 geschreven, en is op aandringen van anderen thans in boekvorm uitgegeven. Op een eenvoudige wijze heeft de schrijver getracht de geestelijke onderwijzingen voor Gods volk uit de tekst te halen.

Wat is het Hooglied van Salomo toch een boek vol innerlijke zielspraktijk! Ds. Mallan laat duidelijk in zijn samenspraak naar voren komen dat het gehele boek Hooglied spreekt over de nauwe gemeenschap tussen Christus en Zijn bruid. Het is dan ook geen oppervlakkige verhandeling waarin uitvoerig wordt stilgestaan bij de letterlijke betekenis ervan, maar een verklaring waarin de schrijver vooral wil benadrukken dat het boek Hooglied geestelijk bedoeld wordt.

Ds. Mallan citeert dikwijls oudvaders en andere leraars in zijn samenspraken die hij erop nagelezen heeft. Zij zijn het die zowel de letterlijke als de geestelijke leringen hebben opgetekend. Ds. Mallan brengt de geestelijke lessen voor het zielenleven op een bijbelse en daarom gefundeerde en gezonde wijze naar voren, zoals wij dit van hem gewend zijn. Zeker in deze tijd van grote oppervlakkigheid en nabij komend werk achten we het nog een voorrecht dat een boek van zulk een geestelijke inhoud op de boekenmarkt is gekomen. Men houdt er niet van om te zeggen dat er een waarheid ligt achter de waarheid, maar met zulk een uitdrukking verraadt men zichzelf Als wij bijvoorbeeld deze samenspraak van ds. Mallan vergelijken met een andere verklaring die wij bezitten, dan zien we een duidelijk verschil. Bij de eerste bemerken we het merg des evangelies en bij de ander de verstandelijke kennis van het evangelie, waar tevens nog opmerkingen gemaakt worden die voor geestelijke leringen door moeten gaan. Men zal zelf iets van de innerlijke betrekking tussen Christus en de ziel moeten kennen om het Hooglied met geestelijk onderscheid te lezen en over te schrijven. Onze ambtsbroeder laat in dit boek weten welk een zoet en aangenaam verkeer er is tussen Christus, de Bruidegom, en de bruid, als zij in de dadelijke gemeenschap wordt gesteld. Doch hij beschrijft niet alleen de geestelijke hoogtijdagen, maar ook het dwalen van de bruid in de duisternis als zij die nauwe omgang met Christus moet missen. Doch op Gods tijd wordt Christus weer alles voor haar ziel, en is het voor haar meer om de Persoon dan om Zijn goederen te doen. We lezen ook de duidelijke gangen in het zielenleven van Gods volk, zowel die van de bruid, Gods bevestigde volk, alsook die van de dochters van Jeruzalem, Gods bekommerde volk. Hoe duidelijk kunnen we lezen dat de verschillende standen in het zielenleven bijbels gegrond zijn. We kunnen zeggen dat we met innig vermaak dit boek hebben doorgenomen, en stemmen daarom van harte met de schrijver in dat alles buiten Christus de ziel ledig en onbevredigd laat.

Onze ambtsbroeder eindigt zijn samenspraak met het verlangen naar de volmaaktheid, zoals we van de bruid in haar laatste bede van het boek Hooglied lezen: Kom haastiglijk, mijn Liefste, en wees Gij gelijk een ree, of gelijk een welp der herten op de bergen der specerijen. Ach, dat verlangen is ons ook niet vreemd. Wat zal het zijn wanneer Christus Zijn bruid in de hemelse binnenkameren brengt om haar aan Zijn Vader voor te stellen als een reine maagd zonder vlek en rimpel. Daar behoeft zij niet meer te zeggen: Ik ben zwart, doch lieflijk, aangezien zij daar geheel verlost is van haar zondig bestaan en volkomen lieflijk voor God in Christus.

We wensen dit boek in veler handen. Het lijvige boek verschijnt in een fraaie uitvoerig met een unieke omslag!, en is zowel inhoudelijk als naar de vorm een kostbaar bezit.

Ds. J. Roos

Van uitgeverij-boekhandel Den Hertog hebben we ook nog weer wat boeken ontvangen, die we u kunnen aanbevelen. Allereerst is daar het mooie boek:

HET ZIEN OP JEZUS van Isaac Ambrosius.

Dit is een nieuwe prachtige uitgave. De verkoopprijs van dit boek is € 49, 50. "Wat een prijs!" zo hoor ik u zeggen. Daarop moet ik u een antwoord geven. Allereerst is het een dik boek van 919 bladzijden, in een keurige uitvoering. Dus in dit opzicht is het boek alzo niet te duur. Maar nu gaat het in dit boek over het zien op Jezus. Op een bijzondere wijze wordt dit zien op Jezus verklaard in dit boek. Het zien op Jezus vinden we er op een veelzeggende wijze in beschreven, van de eeuwige geboorte van onze Jezus, van onze verkiezing in Christus vóór de wereld, van de grote onderhandeling in de eeuwigheid tussen God en Christus, om zielen zalig te maken. En dan verder het zien op Jezus van de schepping tot Zijn eerste komst. Verder het zien op Jezus in Zijn geboorte, in Zijn leven, in Zijn dood, in Zijn opstanding, hemelvaart, voorbede en in Zijn tweede komst. Al deze zaken worden kostelijk leerstellig verklaard, maar dan ook in het kennen van Jezus in dit opzicht, in het overdenken van Jezus, in het verlangen naar Jezus, van het hopen op Jezus, van het geloven in Jezus, van het beminnen van Jezus, van het verblijden in Jezus, van het aanroepen van Jezus en van onze gelijkvormigheid aan Jezus in dit opzicht.

Met mijn geliefde vrouw heb ik destijds in de plaats van een dagboek elke dag besloten met het lezen van een kort gedeelte uit dit boek. En zo kwam ik er toch nog spoedig doorheen. Maar het is onvergetelijk voor me geworden. En daarom heb ik nu een vraag. Hebben we ook al eens alle dingen schade en drek leren achten om de uitnemendheid van de kennis van Christus? Ja, maar die prijs!

Och, ik weet dat het voor mensen met grote gezinnen thans moeilijk kan vallen om zulk een prijs te betalen. Het leven is zo duur geworden. Ja maar, we kunnen er misschien als man en vrouw wel twee auto's op nahouden. We willen maar niet graag hierin een beetje terug. Maar moet Jezus ons niet alles waard zijn? We reizen op de eeuwigheid aan. En Hij zal alles voor ons moeten worden, in leven en in sterven, voor tijd en eeuwigheid dus. Buiten Hem is er geen leven, maar een eeuwig zielsverderf

Kinderen geeft uw ouders, als u het beter kunt betalen dan zij, dit boek bij een bepaalde gelegenheid. En ouders, als u het betalen kunt en u wilt uw kinderen iets goeds geven bij een gelegenheid, geef ze dan dit boek. Gezien het heil van onze onsterfelijke ziel, is het boek toch echt niet te duur. Hartelijk aanbevolen dus!

WIE ZIJN ZIJ, EN VANWAAR ZIJN ZIJ GEKOMEN? Uit het gezelschapsleven in Opheusden.

In Opheusden hebben in vroegere tijd lieve geoefende kinderen Gods gewoond. Het boek is samengesteld door de heer H. Natzijl en ds. A. van Voorden. Mooie levensbeschrijvingen en brieven van kinderen Gods zijn in dit boek te vinden. We hebben ook enkelen van die kinderen Gods nog gekend. Het is de moeite waard om ook dit boek te lezen. De prijs is € 16, 50.

MIJ ZAL NIETS ONTBREKEN. Uit het leven van Pieter Morilyon. Door Dr. S.D. Post.

Pieter Morilyon was de zoon van een gevluchte hugenoot uit Frankrijk. Hij leefde in Middelburg in de tijd van ds. Smijtegelt. De beschrijvingen uit zijn levenservaring heeft men nu nog mogen vinden in het Zeeuwse archief Maar het is de publicatie waard. Ik zou nog wel een stukje over willen schrijven van wat hij mededeelt hoe hij onder ds. Smijtegelt had mogen kerken. Maar het eerste boek over het zien op Jezus heeft al veel plaatsruimte in beslag genomen. Ik wil u dus nu verder maar nieuwsgierig houden en daarom met een aanbeveling volstaan. Het boek kost € 23, 50.

VAN 'S HEEREN WEGEN. Genade verheerlijkt in zondaarsharten.

Dit is ook een mooi boek. Men kan er allereerst het leven en de bekering van Pieter Fraanje in vinden. Hij was de grootvader van onze geliefde leraar ds. J. Fraanje. Ds. Fraanje heeft in zijn gedachtenisrede met zijn veertigjarige ambtsbediening het nog vol verwondering in herinnering mogen brengen hoe zijn grootvader het goede voor hem heeft mogen geloven wat zijn kindschap en zijn ambt betrof Verder vinden we in het boek ook nog de leiding Gods met anderen van Zijn kinderen beschreven. De verkoopprijs bedraagt € 14, 90. Hartelijk aanbevolen. Het adres van de uitgever is Elzenkade 6, 3992 AC Houten. Postadres: Postbus 150, 3990 DD Houten. Tel. (030) 6346688, fax (030) 6346688.

HET HOOGSTE AMBT. Uit het leven van ds. A.D. Muilwijk door J.M. Vermeulen.

Ds. Muilwijk hebben we ook goed gekend. Ook zijn ouders en grootouders waren ons niet onbekend. Over zijn grootmoeder, die we ook gekend hebben uit Rotterdam vandaan, mogen we ook iets goeds beschreven vinden. Vele dingen zijn ons in herinnering geko-

men. We hebben ds. Muilwijk meegemaakt op vergaderingen van de Mbuma en de GBS. En daar ook nog goede herinneringen aan overgehouden. Hij is ook in de Gereformeerde Gemeenten opgebracht, maar zijn levensloop via IJsselmonde en Sliedrecht deed hem in de Oud Gereformeerde Gemeenten komen. Wonende te Sliedrecht kwam hij bij onze geliefde ds. C. Smits terecht en vandaar is hij tot het leraarsambt gekomen in de Oud Gereformeerde Gemeente te Dordrecht, welke gemeente hij een tiental jaren heeft mogen dienen. Bij verschillende gelegenheden, zoals ook bij het overlijden van mijn geliefde vrouw, heb ik zeer meelevende brieven van hem ontvangen. Het boek geeft zijn gehele levensgeschiedenis te zien, alsook vele uitspraken van hem die ons doen weten hoe hij over vele dingen dacht, meest uit zijn innerlijke zielsbevinding vandaan. Het boek is ook het lezen wel waard en kunnen we dus u ook aanbevelen. De prijs is € 22, 95.

Het adres van de uitgever is J.H. Kok BV., Postbus 5019, 8260 GA Kampen. Telefoon (038)3392556. Fax(038)3311776.

Ds. F. Mallan

P.L. Slis, L.W.E. Rauwenhoff 1828-1889. Apologeet van het modernisme. 368 blz. Uitg. Kok-Kampen 2003. Prijs € 29, 90.

Van de theologische stromingen die in de negentiende eeuw de mensen van het ware orthodoxe belijden wilden afbrengen, is die van het modernisme waarschijnlijk wel de bekendste. Deze stroming wilde nadrukkelijk afrekenen met alles wat naar het bovennatuurlijke zweemde. Vandaar dat zijn aan­ hangers niets wilden weten van de Bijbel als het Woord van God, van de Godheid van Christus, Zijn opstanding, Zijn wonderen of ook van een heilsgeschiedenis. U begrijpt: dan blijft er maar een armzalig klein beetje over, maar desondanks is dit een stroming die ook in onze tijd nog zijn duizenden verslaat. In de tijd van Lodewijk Willem Ernst Rauwenhoff (1828-1889) was dat niet anders.

Aan het leven en aan de treurig stemmende opvattingen van deze predikant-hoogleraar is door de heer Slis een boek gewijd. Wie dit boek doorneemt, zal niet onkundig blijven van de oppervlakkigheid en de leegheid van modernisten als Rauwenhoff Rauwenhoff was eerst predikant geweest in Mijdrecht, Dordrecht en Leiden voordat hij vanaf 1860 in Leiden als hoogleraar werd benoemd. Hij had al vroeg het modernistische gif ingedronken en de vruchten waren er wel naar. Rond 1860 keerde hij zich tegen een zendingscirculaire omdat daarin van de Heere Jezus werd geschreven dat Hij de zonden in de plaats van de Zijnen had gedragen op het hout (blz. 93). Dat mocht je volgens Rauwenhoff niet belijden, net zomin als de artikelen van de Apostolische Geloofsbelijdenis.

Dat Rauwenhoff evenals de andere modernisten de Bijbel verwierp, zien we op blz. 179: 'Als het boek der godsdienst' was daarvoor in zijn tijd geen plaats. Meer zou aan te halen zijn, zoals zijn verzet tegen de orthodoxe leer van de rechtvaardiging of zijn stelling dat het modernisme de enige richting was 'die al de ontwikkelingsmomenten van het verleden ... in zich heeft opgenomen, dus de enige is, die op de hoogte van de tijd is.' Grappig eigenlijk zo'n citaat, omdat de hoogmoed en de arrogantie van de woordvoerder er zo duidelijk door aan het licht worden gebracht.

Rauwenhoff overleed op 26 januari 1889, Daar werd in allerlei herdenkingsartikelen bij stilgestaan. Slis concludeert op grond daarvan op blz. 123: 'Hij was een gelovig mens.'

Rauwenhoffs opvolger J.H. Gunning had zelfs gemeend uit de geschriften van zijn voorganger te kunnen opmaken 'dat hijzelf persoonlijk veel meer geloofde' dan zijn 'wetenschap hem toelaat.' Is het zo? En zo ja, wat zegt dat dan nog? Is een dergelijke typering in de grond van de zaak eigenlijk niet ontluisterend? Zo'n herdenker wil zich van een vriendelijke kant laten zien, maar wat doet hij anders, dan in dit geval Rauwenhoff behalve als een loochenaar van de Goddelijke waarheden, ook nog als een huichelaar, die niet volledig achter zijn eigen boodschap stond, openbaar maken?

De heer Slis lijkt soms nogal ingenomen met Rauwenhoff Begrijpelijk, want anders schrijf je gedurende een jaar of elf geen boek van bijna vierhonderd bladzijden over iemand. Dat zijn boek wetenschappelijk verantwoord is, wil ik niet ontkennen. Het reikt veel aan, beschrijft de onderwerpen uitputtend, ook al is de beschrijving soms wat droog en vermoeiend om te lezen. Waardering is op zijn plaats voor de wijze waarop Rauwenhoff in dit boek beschreven is; voor de persoon die Rauwenhoff was, kan ik dat niet opbrengen.

H.F.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen