Ter zijde

Huwelijksbevestiging

Vrijwel elk nummer van De Wachter Sions bevat onder de predikbeurten wel de aankondiging van een of meer trouwdiensten. Deze worden, traditiegetrouw, aangegeven door de toevoeging tussen haakjes (huw. bev.). Huwelijksbevestiging, wat houdt dat woord eigenlijk in? Het huwelijk wordt toch gesloten op het gemeentehuis? Dat is toch compleet? Wanneer dat gebeurd is, zijn bruid en bruidegom wettig getrouwd. Dan hoeft dat huwelijk toch niet meer nog eens kerkelijk te worden bevestigd? Is huwelijksbevestiging niet een vreemd woord, overgebleven uit de tijd dat de huwelijken alleen in de kerk, en niet in het gemeentehuis gesloten werden? Het staat niet eens meer in Van Dale…

We merken dikwijls dat mensen met die term niet goed raad weten. 'Kerkelijke huwelijksbevestiging' lijkt een uitdrukking te zijn geworden die alleen nog gebruikt wordt in 'kerkenraadstaal'. Een duidelijk bewijs daarvan zijn de trouwkaarten en de trouwadvertenties onder ons in de kranten. Natuurlijk wordt daarin ook melding gemaakt van plaats en tijd van de trouwdienst. Maar we komen daarin maar zelden de uitdrukking 'kerkelijke huwelijksbevestiging' tegen. Meestal begint dat deel van de trouwkaart of advertentie met 'Wij willen over ons huwelijk een zegen vragen' of iets dergelijks.

We stellen onmiddellijk voorop, dat op die benaming 'een zegen vragen' niets aan te merken valt. Het afsmeken van een zegen over het zojuist begonnen huwelijk is een wezenlijk onderdeel van de trouwdienst. Maar deze kerkdienst houdt meer in. Dat ligt besloten in het woord 'bevestiging’.

Het huwelijk is een burgerlijke aangelegenheid, gebonden aan wettelijke bepalingen die door de overheid gesteld zijn. Het wordt dan ook voltrokken ten overstaan van de ambtenaar van de burgerlijke stand op het gemeentehuis. Voor de wet is dat voldoende. Toch is het verblijdend, en het behoort voor ons vanzelfsprekend te zijn, wanneer de plechtigheid op het gemeentehuis voor het bruidspaar niet genoeg is. Op deze dag, een hoogtepunt in hun leven, hebben zij er behoefte aan, om zich in het midden van de kerkelijke gemeente neder te buigen voor Gods aangezicht om van Hem een zegen over hun huwelijk af te smeken.

Maar de trouwdienst houdt meer in dan alleen een zegen vragen. We krijgen daar te horen wat de Heere over het huwelijk (over dit huwelijk) te zeggen heeft, in de prediking des Woords en ook in het onderwijs van het huwelijksformulier. Bruid en bruidegom beloven elkaar in de kerk opnieuw trouw, en dat is maar niet een herhaling van de belofte, even tevoren in het gemeentehuis gedaan. Want nu doen zij een belofte 'voor God en Zijn heilige gemeente', en deze belofte gaat dan ook dieper, 'naar uitwijzen van het heilig Evangelie'. Woorden worden gebruikt en uitdrukkingen gedaan die op het gemeentehuis achterwege bleven. Meer nog, het bruidspaar belooft niet alleen zelf, maar hoort in de dienst ook wat de Heere belooft, zoals in het begin van het formulier over 'de gewisse hulpe Gods in uw kruis', 'waarom Hij ook de getrouwden wil zegenen en hen bijstaan, gelijk Hij beloofd heeft’.

De kerkelijke huwelijksbevestiging gaat nog dieper, en dan komen we speciaal bij de betekenis van het woord 'bevestiging'. 'Bevestigen' wil zeggen: vastmaken. Wanneer de kerk het huwelijk vastmaakt, wil dat niet zeggen dat zij nog eens overdoet, wat zojuist voor de burgerlijke overheid is gebeurd. In de volksmond wordt wel gesproken van 'overtrouwen', maar dat is een rare uitdrukking. De kerk doet het trouwen niet over. Zij maakt niet vaster wat de burgerlijke overheid al heeft vastgemaakt. Wanneer wij spreken van een kerkelijke bevestiging van een voor de overheid gesloten huwelijk, wil dat zeggen, dat dit huwelijk bevestigd, vastgemaakt wordt in de kerk, doordat het een plaats krijgt in de kerk.

De kerk verklaart om te beginnen door de bevestigingsdienst, dat zij met dat huwelijk instemt. Het huwelijksrecht is in ons land al meer gaan afwijken van Gods wet. Daardoor komen er huwelijken tot stand die voor de burgerlijke wet geldig zijn, maar in strijd zijn met het Woord des Heeren. In de kerk wordt door Gods knecht volgens het formulier over het bruidspaar uitgesproken dat God 'u door Zijn genade tot deze heilige staat des huwelijks geroepen heeft'. Hun wordt gezegd: 'Zijt daarvan verzekerd, dat onze Heere God u samengevoegd heeft tot deze heilige staat.' Dat kán de kerk alleen maar zeggen, wanneer zij aan dat huwelijk haar goedkeuring heeft gehecht. De kerk bevestigt dat zij in en door dit huwelijk een nieuw gezin in haar midden mag ontvangen en dat zij verder gebouwd wordt, mede uit dat gezin, wanneer het de Heere behaagt dit huwelijk met kinderen te zegenen.

Vandaar dat het zo belangrijk is, dat de kerkelijke bevestiging niet een onderonsje is van familie, vrienden en kennissen met een dominee en enkele ambtsdragers, maar dat het voluit een kerkdienst is. Het spreekt vanzelf dat de huwelijksbevestiging geschiedt in het midden van de gemeente. Laat de gemeente dat door haar opkomst ook doen blijken.

Daar komt nog iets bij. Iets dat zeker van gewicht is in deze tijd, waarin het huwelijk meer dan vroeger onder spanning staat. Steeds meer huwelijken lopen vast, raken ontwricht, eindigen in een scheiding, met alle ellendige gevolgen van dien. Daarom is de kerkelijke gemeenschap van zo grote betekenis. Wanneer een huwelijk een kerkelijke bevestiging ontvangt in het midden van de gemeente, houdt dit ook in dat de gemeente haar verantwoordelijkheid voor dat huwelijk erkent. Er ligt een onuitgesproken belofte in dat het jonge echtpaar kan rekenen op hulp en bijstand vanuit de gemeente indien er onverhoopt moeilijkheden zouden komen, zowel van de zijde van predikant en kerkenraad als van gewone gemeenteleden. Het huwelijk is immers bevestigd, vastgemaakt in de gemeenschap van de kerk, de gemeenschap die de gemeente is.

Ons huwelijksformulier is van Petrus Datheen. Hij had het vertaald uit de kerkenordening van de kerk van de Palts. Er stond oorspronkelijk nog iets boven dat later is weggelaten. Het is een formulier voor het afgeven van een huwelijksbevestiging, luidende als volgt: 'Eerstelijk hoe men de verloofden tevoren zal verkondigen.

N. en N. willen naar Gods ordening zich tot de heilige huwelijke staat begeven; daartoe begeren zij een algemeen christelijk gebed, opdat zij deze christelijke staat in Gods Naam beginnen en zaliglijk tot Gods lof voleinden mogen. En zo iemand daartoe iets te zeggen had waardoor zulks verhinderd of opgehouden zou kunnen worden, die brenge zulks ordentelijk en bijtijds aan, of zwijge daarna en wachte zich ervoor enige verhindering daartegen voor te nemen.' Datheen omschrijft hier de trouwdienst dus als een gebed. Dan is het duidelijk dat hij er geen enkel bezwaar tegen zou hebben, wanneer het bruidspaar op de trouwkaart of in de advertentie spreekt van 'wij willen een zegen over ons voorgenomen huwelijk vragen'. Tegelijk gebruikt hij, wanneer we goed hebben geteld, driemaal in het formulier het woord 'bevestigen' en dan ook nog een keer in het opschrift.

Het sluit dan ook nauw aan bij het bijbels spraakgebruik. Bevestigen is vastmaken. Maak mijn (onze) voetstappen vast in Uw woord, en laat geen ongerechtigheid over mij (ons) heersen, Ps. 119:133. Van de kerkelijke huwelijksbevestiging gaat de sprake uit: em nu Die machtig is u te bevestigen, Rom. 16:25. Gij staat heden allen voor het aangezicht des HEEREN, uws Gods, opdat Hij u heden Zichzelven tot een volk bevestige en Hij u tot een God zij, Deut. 29:10, 13. Het mocht dan maar de bede van en voor het bruidspaar zijn: evestig Gij het werk onzer handen over ons, ja, het werk onzer handen, bevestig dat, Ps. 90:17.

Het zijn zomaar enkele opmerkingen, om aan te geven hoe veelbetekenend de uitdrukking 'kerkelijke huwelijksbevestiging' is.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen