Wat er van de Theologische School te Kampen worden zal (II)

Ds. Beuker schreef in »de Vrije Kerk” (Sept. 1891, pag. 414): »De Ned. Geref. broederen kwamen reeds tot onze Synode te Assen—Kampen met de voorwaarden: »a. dat ons Reglement van ‘69 vervallen moest; b. dat in den grond der zaak althans de Theol. School van Kampen voor de Vrije Universiteit van Amsterdam plaats maken moest. Er waren nog enkele andere punten meer, maar deze twee waren toch de voornaamste.” Wij weten, dat die voorstellen op de genoemde Synode niet zijn aangenomen en nieuwe onderhandelingen zijn geopend. Het onder a genoemde is toegestaan; wat wij onder b lazen, werd blijkbaar geweigerd. In de Synode te Leeuwarden (Aug. 1891) werd nog door de Christ. Geref. hieromtrent een eisch uitgesproken, welke onder deze bewoordingen aan de Ned. Geref. werd medegedeeld: »wat de opleiding tot het leeraarsambt betreft, oordeelt de: Synode te moeten handhaven het beginsel, dat de Kerk geroepen is eene eigene inrichting tot opleiding harer leeraren te hebben, ten minste wat de godgeleerde vorming betreft.” De Leeuwarder voorwaarden zijn »na eenige toelichting der Christ. Geref. Deputaten onveranderd en met algemeene stemmen aangenomen.”
Wordt nu de Theol. School ineengesmolten met de Vrije Universiteit, dan is slechts, één van beide mogelijk: of directeuren en curatoren der V. U. moeten de geheele Theol. faculteit aan de Kerk overgeven, en dan blijft er bitter weinig meer van de V. U. over, of de voorwaarde van Leeuwarden is geschonden, en de Geref. Kerken hebben geene «eigene inrichting.” Hoe men toch schikke en plooie, hoe men keere en wende, al geeft men aan de Synode of aan de Deputaten mede stem, al schenke men haar het mede houden van toezicht op leer en leven van hoogleraren en studenten, de Theol. fac. is en blijft een deel der V.U. en de V.U. is niet van de kerk maar van de leden der Vereeniging maar och! Wij hebben er immers de ervaring van, dat het voor sommige menschen geen gewetensbezwaar is eerst eene belofte te doen, en als men op grond daarvan het begeerde in de macht heeft, de belofte te verbreken, en ... dan zijn immers politieke mannen bekwaam genoeg, om nog de misleiden te doen gelooven, dat de belofte o zoo getrouw is vervuld. Zoo zullen wij nog wel eens hooren, als de Kamper School verzwolgen is in de V. U.: »onze Kerken hebben eene eigene inrichting tot opleiding harer leeraren,” en, wie dan nog voor die onwaarheid de oogen durft openen, zal wel door Dr. Kuyper in "de Heraut” op zijne eigenaardige manier worden bespot, of als een domoor en een van den duivel bezetene worden ten toon gesteld.
Nu, wat ons betreft, wij hebben bij de Theol. School voor onszelven niet het minste belang meer. Deputaten voor de opleiding der Dienaren des Woords mogen hun doel bereiken. Wij willen desniettemin verder vernemen, hoe ze de vernietiging der Theol. School hebben voorbereid.
Om niet te lang onze lezers met aanhalingen te vermoeien, slechts weinige. Het tweede gedeelte van het concept behandelt de vraag: «Hoedanig behoort de opleiding te zijn?” Van de daar gehouden beschouwing is de slotsom: »de Gereformeerde beginselen eischen, dat de theologie als wetenschap niet in een Seminarie worde opgesloten, maar ook met alle wetenschappen in organisch verband trede en aan de Universiteit eene eigene plaats inneme. Aan die beginselen waren de Gereformeerden zelve te allen tijde getrouw. Zij hebben overal bewust en beslist aan eene Universiteit boven eene Theologische School de voorkeur gegeven. Waar zij het hoogere konden bereiken, waren zij nimmer met het mindere ook voor de opleiding harer dienaren tevreden.”
In het derde deel: »Langs welken weg die opleiding te verkrijgen?” wordt beweerd, dat »de beide bestaande inlichtingen niet geheel beantwoorden” aan de eischen. Kampen niet, omdat de theologie daar niet als wetenschap wordt gedoceerd; de Vrije Universiteit niet, omdat daar de Kerk op de Theol. faculteit geen invloed heeft. Hierop zeggen Deputaten: »het zou dus voor de hand liggen, om de Theologische School naar Amsterdam over te brengen, en daar met de Theol. faculteit der Vrije Universiteit te vereenigen.” Het zoo even genoemde bezwaar omtrent de V. U. wordt gemakkelijk verholpen door: »aan de Synode worde het recht toegekend om door Deputaten het onderwijs der hoogleeraren na te gaan.”
Hierop volgen de voorstellen, terwijl in een drietal bijlagen de zaak reeds kant en klaar is gemaakt. Er is niets anders dan een »ja” — der gemeenten — neen van de leden der Synode meer noodig, En dan? Evenals men na de Vereeniging van Christ. Geref. zijde beweert: »alles is hetzelfde gebleven, alleen de naam is veranderd,” zal het na de vereeniging(?) der Scholen bij diezelfde mannen zijn: »alles is hetzelfde gebleven; alleen de plaats is veranderd.” Dan zullen de Doleerenden juichen: »wij deden op de Synode te Assen twee eischen. Gij hebt die toen geweigerd, doch wij zijn u te slim geweest, zoodat ge eindelijk op beide «ja” hebt gezegd. De Christ. Geref. Kerk met haar School te niet, de Kerk met de Vrije Universiteit van Dr. Kuyper op den troon!
Dat nader de plaats der vestiging zal worden bepaald is een blinddoeken. De V. U. kan toch wel niet van Amsterdam wijken, en immers, de Theol. faculteit moet er mede verbonden blijven? Art. 3 in Bijlage II: Contractanten verbinden zich elke drie maanden aan elk dezer hoogleeraren te doen uitbetalen de som van f. — alsmede voor de regeling der pensioenen” enz. is een verleidelijk lokaas. »Het geld,” zegt Salomo, "verantwoordt alles.”

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen