Uit Amerika

Waarde Broeder Redacteur!
Misschien is een brief uit Amerika u en uwen lezers aangenaam. Niet alleen misschien, maar zeer waarschijnlijk. Ik herinner mezelf, dat ik, nog in het oude Vaderland zijnde, altijd met belangstelling brieven uit Amerika las. Nu is het waar dat niet alles wat over Amerika geschreven wordt, vertrouwbaar is; ook niet alles wat uit Amerika geschreven wordt; niet omdat de schrijvers opzettelijk onwaarheid willen schrijven, maar veelal omdat zij onbevoegd zijn om een oordeel op het papier te brengen over dit wonderland. »Zes weken tusschen de wielen» en »Americana« kunnen geen juist oordeel bevatten. Wat is zes weken, ja, drie maanden vertoevens als vriend of gast in een ander werelddeel! Men leeft uiteraard in zoo’n korten tijd en in zulke verhoudingen niet in het volk. Ja, men kan 30 jaar in Amerika zijn zonder er heel veel van te weten. De verschillende volkeren in Amerika vormen wel de bevolking van Amerika, maar nog niet het Amerikaansche volk. Zij vormen ook een zekeren kring, waarbuiten velen zich nimmer bewegen. Er is eigenlijk nog geen Amerikaansch volk. Er zijn bijv. 15,000,000 Duitschers, die nog hun taal, gewoonten, kerk enz. behouden hebben. Vele millioenen van deze kunnen de Amerikaansche taal nog niet eens spreken of verstaan. Er zijn 8,000,000 Joden van wie hetzelfde geldt; 4,000,000 Hollanders; 5,000,000 leren; 10,000,000 negers; dan Franschen, Zweden, Zwitsers, Chineezen, de secte der Mormonen uit alle naties saamgelezen; deze alle zijn geen Amerikanen. En trekt men die van de 75,000,000 inwoners des lands af, dan schiet er niet heel veel over om een volk te vormen. Er is, ja, een constitutie of grondwet, waarnaar ieder heeft te leven en die misschien over 100 jaar een volk zal gevormd hebben; maar nu nog niet. Hij die dus begint te spreken van het Amerikaansche volk, begaat reeds een groote fout. Hij ziet iets wat niet bestaat; hij ziet de oppervlakte, maar niet het weven der dingen.
Zoo kan men ook niet spreken van den Staat, zooals in Nederland. De Staat heeft bij u alles in zijn handen en in zijn macht. Men spreekt daarom ook wel eens spottend van den „almachtigen Staat”. De Staat beheerscht het onderwijs: hooger, middelbaar en lager. De Staat onderhoudt kerken; de Staat bouwt spoorwagen en exploiteert ze. De Staat heeft telegrafen en posterijen; de Staat benoemt zijn ambtenaren enz. Hier kennen we dat alles niet. Het land is verdeeld in 45 provincies, zouden we willen zeggen; maar dat is ook nog niet juist, ’t Zijn staten op zichzelf, die hun eigen wetten hebben, die onafhankelijk zijn van elkander, en soms zeer verschillende. Zoo heeft bijv. iedere staat zijn huwelijks- en scheidingswetten, zijn opleidingsscholen voor onderwijskrachten, zonder erkenning van de diplomata van andere staten. Overigens zijn alle hoogescholen, alle spoorwegen, telegrafen, telefonen enz. in de macht van particulieren of gaan van particulieren uit.
Men spreekt ook altijd van het vrije Amerika; maar waarlijk ik kan nog niet zien, waarin die groote vrijheid bestaat, ’t Is wel waar dat de staat lang zoo’n bemoeial niet is als in Nederland; maar men is hier veel meer overgeleverd aan het individu of de vereeniging en dat niet altijd van het beste soort. Dan maakt men het volk in Nederland nog al veel wijs, dat er hier geen belasting te betalen is. Dat is waar, maar men heeft hier tax te betalen; ’t is een ander woord maar dezelfde zaak. Schooltax.lichttax, verkiezingstax, straattax, hondentax, tax op land on gebouwen is hier evenzeer als in Nederland. Niet dat ik er tegen heb; maar men moet niet het tegenovergestelde vertellen. Nu een kind kan ook begrijpen dat zonder belasting geen dorp of stad kan bestaan.
Van vrijheid gesproken. De politie-wetten zijn hier even streng als bij u. Bijv. de gezondheidscommissie verbiedt het sp..… op den vloer in de vervoermiddelen, kaarten vermeldende het heerschen van besmettelijke ziekte, staan aan de woningen. Dreigt een ziekte epidemisch te worden, dan mag niemand de woning, waarin een lijder is, meer verlaten. Een wacht komt voor de deur en niemand dan de dokter, zelfs geen geestelijke, mag in en uit gaan. Niemand mag zonder consent wapenen dragen, men mag in geen andere plaats venten zonder vergunning, tegen betaling van zooveel per jaar. Men mag geen nuttige vogels dooden, geen eieren rooven; geen hond mag zonder penning losloopen, geen kreupel paard mag werk verrichten; geen dier mag mishandeld worden enz. enz. Ik vind dat alles goed; maar het is hetzelfde als in Nederland, niet waar?
Voorts mag niemand onderwijzen, dokteren, rechtspraktijk uitoefenen, akten schrijven zonder vergunning. Van vergunning gesproken: niemand mag sterke dranken, geneesmiddelen enz. verkoopen zonder vergunning.
Reeds aan de grenzen van Amerika ge komen ontwaart men, dat al die praat van vrijheid niets beteekent. Voor ge aan land stapt wordt u gevraagd, wie ge zijt, waar ge vandaan komt, waar gij uzelf wilt vestigen, of gij een vaste betrekking hebt, een contract met iemand, of ge een bepaalde som gelds bij hebt. Zijt ge kreupel of verminkt of lijdend, dan moet ge iemand kunnen aanwijzen, die zweren wil voor u te zorgen, zoodat ge niet ten laste van den staat komt; kunt ge dat niet, dan .… terug.
Gaat men uwe goederen ontladen, dan staan een paar beambten gereed met hamer en breekijzer en als ge geen sloten op kisten of koffers hebt, hameren ze er duchtig en meedoogenloos op los en doorzoeken alles. Bij het ontdekken van contrabande gaat ge zonder complimenten de gevangenis in, uw goed wordt verbeurd verklaard en uw vonnis volgt later.
Nu komt men aan ’t station. Hier, zoo zegt hij die u komt afhalen, heb je geen tweede en derde klasse! hier zijn allen gelijk. Wel dat lacht u toe. Maar als ge wat beter op de hoogte zijt, ontdekt ge dat ge nog meer moet betalen dan voor de tweede klasse in Nederland. Geen onderscheid dan dat de werkman gedwongen is even duur, ja, nog duurder te reizen dan in Nederland de groote man.
Toch zijn er vrijheden, die men in Nederland mist, dat is waar. Bijv. alle kerken zijn gelijk voor de wet. Ondersteuning wordt aan geen enkele verleend, De concurrentie (leelijk woord) op dat gebied is dus vrij. Vrije scholen zijn in dezelfde conditiën als bij u. De werkman wordt niet zoo gekoejeneerd als in Nederland. Vandaag verlaat men zijn werkgever of wordt weggestuurd, een volgende week gaat men weer terug en wordt aangenomen, als er behoefte aan werkkracht is. Men kan gekleed gaan, eten, drinken, werken wat en zooals men wil en ieder laat u vrij. Dat kleinzielig bedillen van iemands doen bestaat zoo niet. Een heer wordt niets meer geacht dan zijn werkman. Hij is het immers ook maar? Van die flauwe despootachtige conservatieve gedaste en en gejaste lieden is men hier niet gediend, die gedijen hier niet.
Maar ik ben eigenlijk niet gekomen, waar ik wezen wilde, mijn waarde! Daarom zal ik genoodzaakt zijn, althans als mijn schrijven u en uwen lezers behaagt, op een anderen keer wat anders te laten lezen.
Neem dit eerste en weinige voor lief en geloof mij als ik u zeg, dat ik den Heere iederen dag dank dat ik in Amerika ben, en velen in Nederland toewensch dat ze ook nog eens in dit groote land mogen komen.
Nog een enkel woord, ’t Deed me aan toen ik las dat Ds. Bos overleden was. ’t Heb hem zoo van nabij gekend. Ja, broeder, de tijd is kort en de dagen boos. God geve u en mij te werken terwijl het dag is.
Nog een woord. Moge de Heere U en allen, in Synode vergaderd, zegenend nabij zijn en doen werken tot heil van Zijn gemeente.

Gegroet van Uw. dw. du.
Lodi, N.-J. Juli 1900.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen