Aan een vriend te Ulrum - 188

Waarde vriend!

Eene bloote opsomming van de verschilpunten tusschen ons en de Gereformeerde kerken heeft U zeker overtuigd, dat er tusschen haar en ons eene groote kloof gaapt. Het gaat om de grondwaarheden der Heilige Schrift.
Er doemde in de laatste halve eeuw een beschouwing van Gods Woord op, die onzen vaderen vreemd bleef. Een nieuwe methode van Schriftverklaring raakte in zwang. Door die methode misleid, dwaalden honderden van de oude paden af en zwommen, om bij een zeer bekend beeld te blijven, met onbegrijpelijke en onverschoonbare dartelheid in de nieuwe philosophische, Kuyperiaansche fuik.
Den rechten weg tot het eind toe te houden, was velen moeielijk, bijna onmogelijk, wijl zo door onkunde van de richting, waarin die weg loopt, niets meer af wisten.
Wat ze aanvaardden, had veel te beteekenen. Het moest hun levensweg doen ombuigen. ’s Heeren Woord dient Zijn volk tot richtsnoer des levens. Dat snoer vasthoudende, liep de kerk in alle eeuwen het pad der Waarheid. In elke eeuw verschenen er denkers, die de kerk haar snoer wilden ontfutselen en er een ander, ondeugdzaam voor in de plaats wilden schuiven.
Echt goud en klatergoud zijn slechts door kenners van elkaar te onderscheiden. En zelfs een kenner wordt soms bedrogen. Wij hebben het menigvuldig ondervonden. Hoe dikwijls verhieven wij onze waarschuwende stem! Als met den vinger wezen wij op de geheele omkeering, die het kerkelijke leven moest ondergaan bij het loslaten der beproefde waarheid. Men haalde de schouders op. Als een troepje ontevredenen trachtte men ons in den hoek te duwen. Zooals allen, die ongelijk hebben, in schelden hun kracht zoeken, begonnen ze ons uit te maken voor scheurmakers.
Daar dat woord wat afgezaagd wordt, hooren wij ons nu een nieuw epitheton naar het hoofd werpen. Wij zitten nu in het loket der sectariërs. Wij vormen secten. Terecht de secte, die overal tegengesproken wordt. Daarin steekt evenwel onze eere. Vooral wijl de geschiedenis ons reeds rechtvaardigt. De omkeering is er. Niemand spreekt het meer tegen. Men had ons nimmer behoeven tegen te spreken.
De man wiens denkbeelden, hoewel onschriftuurlijk, zoovelen verlokten tot verloochening van hun beginsel, tot omwerping van het roer van hun kerkelijk scheepje, had het zelf gezegd. Daarmee sprak hij uit, wat elken denker duidelijk moest zijn. Wie van beginsel verandert, kan niet op het oude pad blijven, kan de oude levenspraktijken niet voortzetten, noch kerkelijk, noch maatschappelijk.
Hij zal gedwongen worden te erkennen: het oude (het beste) heeft afgedaan, en het nieuwe product van menschelijke philesophie geeft richting en stuwkracht, bij groote omkeering, aan mijn denken en doen.
Of het dan nieuw is, wat ter markt kwam?
Vraag het vriend en tegenstander.
Allen spreken van »de nieuwe richting.«
Als Huisman, die oud-ouderling der Geref. kerk te Appingedam, eenige verklaring wil geven van zijn aanval op Dr. Kuypers voorstelling van de grondwaarheden der Schrift, schrijft hij: »Ik kan niet anders; de liefde tot God en Zijne waarheid en het heil Zijns volks dringt er mij toe, hoe gering en nietig ik ben, om met alle vrijmoedigheid en in eenvoudigheid, naar mijne geringe krachten, mijne gedachten aangaande (let wel!) de nieuwe richting uit te spreken.«
Ook hij ziet duidelijk, hoe het kerkelijk scheepje niet meer het kompas gebruikt, te Ulrum gereguleerd, maar van een geheel nieuw, Amsterdamsch model is voorzien.
Niets zou veranderen. Alles is veranderd. Wie de nieuwe richting huldigt, verbaze er zich niet over. Hij zegge ook niet: »Alles bleef hetzelfde«, want dat kan niet; het gaat niet twee wegen tegelijk te bewandelen.
De nieuwe richting wijst op een nieuweren weg, duidt een ander pad aan. Maar meer; het beteekent ook: wij streven naar een ander doel, beoogen een andere eind-uitkomst.
Onze wegen en die der Geref. Kerken zullen dus hoe langer hoe meer van elkander wijken, tot straks alle wezenlijke overeenkomst geheel is verdwenen. In wezen en vorm treedt het verschil reeds nu zonneklaar aan den dag. Doch, het was voorspeld. Voorspeld door niemand minder dan door Dr. Kuyper zelf.
Om het gewicht dezer zaak wijzen wij u nogmaals op de »Heraut” van 14 Jan. 1894 no. 838.
Niet genoeg kunt ge lezen en herlezen, wat daar erkend wordt, en waarover men van Geref. zijde den schouder optrok, als wij het uitspraken, nl. dat bij de opvatting der grondwaarheden van Gods Woord overeenkomstig het gevoelen van Dr. Kuyper .... eene geheele verandering in de praktijk der bediening, een geheel ander kerkelijk teven ontstaan moet, zoodat geheel de gestalte van het kerkelijk leven daardoor bepaald wordt.
U dit ter overdenking aanbiedende als stof, die u bekwaam kan maken om den tegensprekers den mond te stoppen, ben ik als altijd heilbiddend,

t.t.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen