Presbyteriaal of Independent (Slot)

Het groote bezwaar dat wij hebben tegen het Independentisme, bestaat in de zeer ernstige gebreken die hun kerkvorm aankleven. Een kerk met organisch verband willen zij niet, zij kennen slechts een aantal naast elkaar staande gemeenten, die in leer overeenstemmen en elkaar raadgevend ter zijde staan, zonder door een classicalen of synodalen band aan elkaar verbonden te te zijn. Gezag is er niet. Allen zijn gelijk. Een uitwendige band mag er niet zijn, alles moet vrij zijn en iedere gemeente is independent (onafhankelijk) van de andere gemeenten en alleen dependent (afhankelijk) van God.
Wat de gevolgen van dit stelsel moeten zijn, is niet moeilijk te raden. Een algeheele vrijheid, welke tot losbandigheid leidt, eene geheele miskenning van het kerkverband. Iedere gemeente, ja ieder geloovige staat op zich zelf en is los van allen historischen samenhang met degenen die voor hem waren en met hem zijn. Zulk een stelsel moet tot kerkontbinding noodzakelijk leiden. Het is waar, in het presbyteriele stelsel wordt ook de autonomie der gemeenten vooropgesteld en dit moet ook. „Geen kerk zal over andere kerken, geen dienaar over andere dienaren, geen ouderling of diaken over andere ouderlingen of diakenen heerschappij voeren”, zegt de Dordtsche Kerkorde, doch wanneer in eenige gemeente in belijdenis of leven door de ambtsdragers afgeweken wordt van het rechte pad, dan hebben de gemeenten in classis saamgekomen, wel degelijk gezag over den afgewekene, en zijn ze van ’s Heeren wege zelfs verplicht te waken over de zuiverheid der leer en vroomheid des levens in de verschillende gemeenten. De kerk in classis of synode vergaderd , heeft eene dure roeping, n.l. het Woord haar toevertrouwd te bewaren, te verklaren en te verdedigen. Zij moeten waken voor de zuiverheid der leer, zij mag niet dulden dat in eenige gemeente ketterij wordt verkondigd of de leugen naast de waarheid gelijk recht ontvangt. De kerk moet het verkeerde weeren en, indien het niet anders kan, het kettersche uitwerpen, om alzoo de waarheid te behouden. En hier nu schuilt juist ons bezwaar tegen den independentischen kerkvorm, die wel raadgeving wil maar geen optreden van de classis of synode, met gezag om het verkeerde af te snijden. Neem aan, er ontstaan verschillen over de leer des geloofs. Wij blijven altijd menschen die dwalen kunnen en Satan tracht ook gedurig tot dwaling te verleiden. Zulke dwalingen mogen niet geduld worden in de kerk. Maar hoe moet nu het inde-pendeutisme optreden Ρ Raadgeving, zooals de Independenten zeggen, is hier niet genoeg. Er moet eene kerkelijke uitspraak worden gedaan, het afwijkende gevoelen moet worden veroordeeld, er moet recht gesproken worden. En dit kan of mag alleen geschieden door de synode, die de gemeenten vertegenwoordigt, Niet de Paus, noch de Overheid, maar de kerk in haar hoogste vertegenwoordiging d. i, in synode Vergaderd, doet uitspraak in geloofsverschillen.
Veronderstel eens, dat tijdens de Remonstrantsche twisten in ons vaderland het stelsel der Independenten in plaats van het presbyteriale gegolden had, wat ware er dan van de kerk geworden ? Dan ware er geen synode te Dordrecht saam gekomen om over de geschillen in de leer uitspraak te doen. Dan zou de Remonstrantsche dwaalleer niet synodaal of kerkelijk veroordeeld en de zuivere waarheid niet gehandhaafd zijn. Men had, independentisch gehandeld, slechts conferenties kunnen houden om de geschillen tusschen Gereformeerden en Remonstranten te bespreken, zonder dat eene kerkelijke uitspraak gedaan was, die voor de geheele kerk geldende was.
Steekt er dus groot gevaar in den independentischen kerkvorm, anderzijds heeft het preshyteriale groote voordeelen. De gemeenschap die de gemeenten met elkaar onderhouden geeft ouderlingen band, doet gevoelen dat men te saam het heilig pand der waarheid moet bewaren en ongeschonden aan het nageslacht overleveren en tevens worden door dit stelsel de particuliere gemeenten bewaard voor afwijking en overheersching. voor sectarische neigingen en eenzijdige ontwikkeling, gelijk Voetius in zijn Pol. Eccl, IV pag. 133 zegt,
Zoo heeft het presbyteriale systeem veel voor, boven dat der independenten, het ontgaat het gevaar van kerkontbinding en kerkverbrokkeling dat bij de geheel „vrij”, geheel independent of onafhankelijk staande gemeenten gezien wordt, doch het wake er ook voor de autonomie der gemeenten niet uit het oog te verliezen en collegialistiseh te worden en de kerk in een kerkgenootschap met reglementen-bundel te veranderen. Moet de kerk in haar geheel voor de zuiverheid der leer waken, de inrichting van den dienst, de ritueele zaken moeten zoo min mogelijk reglementair worden bepaald en vastgesteld, opdat bij de eenheid in de leer, vrijheid in den vorm blijven. Nooit vergete men, dat in het presbyteriaal systeem de belijdenis en niet allereerst de kerkorde de band is, die samenbindt.

A. (Apeldoorn) D.B.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen