Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Christelijke Gereformeerde Kerk (LXX)

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Christelijke Gereformeerde Kerk (LXX)

De Afscheiding

4 minuten leestijd Arcering uitzetten

De Afscheiding.
Hoe gerust het prov. kerkbest. van Groningen het aan de betrokken kerkbesturen in Noord-Brabant kon overlaten, bleek al zeer spoedig.
Den 27 Oct. had het Class. Bestuur van Heusden de ministerieele aanschrijving ontvangen en twee dagen later sprak het de provisioneele schorsing over Scholte uit. Zonder den betrokkene gehoord te hebben of een nader onderzoek te hebben ingesteld, werd op hooger bevel de schorsing op hem toegepast.
Het officieele stuk dat Scholte deswege van het „Class. Bestuur” ontving, luidt als volgt:
No. 60/20
Het Klassikaal Bestuur van Heusden, ontvangen hebbende eene aanschrijving van Zijne Exc. den Minister van Staat, belast met de Generale Directie van de zaken der Hervormde Kerk enz. van den 25 Oct. 1834 No. 4 met twee bijlagen, alsmede eene dergelijke ministerieele aanschrijving van den 27 Oct. 11. No. 2 met ééne bijlage, uit welke stukken het onder anderen aan het Klassikaal Bestuur gebleken is, dat UEerw. tot de ontstane ongeregeldheden, op den 12 Oct. 11. te Ulrum onder de Classis van Middelstum, Ring Leens, provincie Groningen, aanleiding hebt gegeven, door UEerw. dringend aanhouden, om in de gemeente Ulrum het H. dienstwerk op gemelden dag te verrichten, ja, UEerw. niet ontzien hebt, om reeds daags te voren, zonder toestemming van den consulent, aldaar te prediken en te doopen, en zelfs op genoemden dag, na bekomen weigering van den consulent om UEerw. het houden eener namiddagleerrede toe te staan, eene godsdienstige aanspraak tot de menigte in de open lucht te houden, en UEerw. U zelven heeft schuldig gemaakt aan dadelijke overtreding der kerkelijke wet, voorkomende in art. 11 van het Reglement op de vacaturen en beroepingen.
Gezien art. 22, 51 en 58 van het Reglement op de uitoefening van kerkelijk opzicht en tucht over de Nederlandsche Hervormde Kerk;
overwegende dat de misdaad, waarover de beschuldiging gaat, van een ergerlijken aard en tevens geruchtmakend is, en het Klassikaal Bestuur aanvankelijk gewichtige redenen vindende voor de gegrondheid der aanklacht,
Schorst UEerw. provisioneel in uwe bediening als predikant der Hervormde gemeente van Doveren, Genderen en Gansoyen, zonder verlies van traktement, anders dan het defroyement der dienstdoende predikanten.
En zal van dit Besluit kennis gegeven worden:
Aan 1°. UEerw.
2°.
3°.
4°.
Aldus besloten in de vergadering van het Klassikaal Bestuur van Heusden den 29 October 1834.
Namens het Klassikaal Bestuur. voorn.,
T. VAN SPALL, Praes.
C. W. PAPE, Sriba.
Aan den WelEerw. Zeer Gel. Heer
H.P. SCHOLTE,
Pred. te
Doveren, Genderen en Gansoyen.

Het artikel waarop het vonnis van het Class. Best. berust luidt in zijn geheel als volgt:
„De Consulent vervult bij den kerkeraad in allen opzicht de plaats van den pastor loci; geen kerkeraadsvergadering mag gebonden worden, dan in zijne tegenwoordigheid; en zal, zonder zijne toestemming, in eene vacante gemeente niemand iets mogen verrichten, dat tot het Herder- en Leeraarsambt behoort.”
Dit artikel laat aan duidelijkheid niets te wenschen over. Formeel stond Scholte dan ook schuldig aan overtreding en op dien grond kon Dr. Vos dan ook dit vonnis in bescherming nemen. Maar had Scholte te Ulrum een misdaad gedaan gelijk het Class. Bestuur zijn doen daar in het vonnis noemt? Ging de consulent wel geheel vrij uit? Was het recht der gemeente niet op het allerdiepste door zijne weigering gekrenkt? Scholte was toch wettig predikant in de Ned. Herv. Kerk. Waarom moest nu de consulent aan een wettig geordend leeraar weigeren een beurt op verzoek van den kerkeraad te vervullen?
Wagenaar oordeelt dan ook terecht: „dat Scholte’s overtreding van art. XI ontstaan is door de weigering van den consulent van Ulrum, welke weigering, hoewel eenigzins gemotiveerd door niet geheel ongegronde vrees, voor wat men als separatistische woelingen verfoeide, toch ook grootelijks het recht der gemeente krenkte.”
Het geheele vonnis ademt geen liefde, maar vijandschap jegens den man die in jeugdige onbezonnenheid en ijver zich wel eens tot prikkelende uitspraken jegens mede-ambtsbroeders had laten verleiden, maar die te Ulrum, toch eer eene „verklaarbare onvoorzichtigheid” dan eene misdaad begaan had.
De schorsing is in geen enkel opzicht gemotiveerd, maar eenvoudig werd zij van hoogerhand door middel van het Class. Bestuur hem eenvoudig opgelegd.
Zoo meende men de beweging die in het Noorden des lands was ontstaan en waarvan men vreesde dat zij ook naar het Zuiden zou kunnen overslaan, het best in het Zuiden te onderdrukken. Niemand kon vermoeden dat zij juist door deze handeling in het Zuiden zou worden verhaast. En toch zoo was het. Slechts weinige dagen na elkander trad de scheiding zoowel in het Noorden als het Zuiden van ons Vaderland in. Op den 14 Oct. teekende de Cock de „Acte van Afscheiding” en op den 1 Nov. daaraanvolgend werd de Acte van Afscheiding geteekend door de gemeenten van Doveren, Genderen en Gamsoyen.
Waarom, zullen wij verder zien.
Ds. H. Janssen

Dit artikel werd u aangeboden door: De Wekker

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 9 november 1906

De Wekker | 4 Pagina's

Christelijke Gereformeerde Kerk (LXX)

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 9 november 1906

De Wekker | 4 Pagina's