Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Kerk en Staat

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Kerk en Staat

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

Wij krijgen in de Hervormde kerk vermoedelijk weer eene wijziging, of juister gezegd eene toevoeging aan de proponentsformule, of het onderteekeningsformulier voor de a.s. predikanten. Een vrucht van de kwestie Bähler, die destijds zooveel stof heeft opgejaagd, maar nu reeds tot de antiquiteiten behoort. Wij leven snel en het eene verdringt onmiddellijk het andere. De thans bestaande formule luidt aldus: „Wij ondergeteekenden, door het Provinciaal kerkbestuur van ….. (of door de Commissie tot de Waalsche kerken) tot de openbare Evangeliebedieniug in de Ned. Herv. Kerk toegelaten, beloven in het diepe besef van onze roeping en in het vertrouwen op God, dat wij daarin met ijver en trouw zullen werkzaam zijn, om overeenkomstig de beginselen en het karakter der Hervormde kerk hier te lande, het Evangelie van Jezus Christus te verkondigen en de belangen van het Godsrijk en in overeenstemming hiermede die van de Ned. Herv. Kerk, met opvolging van hare verordeningen, naar vermogen te behartigen.”
Leg daar nu eens naast het onderteekeningsformulier door onze Dordsche Vaderen opgesteld en nog heden ten dage in onze Christelijk Ger. Kerk in gebruik.
Van confessioneele zijde, beroept er zich altijd op, dat de belijdenis als zoodanig door de Herv. kerk nooit is verworpen, maar wanneer men toch de proponentsformule aandachtig beziet, dan is er niet het minste spoor van het confessioneele karakter der kerk te ontdekken. Want met geen enkel woord wordt er van de Belijdenis gesproken. Geen enkele verplichting wordt er van eenig predikant tegenover de Belijdenis geëischt. Als zijn kerkelijke hoogleeraren hem niet van de Belijdenis hebben gesproken, dan kon hij met een gerust geweten deze formule onderteekenen, ook al heeft hij de 37 artikelen en den Catechismus met de Canones van Dordrecht nooit gezien. Hij verklaart en belooft alleen dat hij met ijver en trouw werkzaam zal zijn en overeenkomstig de beginselen en het karakter der Herv. Kerk hier te lande het Evangelie van Jeans Christus te verkondigen. Maar waaruit hij deze beginselen en het karakter zijner kerk kan leeren kennen, wordt hem nergens gezegd, en het verwondert niet dat een man als Bähler, die ook deze formule onderteekend heeft, op een vraag van de Synode-contracta aan hem gesteld: „Blijft gij volharden bij de verklaring en belofte door u afgelegd en met uwe onderteekening bekrachtigd bij uwe toelating tot de Evangeliebediening? heeft kunnen antwoorden: „Ja van ganse her harte. Ik vind de Ned. Herv. Kerk eene ideaalkerk; het is eene vrije kerk, geen sectekerk. Ik heb nooit iets tegen haar ondernomen, noch in woord noch in geschrift”.
Men behoeft in dit antwoord Bähler volstrekt niet van onoprechtheid of huichelarij te beschuldigen, want als de objectieve maatstaf ontbreekt, waaraan deze beginselen der Herv. kerk kunnen en moeten getoetst worden, dan vallen wij hier in een bodemloos subjectivisme, Het is dan aan de conscientie van ieder overgelaten, wat daaronder moet worden verstaan. En waar Bähler uitgaat van de voor ons door en door dwaze en onchristelijke stelling, dat de Christus zich even goed in Boeddha als in Jezus van Nazareth heeft geopenbaard, daar ziet hij niet in, waarom hij het Evangelie van Christus niet met een Boeddhistischen tint zou kunnen verkondigen in de Ned. Herv. Kerk.
En de Synode-contracta heeft zich destijds geheel met Bähler’s gevoelen vereenigd, want zij verklaarde dat er in de beschouwingen van Ds. Bähler geen openbare strijd was met den geest en de beginselen van de belijdenis der Herv. Kerk.
De Synode kon niet anders verklaren, omdat er geen objectieve maatstaf was, waaraan de beginselen van Ds. Bähler moesten getoetst worden. Bähler had verklaard dat hij werkzaam zou zijn overeenkomstig de beginselen en het karakter der Herv. Kerk hier te lande, en de Synode sprak uit, dat er in de beschouwingen van Dr. Bähler geen openbare strijd was met den geest en de beginselen. Ds. Bähler beriep zich op de beginselen en de Synode verschool zich achter de beginselen en Ds. Bähler is nog heden ten dage predikant en gaat voort om het Evangelie met Boeddhistische inmengsels te prediken.
Nu wil voorkomen dat iets dergelijks in de toekomst weer zou kunnen plaats vinden, door in het Reglement op het examen art. 27 alinea 3 deze woorden in te voegen: „naar de Schriften des Ouden en Nieuwen Verbonds,” zoodat de candidaat zich verbindt door zijne onderteekening, overeenkomstig de beginselen en het karakter van de Herv. Kerk hier te lande, het Evangelie van Jezus Christus naar de Schriften des Ouden en des Nieuwen Verbonds te verkondigen en de belangen, enz. In de toelichting bij dit voorstel lezen wij: De toevoeging wordt voorgesteld, om zooveel mogelijk alle dubbelzinnigheid uit te sluiten, en het den onderteekenaars der formule te doen gevoelen, dat er geen ander Evangelie is dan wat gekend wordt uit de Schriften des Ouden en des Nieuwen Verbonds.
Of deze toevoeging nu werkelijk iets beteekent en voor modernen, socialisten en anderen eenig bezwaar oplevert, daarover een volgende maal.

L. (Leden) J.

Dit artikel werd u aangeboden door: De Wekker

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 31 mei 1907

De Wekker | 4 Pagina's

Kerk en Staat

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 31 mei 1907

De Wekker | 4 Pagina's