Kerk en Staaf

Wie kan op het oogenblik een goed overzicht geven van den toestand in Turkije? Dat er ingrijpende veranderingen geschied zijn, is duidelijk en dat de Sultan heeft moeten toegeven aan de eischen der Jong Turken, blijkt uit het feit dat hij de Grondwet van 1876 weer heeft afgekondigd en in eere hersteld. Met uitbundige blijdschap werd deze mededeeling van den Sultan ontvangen. Op sommige plaatsen vielen de menschen elkander van blijdschap om den hals, maar openbaarden niet minder bittere vijandschap togen allen, die de hervormingen van Turkije met alle macht hadden weerstaan. De Sultan werd genoodzaakt om mannen, die hij vroeger uit zijne onmiddellijke omgeving had verbannen, terug te roepen en ze met de gewichtigste posten te bekleeden, en degenen, die tot nu toe getracht hadden de beweging ten gunste der hervorming te onderdrukken, onmiddellijk te ontslaan. De Jong Turken zijn eigenlijk de baas en de Sultan is niet veel meer dan hun gewillig werktuig. Er schijnt thans na veel verwisseling een ministerie te zijn opgetreden, dat met vaste hand de zoo noodige hervormingen, allereerst in het finantiewezen, zal trachten in te voeren. Tot op dit oogenblik heerschte op het gebied der gelden in Turkije een volmaakte anarchie. Bepaalde belastingen waren er niet. Zoo nu en dan werd er voor den vorm wel eens een soort van begrooting gepubliceerd, doch deze had niet meer waarde, dan dat zij op het papier stond, Alzoo was het de wil van den Sultan, Er moest eenvoudig geen controle over de geldmiddelen kunnen zijn en hij stond het beste bij den Sultan in de pas en kon het meeste van hem gedaan krijgen, die aan zijn uitgebreide geldelijke behoeften op de meest royale wijze wist te voldoen.
Hoe het er kwam, werd eenvoudig niet gevraagd. Welke afpersingen er werden toegepast in sommige deelen van het rijk, daarover bekommerde men zich te Constantinopel niet. Daar leefde men alle dagen vroolijk en prachtig. Er werd geroofd en gestolen, maar niemand waagde het daarover te klikken, daar het zeker was, dat hij binnen 24 uren zijn verbanningsdecreet tehuis had. Welke misstanden er in het Turksche rijk voorkwamen, blijkt uit een particuliere correspondentie uit Jeruzalem, opgenomen in de „Frankfürter Zeitung” gedagteekend 10 Aug. j.l. waaraan wij het volgende ontleenen.
Gistermiddag werd de nieuwe grondwet hier afgekondigd. De pasja kon het niet langer uitsteller. Des te grooter is nu echter de vreugde der arme Turken over de pas verkregen vrijheid. Wat een grondwet voor Turkije beteekent, gaat men eerst beseffen, wanneer men de toestanden in een absoluut geregeerden staat heeft leeren kennen. Ieder Ottomaansch onderdaan was vogelvrij, niemand was ’s avonds er zeker van, dat hij den anderen ochtend niet in de gevangenis zou zitten. Ieder Turk beschouwde het als een ongeluk, dat hij Turksch onderdaan was. Niemand wist van zijn buurman of deze misschien niet agent van de Turksche geheime politie was. Was het echter eens uitgelekt, dat deze of gene tot de geheime politie behoorde, dan kon hij geregeld rekenen op geldzendingen, strekkende om hem te nopen dit of dat door de vingers te zien.
Heden vertelde mij nog een notabele alhier, dat hij tot dusverre zijn beide kinderen nog niet had aangegeven, en hij voegde daaraan toe: „Waarom zou ik die arme kinderen ongelukkig maken?”
Een enkel voorbeeld van het willekeurig optreden der Turksche autoriteiten. Een Joodsche gemeente moest een zekere som storten bij den militairen fiscus. Zij was daartoe echter niet bij machte en nu werden er omstreeks 60 man van deze gemeente gevangen genomen en eerst losgelaten, toen de verschuldigde som gestort was. En door Turksche soldaten gevangen te worden gehouden, staat vrijwel gelijk met halfdood geranseld te worden.
Aan al die dingen is thans een eind gekomen.
Wanneer men dit leest, kan men zich wel eenigermate de blijdschap voorstellen, die het hart der bevolking vervuld heeft, toen zij het besluit van de Sultan hoorde.
In Portugal, dat zijn koning en kroonprins op een zelfde oogenblik door politieken sluipmoord zag vallen en waar een jongeling de koninklijke waardigheid draagt, schijnt men aan den vooravond van een revolutie te staan, die niet anders bedoelt dan het regeerende vorstenhuis te verdrijven. Tijdens het leven van den vorigen koning moeten daartoe reeds plannen bestaan hebben. De wijze waarop hij zijn taak als koning opvatte, de enorme schulden die hij op kosten van het land gemaakt heeft, en zijn weelderige levenswijze waren oorzaak, dat het volk een afkeer van hem kreeg en in het geheim een groote revolutie werd voorbereid. De dood van den koning heeft in de eerste rijden eenig beslag op de bevolking gelegd, maar nu de indruk van den moord verdwijnt, steken de revolutionaire elementen het hoofd nog driester op dan te voren. En de regeering schijnt niet bij machte te zijn om dit keeren. Bij dag zelfs worden er openlijk wapenen voor de revolutionairen Portugal binnengebracht. Een groot deel van het leger moet aan hunne zijde staan en alles wacht maar op een gunstig oogenblik om in Portugal de republiek uit te roepen en evenals weleer in Frankrijk het koningshuis vervallen te verklaren van de koninklijke waardigheid en het verblijf in het land te ontzeggen.
Eén troost blijft er te midden van alles dat woelt en dreigt: God regeert en alle dingen hier beneden verloopen naar Zijn eeuwigen wil en raad. Zijn hand houdt de teugels van het regiment en zijn vinger teekent het beloop der wereldhistorie. De Heidenen raasden, de koningrijken bewogen zich: Hij verhief Zijne stem, de aarde versmolt (Ps. 46:7).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen