Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

De Christelijke Gereformeerde Kerk (CLXXIV)

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

De Christelijke Gereformeerde Kerk (CLXXIV)

De Afscheiding 1836-1840

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

Onnoodig te zeggen dat deze „Stellingen” van Groen over de afscheiding door de hedendaagsche Hervormden niet worden aanvaard, omdat daarmede hun eigen blijven in de Ned, Herv. Kerk zou veroordeeld worden, want Groen dacht nog altijd dat het Genootschap zou wederkeeren tot de Gereformeerde Kerk, maar de geschiedenis heeft bewezen, dat deze gedachte eene illusie is, want straks viert het Genootschap zijn honderdjarig bestaan, en trots alle pogingen van kerkherstel en reorganisatie gedurende deze eeuw ondernomen is het Genootschap in zijn wezen onveranderd en in zijn openbaring nog veel treuriger geworden.
Toen waren er „Wolven in de Schaapskooi van Christus”, maar thans! Socialisten en anarchisten. Boedisten en Godloochenaars betreden den kansel, verkondigen hunne dwalingen en ondermijnen het christelijke geloof.
En de Synode doet thans nog even als destijds, hij ziet alles aan maar steekt geen hand uit om den toestand te veranderen en het Genootschap weder te brengen tot de Gereformeerde Kerk.
Maar wanneer een rechtzinnig predikant morgen den moed heeft zijn Reglementenbundel tor zijde te leggen en te doen wat God van hem eischt, wordt hij heden ten dage op dezelfde wijze behandeld als De Cock en Scholte, Van Velzen en Brummelkamp; de socialisten blijven er in, maar die het voor God en zijne eere opnemen werpt men uit.
Dat is de feitelijke toestand.
En daarmede is het standpunt van Groen door de geschiedenis zelf geoordeeld, en het beginsel der afscheiding erkent.
Maar wat zegt nu Groen’s biograaf Dr. Vos emeritus predikant van Amsterdam, een kenner van het kerkrecht en grondig beoefenaar van onze Vaderlandsche Kerkgeschiedenis over Groen’s beginsel.
Laat ons een klein gedeelte uit zijn belangrijk boek: (Groen van Prinsterer en zijn tijd. Dl. I, pag. 167) afschrijven. Hij zegt: „In 1836, (bedoeld is 1837) meende Groen van Prinsterer te mogen schrijven: een drijfveer van godsdienstige overtuiging is vooralsnog de eenige drijfveer der meeste afgescheidenen.”
Wij kunnen daar niets tegen inbrengen, omdat wij het hart niet kennen. Maar wij moeten met allen ernst ons verzetten tegen zijne stelling dat zij waarlijk Gereformeerden waren 1). Om recht te hebben op dezen naam is het niet voldoende, dat de particuliere genade te gelooven, of te zweren bij de oude formulieren en kerkeordeningen. Het is de vraag, of men het eens is in woord en werk met al de daarin begrepen beginselen, men verkoopt daarom nog geen goeden wijn omdat men het zegt. De kerkregeling is bijv. op het punt van Gereformeerde beginselen volstrekt geen onverschillige zaak, zij zagen hoe de afgescheidenen daaromtrent handelden ….
De kwestie was niet, gelijk Groen haar stelde: of gezindheid óf genootschap, maar èn gezindheid èn genootschap, èn gemeentelijke gemeenschap zooals die voortbestond volgens de oude inrichting.
De laatste werd reeds geschonden door het ongeoorloofd toedienen van den Doop aan een kind uit een andere gemeente.
De verwijdering uit het genootschap was verdiend wegens het verbreken van de belofte van gehoorzaamheid.
Maar ook de gezindheid zelve, die bleef spreken in de verworpene kerk en in het vervloekte kerkgenootschap, werd op velerlei manier beleedigd …. Met het oog op boven beschreven feiten, blijkt de bewering van Groen al te idealistisch te zijn geweest. En in het algemeen heeft Groen, verleid door zijne sympathie met de vervolgden en het vervolgde geloot, al te zacht over hunne verkeerdheden en veel te algemeen over hunne liefde tot de waarheid gesproken als ware dat beginsel het beginsel der scheiding, want op geenerlei manier werd verhinderd het zoeken van de waarheid.
Alleen het hooren van de waarheid in de kerkgebouwen of in de groote gezelschappen werd bemoeilijkt (sic) door het intrekken der vervolgingsmaatregelen. Gepleit te hebben met zooveel kracht en geestdrift blijft eene onvergankelijke glorie, maar een jammerlijke historische misgreep, de afgescheidenen voorgesteld te hebben als „eene voorbarig en op verkeerd terrein handgemeen geraakte voorhoede der gereformeerde gezindheid.
Zij was het niet, en zij is het nog niet, tenzij men een kwart aanmerke als een geheel.” Dat is Dr. Vos oordeel over Groen’s oordeel en in dat oordeel over Groen’s beschouwing van de afscheiding heeft hij tevens zijn eigen oordeel over de scheiding gegeven. Dat oordeel is vernietigend.
Maar doordat hij in zijn oordeel de scheiding vernietigt en haar niet erkent als een werk Gods maar eenvoudig als een uiting van wrevel en verkeerde begrippen, dringt zich de vraag aan ons op; Waar is dan de Gereformeerde Kerk?
In het Genootschap Zorgt God zoo slecht voor zijn werk, dat Hij Zijn werk naar Groen’s woord laat deponeeren en administreeren tot onkenbaar wordens toe! En dat bijkans honderd jaren achtereen!
Wie kan het gelooven met het oog op de historie.
Zeker de scheiding was niet zonder gebreken. Wij zullen gelegenheid hebben ze aan te wijzen. En de mannen der scheiding, waren niet dan onvolmaakte werktuigen in de hand des Heeren.
Maar door deze onvolmaakte werktuigen heeft de Heere groote daden verricht en van die daden wordt nog heden ten dage de vrucht èn door ons Vaderland èn door de Nederl, Herv. Kerk genoten.

1) Wij cursieveeren.

Dit artikel werd u aangeboden door: De Wekker

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 7 oktober 1910

De Wekker | 8 Pagina's

De Christelijke Gereformeerde Kerk (CLXXIV)

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 7 oktober 1910

De Wekker | 8 Pagina's