Brieven uit het Zuiden 1911 (III)

Bij een vlugtig overzicht van de voornaamste gebeurtenissen in het jaar 1910 bleek bij vernieuwing voor ieder, die met zijn tijd meeleeft, en zooveel mogelijk de ontwikkeling der wereldhistorie volgt, dat een zeer groot gedeelte van het menschelijk geslacht hoe langs hoe meer en naar streeft, om op speculatieve wijze, ieder voor zich, zijn doel te bereiken. Dat moet men niet alleen zoeken op de effecten beurs te Amsterdam, Parijs, Londen of Newyork, waar soms, schier ongemerkt, ontzachelijke drama’s worden afgespeeld, maar dat vindt men in alle rangen en standen van het- maatschappelijk leven. De speel-, en loterij zucht, waardoor jaarlijks millioenen worden verkwist, en geheele families worden ter gronde gebracht, heerscht alom onder de volken, als een vreeselijke epidemie. Verbaasd zou men staan als men het juiste cijfer eens kan te weten komen van menschen, die daar door tot zelfmoord en andere misdaden zijn gekomen. Speculatie heeft op handels gebied de concurrentie zoo hoog opgevoerd, dat vele eerlijke menschen, die afkeerig zijn van alle geknoei en zwendel, zuchten om door den tijd te komen. Meermalen boorden we de treurige opmerking; „die niet meedoet, die komt er niet”. Door toepassing van allerlei kunst en wetenschap, zijn vele levensmiddelen zoo vervalscht, dat menig artikel, voor goede waar aangezien, gekocht en gebruikt, niets anders is dan een samenstelling van allerlei verderfelijke bestanddeelen. Getuige, wat nog kort geleden in de bladen werd vermeld, hoe een menigte families vergiftigd waren door margarine.
Gewetenlooze menschen bekommeren zich, evenmin over de gevolgen van hun speculatie zucht als de valsche muntmakers. Als ze hun waar maar aan den man kunnen brengen. Mooie advertenties, allerlei reclame middelen, moeten daartoe dienst doen.
Men protesteert tegen de kwakzalverij, maar de grootste kwakzalvers blijven buiten schot. Alleen dan, als het zoo erg wordt, dat het op in ’t oogloopende wijze, menschen levens gaat kosten, tracht men hier en daar een punt te dempen. Maar — dan is het kalf reeds verdronken. In de politiek gaat schier alles in het begrip van speculatie op. Hoe de één op het kussen zal komen, en hoe men den ander er of zal krijgen, is bij velen, die staatslieden heeten, het teekenend karakter van geheel hun optreden. Wie de debatten van onze Staatsbegrooting ditmaal heeft gevolgd, heeft er zich van kunnen overtuigen, op welk laag peil het liberalisme staat, dat op afkeerwekkende wgze, tot in het oneindige heeft geinsinneerd, om de Begeerings mannen den voet dwars te zetten. Geen eerlijke critiek, geen rondborstig en geen openhartig positie nemen, tegen andersdenkenden, maar den nationalen tijd zoek maken met allerlei speldeprikken en nietigheden. Men ging telkens op in wat men noemt „personaliteiten”. En dat heet dan behartiging van het volksbelang! Dat iemand ijvert voor zijn beginsel en voor zijn overtuiging is niemand euvel te duiden. Integendeel. Van de „Jan Salie-geest” is ook niets goeds te verwachten, maar dat men zoover zich zelf vergeet, dat men zich zelf openbaart als iemand, die louter op speculatieve wijze zijn doel tracht te bereiken, waarbij ten slotte het doel zelfs de middelen heiligt, doet ons denken aan de leer van Loyola.
Gelukkig, dat er van Staatswege op vele dingen nog toezicht is, en dat er althans tegen sommige speculatie’s nog wetten zijn, ware dit niet zoo, dan is het niet te zeggen, in welke toestanden we thans zouden leven. Van tijd tot tijd lezen we nog zoo eens iets over handel in blanke slavinnen. De tijd heeft geleerd , hoevelen, arme en onnoozele meisjes de slachtoffers geworden zijn van deze echte bandieten speculatie.
Stond het drukkers en uitgevers vrij, om te doen wat sommige gaarne zouden doen, dan zoudt ge eens zien welke door en door onzedelijke praktijken in de hand werden gewerkt, zelfs op de meest ergerlijke wijze. Zoo doen menschen, die louter speculeeren hoe ze aan geld zullen komen, al gaat dit ook ten koste van eer en goede zeden, ja al gaat het zelfs ten koste van zielen, die voor de eeuwigheid geschapen zijn.
Tegenover al die verderfelijke speculaties, staat des Christens dure roeping om te schijnen als een licht te midden van een wereld, die in het booze ligt.

Z. (Zierikzee) W.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen