Scheurmakers (III)

De vereeniging der Christ. Geref. en Ned. Geref. kerken in 1892 is dus, gelijk wij gezien hebben eene combinatie van de beginselen van Separatie en Doleantie, van de aloude Christ. Geref. leer en de Neo-Geref. leerstellingen in één kerkverband. Daar nu volgens de Heilige Schrift de boom uit de vrucht gekend wordt, moeten wij nu nog nagaan welke vruchten in de vereenigde kerken en in do op het oude standpunt voortgezette Christ, Geref. Kerk worden gezien.
Zijn de tweeërlei beginselen tot één geworden in de vereenigde kerken, of is de strijd tusschen de twee partijen al heftiger geworden? Ieder die kerkelijk meeleeft weet, boe heftig de twee partijen, in tweeërlei beginsel wortelend, tegen elkaar staan. Daartegenover zien wij in de Christ. Geref. Kerk eene voortdurende uitbreiding door uittreding uit de „Geref. kerken” en terugkeer naar de Christ. Geref. Kerk. Telkens werden nieuwe gemeenten geformeerd en onder hen die nog in de „Geref. kerken” bleven komt al meer en meer de gedachte op: Is de vereeniging wel goed geweest?
In „de Wachter” van 28 April 1911 wordt zelfs de vraag gedaan: „Is, omdat zoo weinig goede vruchten van de vereeniging van 1892 worden gezien, die vereeniging een werk uit God geweest of uit de menschen?” Zeer eigenaardig, haast zeiden wij: filosofisch, antwoordt Ds. T. Bos dan: „De vereeniging is een werk uit God, doch de menschen hebben dit werk weer bedorven.” De menschen zijn dus oorzaak dat er geen ware vereeniging tusschen de twee beginselen is. Maar blijkt daaruit dan niet dat er nimmer eene ware vereeniging heeft plaats gevonden?
De vruchten toonen dus duidelijk aan dat het geen scheurmakerij, maar handhaving van het werk Gods van af 1834 was, waardoor de Christ. Geref. Kerk, zij het dan ook zeer verkleind, staande bleef. De geschiedenis der „Geref. kerken” de strijd over de leergeschillen, op de Utrechtsche Synode wel getemperd, of eene vereeniging of de kerk tot den Dienst des Woords zal opleiden, dit alles rechtvaardigt ons voortbestaan als Christ. Geref. Kerk.
Ook de geschiedenis der kerk in de 19de eeuw leert ons dat wij met ons niet medegaan met de vereeniging of door het verbreken der vereeniging nog geen scheurmakers zijn.
Aan de overzijde van den Oceaan, in Amerika vinden wij het voorbeeld dat breken met eene gesloten kerkelijke vereeniging plichtmatig en gerechtvaardigd kan zijn. Ds. van Raalte c. s. waren ten gevolge van de heftige vervolgingen in ons land naar Amerika vertrokken. Aldaar werd door de Afgescheidenen die zich als kerk geconstitueerd hadden eene vereeniging in 1849 gesloten met de Dutch Reformed Church. Toen men tot de overtuiging kwam van het verkeerde dezer vereeniging werd in 1856 door Ds. K, van den Bosch de vereeniging verbroken, Meerderen volgden en uit dien terugkeer tot het oorspronkelijk standpunt groeide de thans bloeiende Christ. Geref. Kerk in Amerika.
Zij die dit verbreken van de in 1849 gesloten vereeniging afkeurden, noemden de teruggekeerden zelfs in het publiek „een kaf hoop, eene bende scheurmakers, eene verzameling van malcontenten” enz. Zoo ging het ook in 1892 en later tegenover ons. Thans is dit reeds zeer verminderd. Toch wordt de naam „scheurmakers” nog wel eens gehoord, inzonderheid als een groot getal leden eener „Geref. Kerk” weer terugkeeren tot het oude standpunt en eene Christ. Geref. Gemeente gesticht wordt. Welnu, die benaming deert ons niet. En als eens de geschiedschrijver met onbevangen blik de geschiedenis der vereeniging van 1892 en het voortbestaan der Christ. Geref. Kerk zal beschrijven, dan zal hij het zeker ten zeerste at keuren dat ooit do smadelijke naam van „scheurmakers” gegeven werd aan hen die bleven wat zij waren: leden der door God uitgeleide kerk der Scheiding, n.l. de Christ. Geref. Kerk.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen