Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Kerk en Staat

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Kerk en Staat

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

De oorlog is gelijk wij verwachtten, weer uitgebroken, en daarmee de internationale toestand weer in een staat van hooge spanning gebracht. Alle pogingen der mogendheden om het uitbreken der vijandelijkheden te voorkomen, zijn mislukt, en op het slagveld ten koste van stroomen menschenbloed zal thans worden beslist, wat met een weinigje goeden wil gemakkeljjk had kunnen geregeld worden. 't Is een ontzettende tegenslag, waardoor de wereldvrede weer niet weinig bedreigd worden zal, en die o.i. tot zeer ernstige verwikkelingen in de toekomst zal leiden. Want te gelooven dat het Jong Turksche regime den oorlog met meer succes voeren zal dan het Oud Turksche is vrijwel buitengesloten. Alles wat ons dien aangaande uit het leger der Turken gemeld wordt is niet geschikt om eenige hoop op overwinningen te koesteren. Er schijnt in het leger zelf dat Konstantinopel verdedigen moet ernstige ontevredenheid te bestaan over hetgeen er binnen Konstantinopel is voorgevallen. ”Vooral de dood van den gewezen opperbevelhebber Nazim Pacha schijnt bij vele hoogere en lagere officieren kwaad bloed te hebben gezet en van uit het leger moet zelfs een dringend verzoek door een der divisie commandanten aan den tegenwoordigen grootvizier zijn gericht, om de moordenaars van Nazim voorbeeldig te straffen, iets wat natuurlijk deze grootvizier niet doen kan, daar de moordenaar feitelijk niemand anders dan Enver Bey is, de man die hem grootvizier heeft gemaakt.
Alle berichten uit Turkije wijzen er op dat zoowel naar binnen als naar buiten de toestand hopeloos verdeeld is. De schatkist is leeg, dus geld om oorlog te voeren is er niet. Het laatste kwartaal van het tractement moet niet uitbetaald zijn. En het buitenland wil in dezen verwarden toestand geen penning leenen. De schuld van Turkije is toch al zoo verbazend groot, alleen Frankrijk moet er voor 3000 millioen francs in betrokken zijn, dat ieder zich afvraagt: wat zal daarvan terecht komen wanneer straks de legers der verbonden staten Konstantinopel binnentrekken en den Turk daar de vrede voorschrijven. Want daarop loopt het onzes inziens nu stellig uit. Nu eenmaal de oorlog hervat is zal Adrianopel moeten vallen, hoe dapper zijn commandant het overigens ook verdedigt, en Konstantinopel zal worden ingenomen. „Of het bij de Balkan Staten zal worden gevoegd.” Vermoedelijk wel niet, want noch Rusland, noch Oostenrijk, noch Engeland, noch Italie zien op dit oogenblik, in Zuid-Oost Europa gaarne een machtigen Statenbond verrijzen onder het voorzitterschap van Ferdinand van Saksen Coburg. Zulk een statenbond mits goed gecombineerd, op de wijze bijv. als het Duitsche keizerrijk, zou het zwaartepunt der Europeesche politiek eensklaps verleggen, en zoo een ontzaggelijken ommekeer in alle daar bestaande verhoudingen en ententes scheppen. En toch lijkt het mij toe dat dit zij het dan op dat oogenblik niet, dan toch in de toekomst aanstaande is. De tijd der politieke eenheden is voorbij, die der nationale eenheden is daar, en al wat zich uit kracht van oorsprong en nationaliteit een gevoelt, zoekt en streeft ook naar politieke eenheid. De 19e eeuw heeft ons op dit gebied wonderlijke dingen te aanschouwen gegeven. Als een roode draad loopt de nationaliteitsbeweging door de geschiedenis van af de dagen van het Weener congres. Eerst komt hij tot krachtige uiting in Griekenland dat bij den vrede van Adrianopel in 1829 zijn staatkundige vrijheid verkreeg. Daarna zien wij diezelfde beweging in Italië, waaruit na veel strijd en lijden in 1860 het koninkrijk Italië geboren werd. Vervolgens aanschouwen wij diezelfde beweging in Duitschland, dat in 1871 in de spiegelzaal te Versailles tot een keizerrijk werd geproclameerd. En thans hebben wij dezelfde beweging in den Balkan, waar al lang een staatkundige eenheid geboren zou zijn, hadden de Europeesche mogendheden dit niet met alle kracht belet. Nu zij zelf eenmaal groot zijn dulden zij niet dat kleineren groot worden. En toch kunnen zij met al hun voorzorgen niet beletten dat er gebeurd is wat thans geschiedt. Want alle praatjes dat de Bulgaren verstoord waren op de Serviërs en deze wederkeerig op de Bulgaren, dat de Grieken en Bulgaren hopeloos verdeeld waren over Saloniki en de Monte-negrjjnen op het punt stonden hun koning te verjagen, blijken ten slotte enkel laster te zijn geweest. Nauwelijks zijn de onderhandelingen te Londen afgebroken of men ziet niets anders dan eenheid en eendracht. Dat er wel eens kleine kibbelarijen onder die overwinnenden geweest zijn, is een vanzelfheid. Overwinnenden hebben immers veel meer te kibbelen, dan overwonnenen, maar dat die onderlinge ruzie, de eenheid en de eendracht naar buiten verbreken kon, een hoop, die de Turken wellicht en de Turken niet alleen gekoesterd hebben, dit hebben wij nooit geloofd. Ook hier bedriegt de schijn.
Maandagavond 3 Februari heeft het kanon voor Adrianopel gesproken, dat gedurende eenige weken gezwegen had. Het tweede bedrijf in deze strijd is geopend. Algemeen is de verwachting dat de strijd niet lang duren zal en eer dit geschrevene onder de oogen der lezers komt, zijn er misschien heele gewichtige dingen gebeurd. Maar gelooven doe ik het niet. Ik geloof niet dat Adrianopel nog zoo spoedig vallen zal. Een stad waarvan de val iederen dag verwacht wordt, stelt gewoonlijk het geduld op de zwaarste proeven en zoolang er nog maar eenige mond- en schietvoorraad is, geloof ik niet aan de overgave. Daarenboven zullen de Bulgaren hoogstwaarschijnlijk noch tegen Adrianopel noch tegen de vestinggordel voor Konstantinopel een stormaanval wagen. Daar heeft de Krimoorlog uitstekende lessen in gegeven, en de Duitschers hebben haar althans tegen vestingen in den Fransch-Duitschen oorlog niet toegepast. Ik vermoed dat de Bulgaren wel zuinig met hunne mannetjes zullen zijn, want een stormaanval tegen een vesting kost gewoonlijk duizenden menschenlevens en de uitslag is onzeker. Ik voorzie derhalve het eind van den strijd nog niet maar.... de Heere regeert.

L. (Leiden) J.

Dit artikel werd u aangeboden door: De Wekker

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 14 februari 1913

De Wekker | 6 Pagina's

Kerk en Staat

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 14 februari 1913

De Wekker | 6 Pagina's