Green recht van bestaan?

VIII.

Wanneer prof. Lindeboom in zjjn brochure ,Bewaar het pand u toebetrouwd”, die afwijkende leeringen als in strijd met Schrift en belijdenis heeft veroordeeld, komt hij tot een conclusie, waarvan wij. Christelijke Gereformeerden, goede nota willen nemen. Die conclusie toch wijst erop, dat de Christelijke Gereformeerden maar niet uit aardigheid, niet uit zucht naar scheuring, doch wel terdege oen gezonde rechtsgrond hadden om zich naast de „Gereformeerde Kerken” te stellen. Nooit konden, nooit mochten wij in 1892 ons vereenigen met de doleerenden, zoolang het duidelijk was dat er tusschen hen en ons maar niet een verschil was in ondergeschikte punten, maar in belijdenis.

Vandaar dat in t bezwaarschrift dat in 1892 gericht werd „Aan de Eerwaarde Synode der Christ. Geref. Kerk in Neder land vergaderd te Amsterdam den 7den Juni en de volgende dagen” geteekend door de predikanten P. P. L. C. van Lingen en Js. Wisse Czn. o. m. gezegd werd „En eindelijk is het ons een overwegend bezwaar voor gereformeerd te erkennen, wat door voorgangeren der doleerende kerken in den laatsten tijd in het publiek is uitgesproken en geleerd omtrent de Wedergeboorte en den Heiligen doop.”

In dit bezwaarschrift werd het dus openlijk uitgesproken, dat er tusschen de doleerende kerken en de Chr. Geref. Kerk was een verschil in belijdenis. Maar men was toen zoo verzot op vereeniging, dat men daar liefst niets van hooren wilde. De geschiedenis echter heeft ons gerechtvaardigd en 4 jaar later in 1896 kon prof. Lindeboom niet langer zwijgen en hij schreef „deze veelbeteekenende woor den, die dezelfde intentie hebben als in genoemd bezwaarschrift. „Als dè,t Gereformeerd is (bedoeld worden de afwijkende leeringen door Dr. Kuyper c. s voorgestaan) dan — 'tis mij behoefte het uit te spreken — wensch ik voor zulk een Gereformeerdheid niet de allerminste verantwoordelijkheid te dragen; tusschen dezulken en mij erken ik een verschil in belijdenis. En een Geref. Synode, die zulke verschillen heeft te beoordeelen — zie toe — dat zij nóch door stilzwijgend dulde (ik cursiveer) noch door instemming het hart en de longen van de leer der zaligheid wonde ten doode.”

Toets nu eens de onprincipieele besluiten der Geref. Synode van 1905 inzake leergeschillen , aan deze uitspraak van prof. Lindeboom en ik kan niet anders dan Ds. Bos beklagen, wiens kracht van betoog schuilt in de uitspraken eener Geref. Synode die duldt dat men „'t hart en de longen van de leer der zaligheid wonde ten doode.” Waarlgk Ds. Bos mag in zijn arsenaal wel eens naar andere wapenen omzien, want die hij nu heeft gebruikt hebben niet ons maar hem zelf gewond, 't Was de groote fout der vereeniging van '92, waarop wij Christelijke Gereformeerden met nadruk hebben gewezen en waaruit al die ellende is voortgekomen, die tot op heden de „Gereformeerde kerken” verdeelt, dat men een vereeniging doorgedreven heeft met menschen, die in wezen en niet in vorm, die in beginsel en niet in methode, die in belijdenis en i niet in ontwikkeling der belijdenis van ons j verschilden. Nooit zijn wij Christeljjke Gereformeerde tegen vereenigen met allen, ; die met ons één in belijdenis zijn. Het standpunt van Hendrik de Cock, den vader der Scheiding, zooals dat in de acte van afscheiding of wed rkeering is omschreven, is nog immer het onze! Maar juist die eenheid in belijdenis ontbrak in 1892 en eene droeve onderlinge verdeeldheid in de „Geref. kerken” is hiervan het nadeelig saldo geweest.

Waar die eenheid in belijdenis werd gemist, ontbrak een zuivere basis waarop de vereeniging in '92 kon gesloten worden. Daarom kunnen wij met meer recht dan Ds. Bos van ons, van de vereeniging van '92 zeggen dat zij geen recht van bestaan heeft. Ik wil trachten hiervoor betere afdoende bewijzen bij fe brengen dan Ds. Bos tegen ons. Heeft de vereeniging van '92 geen recht van bestaan dan voelt ieder dadelijk, dat daarmede het recht van bestaan der „Gereformeerde kerken” naast de Christelijke Gereformeerde Kerk aan een zijden draadje hangt. Want één van beide kan slechts waar zijn: (tertium non datur „een derde is niet mogelijk”.) Kan de vereeniging van '92 den toets der belijdenis doorstaan d. w. z waren wezenlijk (dus niet alleen maai in naam) de doleerende kerken en de Christelijke Gereformeerde Kerk één in belijdenis dan hadden wij nooit geen recht gehad om tegen die vereeniging te protesteeren en om later niet met de vereeniging mee te gaan. Stellig, dan hadden wij geen recht van bestaan. Maar wanneer er was een verschil in belijdenis. en wanneer kan worden aangetoond, dat een kardinaal beginsel uit onze belijdenis om de vereeniging is losgelaten, dan vervalt daarmede het recht van bestaan der Gereformeerde kerken omdat haar ONTstaan niet conform de belijdenis is.

Ik hoop dan tegelijk gelegenheid te vinden om — want men heeft vele vonden gezocht — het kinderachtige en tevens het leugenachtige in het licht te stellen. Als men van ons. Christelijke Gereformeerden beweert „Ter rechtvaardiging van hun losscheuring klemmen zij zich vooral vast aan de naamsverandering, die bij gelegenheid van de vereeniging plaats vond.” (Zie Doekers „de moeder der geloovigen” biz. 62) Neen aan die sfroohalm hebben wij ons nooit vastgeklemd, dat zou toch wat al te belachelijk zijn. Maar ook dit belachelijke heeft waarde, wanneer men in de Geref. kerken zijn recht van bestaan wil aantoonen tegenover de Christ. Geref. Kerk. Wat te denken van zulk een standpunt, zulk een argumentatie? Waarlijk, het is belachelijk.

(Wordt vervolgd).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen