Kerk en Staat

't Is de laatste weken weer schrikkelijk woelig in ons werelddeel. Alarmeerende geruchten uit Petersburg, alsof Rusland op het punt stond den oorlog aan Duitschland te verklaren werkten zoo zenuwachtig op de gemoederen, dat de Duitsche pers eensklaps haar kalmte verloor en in felle artikelen tegen Rusland optrok. Een oogenblik scheen het zelfs alsof er een kern van waarheid in al die geruchten school. Want er zijn in Rusland zoo veel onberekenbare invloeden, dat de leidende en verantwoordelijke Staatslieden, soms de slachtoffers worden van deze geheimzinnige machten. Dat er in Rusland achter den troon van den Czaar een partij staat die ten koste van alles op een Europeeschen oorlog aanstuurt, wordt algemeen wel aangenomen. Het echec dat Rusland in de jongste Balkanpolitiek geleden heeft moet ten koste van alles worden hersteld. En daartoe zal wellicht het huwelijk van den Servischen troonopvolger met een van de dochtera van den Czaar den weg banen. Nog eenige formaliteiten moeten vervuld worden, en dan zal de verloving officieel worden bekend gemaakt. Daarmee treedt de Balkanpolitiek in een geheel nieuw stadium waarmee Europa wel zal moeten rekenen. Voor Oostenrijk, dat nooit vriendeljjk jegens zijn Servischen buurman geweest is en geen middel onbeproefd gelaten heeft om de ontwikkeling van dit land zooveel mogelijk te fnuiken, zou deze verbintenis inderdaad een zaak van beteekenis zijn. Tusschen Oostenrijk en Rusland is de verhouding toch al zoo gespannen sedert de inlijving van de beide Balkan vorstendommen, dat het niet anders als met scheele oogen deze verbintenis kan bezien.
Op dit oogenblik hebben de zaken echter hun gewoon verloop weer gekregen. Er is van de zijde der Russische regeering een officieele tegenspraak van al deze geruchten gegeven en daarmee zullen wij zeggen is dit voorloopig van de baan.
De prins van Wied heeft eindelijk den troon van Albanië beklommen. De man is met veel vertoon en gejuich in de voorloopige hoofdstad van zijn nieuw rijk ingehaald en hij heeft de ontzaggelijke taak aanvaard uit den Albaneeschen chaos een vorstendom te formeeren, want dat is er nog volstrekt niet. De Albaneeschen zijn een tuchteloos en lui volk; dat leeft van plundering en roof. 't Bestaat uit verschillende stammen, die op een voet van volslagen vijandschap met elkander leven. De bodem moet op sommige plaatsen wel vruchtbaar zijn en rijk aan mineralen. Maar nergens ziet men wegen; zoodat het eerste werk van den nieuwen vorst zal moeten wezen, een ministerie van weg en werken in te stellen, dat zorg draagt voor behoorlijke verbindingen. Essad-pasja is zoowat de rechterhand van den vorst, maar zijn volgelingen, de inwoners van Epirus, willen zich volstrekt niet aan den nieuwen vorst van Albanië onderwerpen en hebben een zelfstadigen Staat geproclameerd, die wel een weinig onder het protectoraat van Griekenland staat. De nieuwe vorst staat dus onmiddelijk voor de taak een oproerige provincie van zijn rijk aan zijn bestuur te onderwerpen. Maar de man heeft geen leger. Hij beschikt alleen maar over eenige honderdtallen gendarmen, die aangevoerd worden door Nederlandsche officieren , die naar luidt van de verschillende berichten zich daar zeer kranig moeten gedragen. Wij zullen voorloopig moeten zien wat het daar in Albanië wordt, maar heel rooskleurig Iijkt nog den toestand daar niet.
In Engeland zijn er zeer donkere wolken aan den staatkundigen hemel en de vraag: of men er aan den vooravond van een burgeroorlog staat, dringt feitelijk alle andere vragen van binnen- en buiten landsche politiek op den achtergrond. Zelfs het indienen van de oorlogsbegrooting, die een eindcijfer van 650.000.000 aanwees, vermocht den aandacht niet een oogenblik te trekken, 't Gaat in Engeland over de Home Rule (zelfbestuur) voor Ierland. En daartegen heeft het graafschap Ulster, een protestantsch gedeelte van het overigens katholieke Ierland, bezwaar. Voor dit bezwaar is zonder twijfel wel iets te zeggen. “Waar Rome werkelijk de macht in handen krijgt, daar bewijst het dat het nog niets van zijn vijandschap tegen het protestantisme verloren heeft. Maar anderzijds pleit alles voor zelfbestuur van Ierland, zoodat het liberale ministerie dat zich bij zijn optreden daartoe verbonden heeft, voor een zeer moeilijke taak staat, temeer omdat de mannen van Ulster beslist niet voor een opstand zullen terugdeinzen en hunne inlijving bij Ierland met de wapenen zullen verhinderen. Volgens de allerlaatste berichten moeten er niet minder dan honderdduizend man in Ulster gereed staan, om op het eerste sein de banieren van den opstand te ontplooien. Het Comité, dat dezen opstand georganiseerd heeft en dat zich naar aloude Schotsche wijze plechtig verbonden heeft om de aansluiting van Ulster bij Ierland te verhinderen, bestaat uit de aanzienlijkste personen van Engeland en niemand minder dan de bekende lord Roberts, de oudveldmaarschalk van het Duitsche leger, heeft het Comité zijn steun beloofd, 't Is dus een allerkritiekste toestand. De regeering heeft de uiterste grens van toegeeflijkheid bereikt en de mannen van Ulster weigeren de aangeboden oplossing, die o. i. zeer billijk geheeten worden mag, aantenemen. Terwgl ik dit schrijf, zal de minister-president bij den koning zijn, ten einde met hem den ernst der zaken nog eens te bespreken, want gaat de regeering terug, dan is het met haar prestige gedaan en de liberale partij, dat is in Engeland de partij der hervormingen, krijgt voor jaren den nekslag. Zet ze door, dan is een bloedige botsing onvermijdelijk. Tal van Engelsche lady's moeten zich in de laatste maanden ijverig in het paardrijden geoefend hebben, om als de nood aan den man komt, voor de opstandelingen koeriersdiensten te kunnen verrichten. Wij weten niet wat het worden moet, maar zeker is het dat Engeland op dit oogenblik zeer kritieke dagen doorleeft, waarvan niemand de gevolgen voorspellen kan.
In Italie zit men midden in een ministerieele crisis. Plotseling is daar het geheele ministerie afgetreden. De eigenlijke oorzaak weet feitelijk niemand, maar Giolitti heeft er eensklaps het bijltje bij neergelegd. Velen vermoeden dat het niet meer dan een maneuvre van deze oude eerzuchtige parlementère man is, om eens te zien, hoe zwaar hij weegt; 't kan wezen. Maar de mogelijkheid is ook niet uitgesloten, dat hij bevreesd is voor zijn koloniale politiek, die al honderden millioenen verslonden heeft en nog geen honderdduizenden voordeel heeft afgeworpen. De toestand is verward, evenals in Spanje en in Frankrijk. Daarover een volgende maal.
Ds. H. Janssen
(Wordt vervolgd).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen