Kerk en Staat

Wij hadden niet durven denken, dat wat wij de laatste maal schreven zoo spoedig op het oorlogsterrein in vervulling gaan zou. Kort nadat wij het geschrevene verzonden hadden, bleek onze onderstelling reeds tot werkelijkheid te zijn geworden. De Duïtschers hadden hunne voorwaartsche bewegingen over het geheele front voortgezet en de Fransch-Engelsche troepen op alle punten teruggeslagen, met het gevolg, dat de bondgenooten in allerijl zich moesten terugtrekken op Parijs. Tegelijkertijd werd de zetel der Fransche regeering van uit Parijs naar Bordeaux verplaatst. Wel eene ontnuchtering voor de Franschen, wien weinige dagen te voren nog was verkondigd, dat de forten op de oostzijde van Luik nog altijd stand hielden en Namen nog in handen van de Bondgenooten was. Hoedanig de Parijzenaars dit hebben opgenomen en welke toestanden er thans in Parijs heerschen, weet niemand, daar de censuur zoo streng is, dat er geen enkel bericht doorgelaten wordt. Ons dunkt echter dat de toestand er hoogst ernstig zal zijn en dat wanneer Parijs werkelijk mocht worden belegerd er heel spoedig revolutie zal uitbreken. Dat de regeering haar zetel verplaatst heeft naar Bordeaux, is een veiligheidsmaatregel, die niet heel veel te beteekenen heeft, Parijs is Frankrijk en Frankrijk is Parijs; en wanneer Parijs door de Duitschers veroverd werd, dan was daarmee stellig ook Frankrijk den nekslag toegebracht. Nu schijnt eene belegering van Parijs althans op dit oogenblik niet in de bedoeling der Duitschers te liggen. O. i. is dat zeer juist Parijs komt later wel; zaak is dat Duitschland eerst de Fransche legers verslaat. Want de toestand van nu is een geheel anders als de toeatand van 1870/71. Toen waren de Fransche legers vrijwel vernietigd alvorens de Duitschers voor Parijs stonden. Dat is thans niet het geval. Er zijn door Duitschland wel vele overwinningen behaald, maar de Fransche legermacht is niet verslagen. En daarom zal de Duitscher Parijs niet belegeren alvorens hij de Fransche legers óf verslagen òf omsingeld heeft. Nu lijkt het mij toe, dat dit laatste de taktiek van de Duitschers is, en dat zij door een snelle omsingelende beweging zullen trachten de Fransche en de Engelsche legers van elkander af te snijden en ze achtereenvolgeaa te dwingen zich over te geven. Zoolang dat niet geschied is, kan Parijs niet vruchtbaar belegerd worden. De eerstkomende dagen brengen ons dan ook zonder twijfel meer gewichtige beslissing, die zeer waarschijnlijk wel ten voordeele van de Duitschers zal uitvallen.
Dat men dit wel verwacht, bewijst het feit, dat Frankrijk, Engeland en Rusland een overeenkomst hebben aangegaan, waarbij zij zich onderling verbonden hebben geen afzonderlijken vrede te sluiten, tenzij op voorwaarden, die door de anderen goedgekeurd zijn. Dat België niet in deze overeenkomst opgenomen is, zegt veel. Blijkbaar wordt dat als verloren beschouwd; en alles wijst er dan ook op, dat België zijn onafhankelijkheid misschien wel voor altijd verliezen zal.
Tegelijkertijd komen er zeer ernstige berichten uit andere deelen van Europa, die er duidelijk op wijzen, dat wij op verre na het einde van deze dingen niet hebben. Turkije mobiliseert, Bulgarije eveneens, Roemenië maakt aanstalten en Italië is gereed. Wat de drie eerst genoemden doen zullen is duidelijk. Zonder twijfel zullen zij aan de zijde van Duitschland strijden tegen Rusland. En dat zou een nieuwen Balkanoorlog ontketenen, waarin Griekenland een allerhachelijkste positie zou innemen en Servië de vruchten van zijn overwinning aan Bulgarije wellicht zou moeten afstaan. Turkije zou een ontzettend gevaar voor Rusland en Engeland kunnen opleveren. Want spoediger dan men dacht, zou een Turksch leger Rusland kunnen binnen trekken en een ander Turksch leger kunnen oprukken naar Engelsch-Indië. Italië is nog een ietwat onberekenbare factor in dezen oorlog, maar ik geloof nog niet, dat het aan de zijde van Frankrijk en Engeland zal strijden; wanneer alle voorteekenen niet bedriegen, dan zie ik aanstonds Italië aan de zijde van Duitschland staan.
Daardoor zou deze oorlog een reusachtige uitbreiding verkrijgen, en het einde zou er niet van te voorzien zijn. En toch zijn het allen hoogst gebeurlijke dingen; — dingen, waarmee in de beoordeeling der gebeurtenissen rekening moet gehouden worden. Niemand kan zeggen aan welke zijde de overwinning vallen zal, want wat nu geschiedt, is nog slechts de eerste phaze van dezen strijd. Als Frankrijk gevallen is, komt de tweede phaze, die thans nog in de toekomst ligt en welks verloop niemand kent.
Wij zijn derhalve nog niet buiten gevaar en dat doe ons staan naar de genade dor volharding ook in het gebed. Velen meenen, dat wij het gevaar al te boven zijn, en dat er geen enkele reden bestaat zich langer te verontrusten. Maar de zaak staat zóó: wat heden ver is, heel ver, is morgen plotseling dicht, heel dicht nabij. Laten wij dat bestendig in het oog houden en met kracht blijven aandringen op de verootmoediging van land en volk en op een algemeen wederkeeren tot den Heere. Want juist dat wordt gemist. Doordat wij dagelijks leven midden in de gevaren, zijn wij ook aan deze ontzettende gevaren weer min of meer gewoon geraakt. Het gevaar is uit het gevaar weggenomen, maar wij vergeten, dat wij hetzelf gedaan hebben. Wij hebben onszelven er bij aangepast. Vergeten wij dat niet, opdat ons gebed blijve opklimmen voor Nederland en Oranje tot den troon van Hem, wiens naam is Koning der Koningen en Heere der Heeren.
Ds. H. Janssen

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen