Buitenland 26

XXVI.
Zoo bleef dus het patronaat gehandhaafd, zonder dat zich in Schotland een groot verzet tegen hetzelve openbaarde. De presbyteriaansche kerk der achttiende eeuw was niet meer de heldin des geloofs van de vorige eeuw. Sedert 1688 had alle verdrukking opgehouden en was uitwendige bloei ingetreden. Hiervan was het gevolg dat vele wereldschgezinde menschen zich tot den predikdienst hadden begeven en deze hadden natuurlijk geen lust om tegen het in 1713 opgedrongen patronaat zich te verzetten. Er waren buitendien nog andere oorzaken, waarom de krachtsontwikkeling van vroeger nu niet plaats vond. De Arminiaansche leeringen welke in Nederland door de Synode van Dordrecht zoo krachtig waren weerlegd en verworpen vonden helaas bij onderscheidene leeraars in Schotland ingang. Zoo ging verslapping ten aanzien van de Gereformeerde grondwaarheden gepaard met achteruitgang van de vrijheden der kerk en die beide vereenigd maakten van toen af het onderscheidend kenmerk uit van dàtgene, wat sedert met den naam van Moderatisme is benoemd geworden.
Elke eeuw heeft zijne eigenaardige bezwaren, Was in de zeventiende eeuw het Roomsch en Episcopaalsche gevaar tegen de Schotsche Kerk opgetreden, in de achttiende verhief zich het Moderatisme, dat verslapping in de leer en krenking van de rechten der kerk bedoelde.
Toch waren er nog echte Gereformeerden in de Schotsche Kerk en deze verhieven hun stem met kracht tegen het patronaat. In 1715 protesteerde de kerk dan ook nog bij monde van hare Synode bij Koning George I en in 1717 zond zij eenige deputaten Synodi naar London om afschaffing van het patronaatsrecht te verkrijgen. Alles was echter te vergeefs en eindelijk zweeg zelfs de stem van protest,
Toch waren er nog leeraars en leden die het patronaatsrecht bestreden. Ja zelfs werd in sommige gemeenten geweigerd een leeraar te ontvangen, die door den patroon was benoemd maar door de gemeente niet begeerd werd. Hierdoor ontstond de afscheiding der Erskine’s in 1732, waarover wij reeds vroeger geschreven hebben.
‘t Gevolg van deze en latere afscheidingen is, dat er thans in Schotland naast de Staatskerk verschillende afgescheidene kerken bestaan, die in leer of belijdenis één, doch om historische en kerkrechterlijke verschillen gedeeld naast elkaar bestaan. Hunne geschiedenis deelden wij reeds vroeger mede. Wij nemen hiermede afscheid van Schotslands geschiedenis om in andere landen eens een kijkje te nemen.
P.J.M. de Bruin

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen