Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Donkere wolken

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Donkere wolken

7 minuten leestijd Arcering uitzetten

Plotseling en onverwacht is er een geheel nieuwe kwestie op het tapijt gekomen , die hoogst waarschijnlijk de tegenwoordigen oorlog nog veel verder zal uitbreiden. De Dardanellen-kwestie is een van de allerneteligste vraagstukken, die er voor de wereldpolitiek bestaat. Allerlei staatkundige belangen hangen daarmee samen. En het bezit op de vrije doorvaart dor Dardanellen is tot in de allerlaatste tijden een punt van wrijving tusschen Rusland en Engeland geweest. Engeland was het, dat in 1876 de Dardanellen voor Rusland sloot en Engeland was het, dat onmiddellijk .zijn stem verhief en met oorlog dreigde, wanneer Rusland sprak over een grensstelling van deze zeeëngte. En thans zien wij iets geschieden, dat niemand heeft gedacht, dat ooit zou kunnen gebeuren Frankrijk en Engeland zijn begonnen de Dardanellen met geweld open te breken, om alzoo Rusland ter hulp te komen. Men staat eenvoudig verbaast, als men leest dat Engelands vloot de forten, die de Dardanellen moeten verdedigen in het belang van Rusland, platschiet; men staat verbijstert, wanneer men verneemt dat Engeland geen bezwaar maakt, dat Rusland Konstantinopel bezet. En men vraagt zich af: waaraan moet deze plotselinge ommekeer worden toegeschreven en waaruit moet deze veranderde zienswijze worden verklaard? Het kan niet anders zijn dan door den bitteren haat, die er in Engeland tegen Duitschland bestaat. Engeland heeft maar één vijand op de wereld en voor dien eenen ziet het op dit oogenblik al de anderen voorbij. Ja, zoo verblind is hot op een oogenblik, dat het zich zelfs met zijn andere natuurlijke vijanden verbindt, om dien eenen, dat is Duitschland, ten onder te brengen, 't Is inderdaad ontzettend, dat twee groote Christelijke Staten, die eendrachtig met elkander saamverbonden, een bolwerk der vrede voor deze wereld en een zegen voor het koningrijk Gods zouden kunnen zijn, thans bezig om elkander uit te moorden en te verdelgen. 't Is ontzettend, wanneer wij denken aan de schoone verwachtingen vooral met het oog op den Zendingsarbeid, die de Edinburger conferentie had opgewekt, En thans: alles is vervlogen! Grimmiger dan ooit staan beiden tegenover elkander en ieder tracht op zijne wijze den tegenstander op de meest doodelijke wijze te treffen. Tot nu toe vrijwel te vergeefs. De maatregelen, die Engeland tegen Duitschland heeft genomen, hebben niet tot het gewenschte resultaat geleid. 't Was Engelands plan om alle aanvoer van levensmiddelen naar Duitschland te verhinderen en Duitschland door den honger tot den vrede te dwingen. Duitschland heeft daarop geantwoord met oen oorlogsverklaring aan de zee die Engeland omgeeft. Maar ook deze oorlogsverklaring heeft niet dat resultaat gebracht, dat men er in Duitschland van verwacht. Met spanning heeft men den 18den Februari verbeid en zich angstig afgevraagd, wat er alsdan zou geschieden, maar tot nu toe moet gezegd worden, dat de Duitsche onderzeeërs niet gepresteerd hebben wat er algemeen van werd verwacht. In Duitschland zelf heeft dat teleurstelling bereid. Men had gedacht, dat de resultaten schitterender zouden wezen en men verdiept zich in gissingen, waaraan dit resultaat moet worden toegeschreven. Zoo is dus de strijd en te land en te water vrijwel op een dood punt geraakt. Op het westelijke front liggen de reusachtige legers sedert maanden tegenover elkander, zonder dat er iets van belang ondernomen wordt. 't Is verliezen en hernemen van loopgraven, dat ons elken dag op dezelfde eentonige wijze wordt verhaald Vandaag op het eene punt van de 300 K.M. lange lijn eenige honderden meters voorwaarts, morgen op een ander punt van diezelfde lijn weder een gelijk getal meters achterwaarts. Maar alles ton koste van reusachtige verliezen. Op het Oostelijke front wordt het zoo langzamerhand niet anders. De jongste Duitsche overwinningen blijken niet zoo groot te zijn geweest als de eerste berichten deden vermoeden en terwijl ik dit schrijf bereiken mij berichten, die niet heel gunstig voor de Duitschers en Oostenrijkers klinken. Maar, gelukkig voor beiden, bleven Italië en Roemenië tot nu toe onzijdig en er waren zelfs vage aanduidingen, waaruit men zou meenen te kunnen opmaken, dat beide landen wel onzijdig zouden blijven. Totdat de Dardanellen kwestie op het tapijt kwam en daarmee een geheel nieuwe faze in dezen wereldoorlog werd ingeleid. 't Ia wel een verloochening van Engelands buitenlandsche politiek, maar het is tevens een zet op het politieke schaakbord, waarvan de gevolgen nog niet te overzien zijn en van welks uitkomsten naar mijn oordeel èn het verdere verloop èn het eindresultaat van dezen geheelen oorlog zullen afhangen. “Want slaagt Engeland er in de Dardanellen te openen, dan volgt Konstantinopel, en met Konstantinopel verdwijnt Turkije van de wereldkaart, zoodat zijn Klein-Aziatische bezittingen dan onderling zullen worden verdeeld. Maar dat niet alleen. Rusland kan dan zijn graanvoorraad uitvoeren en deze uitvoer komt den geallieerden evenals Rusland ten goede want daardoor komen de eerste onafhankelijk te staan tegenover Amerika, indien dit tegenover Engeland eens repressaille maatregelen zou willen nemen, en Rusland ontvangt geld, waaraan het thans zoo groote behoefte heeft en thans maar niet kan bekomen. Verder kan Rusland langs dien weg voorzien worden van schietvoorraad, waarvan Zweden den doorvoer geweigerd heeft en Rusland maar heel weinig meer bezit. Voor Rusland is er dus alles aan gelegen, dat deze toegang voor hem ontsloten wordt; maar daar dit niet kan geschieden zonder den val van Konstantinopel en den ondergang van het Turksche rijk, is het de groote vraag, hoe de Balkanstaten dit alles zullen opnemen. Want het kan hun geen onverschillige zaak zijn wiens vlag in Konstantinopel wapperen zal. Wij kennen den Griekschen droom en de Bulgaareche idealen inzake Konstantinopel. Beiden begeeren het voor zich. En dan Roemenie, dat sterker nog dan de zoo evengenoemden bij de oplossing van deze kwestie geinteresseerd is. En Italie, dat evenmin maar geduldig kan aanzien wat er met Konstantinopel en Turkije geschiedt. Maar wat zullen zij doen? Allen mede optrekken aan de zijde van Engeland, om straks mede aanspraak te maken op een gedeelte van den buit. Maar dat ie gevaarlijk, want de ervaring heeft het genoegzaam bewezen, dat wanneer de grooten en de kleinen samen moeten deelen, er ruzie ontstaat en de grooten eenvoudig den buit voor zich houden. Daartegenover staat echter, dat wanneer zij er zich geheel buiten houden, de zaak ook geheel zonder hen wordt opgelost, 't Is dus voor de Balkenstaten een zeer moeielijke aangelegenheid. Daarbij komt dat zij het onderling niet met elkander eens zijn en onderling evenmin hetzelfde willen. Bulgarije wil iets geheel anders dan Griekenland en Roemenië heeft geheel andere belangen dan Italie. Maar dit is duidelijk: er broeide wat èn in Italie èn op de Balkan en wat er uit geboren wordt is nog niet zeker. Maar dat Italie op het punt staat van in te grijpen, staat vrijwel vast. En dan stellig tegen Oostenrijk. Dat Griekenland bezig is de kansen te overwegen, is zeker. Allerlei schoone beloften worden van de zijde der Entente mogendheden voorgehouden, maar het heeft nog geen beslissing genomen. En die beslissing zal niet gemakkelijk zijn, daar de koning pro-Duitsch en zijn eerste minister pro-Engelsch is. Bulgarije is op de hand van Duitschland, maar is verbazend uitgeput en Roemenie weifelt. Turkije ter hulp komen vindt het natuurlijk verschrikkelijk, maar de Russische vlag in Konstantinopel te zien wapenen, kan Roemenie evenmin. Ieder zal dus begrijpen, dat er zeer gewichtige dingen op til zijn en dat men in Duitschland het verloop van al deze dingen met zeer groote belangstelling en klimmende ongerustheid volgt, Want van het verloop der Dardenellen, kwestie hangt, menschelijker wijze gesproken het lot van Duitschland af. Wanneer de gansche Balkan met Italie zich tegen Duitschland en Oostenrijk keeren, dan wordt het voor Duitschland bang, en de oorlog krijgt eene uitbreiding, die weer stroomen van menschenbloed kosten zal. Verhoede de Heere genadig wat dreigt en rijze er veel gebed voor den vrede onder de volkeren omhoog.

L. (Leiden) J.

Dit artikel werd u aangeboden door: De Wekker

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 12 maart 1915

De Wekker | 6 Pagina's

Donkere wolken

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 12 maart 1915

De Wekker | 6 Pagina's