Frankrijk (14)

De tegenstanders van de waarheid Gods hadden dus getriumfeerd. Van de kansels van Meaux werden weer gehoord de leugenen van Rome. Maar zij, die de waarheid hadden leeren liefkrijgen, vermeden de kerken en begonnen in het verborgen te vergaderen naar het voorbeeld van de zonen der profeten in Achabs dagen en van de eerste Christenen der oorspronkelijke Kerk, Waar de gelegenheid zich aanbood, kwamen zij nu eens in een huis, dan weer in een onderaardsch verblijf, soms ook in een wijnberg of een bosch bijeen. Dan vermaande hen degene ouder hen, die het meest in de Heilige Schrift geoefend was; en als dit gedaan was, baden zij met grooten moed, elkander opbeurende in de hoop, dat het. Evangelie in Frankrijk zou zegevieren en de tyrannie van den Antichrist een einde nemen.
Maar ook de tegenstanders staakten hun pogingen niet, om de hervorming met wortel en tak uit te roeien. De heeren der Sorbonne te Parijs wilden zich door de Franciscaner monniken te Meaux niet laten overtreffen.
Aan het hof van koning Frans leefde een edelman, Berquin genaamd, die vaak genoemd werd „de geleerdste der edelen.” Meer en meer waren hem de oogen geopend voor het verderf van Rome; de Heilige Schrift deed zijn kracht op het leven zijns harten en al duidelijker leerde bij verstaan, in welken weg alleen ware vrede was te bekomen. In eenige puntdichten hekelde bij Beda en de zijnen, die hij noemde „de horzelen der Sarbonne.” Daarna beschuldigde hij hen openlijk van goddeloosheid.
Eerst durfden Beda en zijn helpers de edelman van 's konings hof niet aantasten, maar toen deze voortging de reine leer der Waarheid in zijn geschriften te verdedigen tegen de valsche leer van Rome, vonden zij er genoeg in, om hem als ketter aan te klagen, „Hij beweert”, zeiden zij, „dat het niet betaamt de Maagd Maria in plaats van den Heiligen Geest aan te roepen en haar de bron van alle genade te noemen. Hij verzet zich tegen de gewoonte haar te noemen onze hope en ons leven, en zegt, dat deze namen alleen den Zone Gods toekomen.”
Maar er was meer. Het kabinet van Berquin was als een boekwinkel, van waar hij verpestende geschriften, naar Beda's oordeel, over het rijk verspreidde. De „Gemeene plaatsen” van Melanchton, met zooveel smaak en kennis geschreven, bracht zelfs de geleerden van Frankrijk aan het wankelen. De godvreezende edelman was uit liefde tot de waarheid over-zetter, corrector, drukker en boekverkooper geworden. Toen Beda en zijn aanhang daar achter kwamen, was in hun gedachten zijn vonnis geveld.
Op een keer, dat Berquin zich vreedzaam aan zijn studiën overgaf te midden zijner geliefde boeken, werd zijn woning eensklaps door gewapende gerechtsdienaars omsingeld en klopte men met geweld op de deur. Beda en diens aanhangers, voorzien van een volmacht van het parlement van Parijs, eischten binnengelaten te worden en een onderzoek in te stellen, aangaande de boeken, die in het bezit van den edelman waren. Om den wille der volmacht” van het parlement kon Berquin niet weigeren en Beda begon zijn onderzoek. Hier vond hij een werk van Melanchton, daar een verhandeling van Carlstadt, verder een geschrift van Luther! Er waren aanwezig kettersche geschriften, door Berquin zelf uit het Latijn in het Fransch vertaald, alsmede enkele, die hij naar eigen overtuiging zelf geschreven had. Stof genoeg tot een aanklacht.
Berquin begreep goed wat hem boven het hoofd hing, maar hij verachtte zijn vijanden te zeer, om hen te vreezen. Toch zaten die vijanden niet stil. Den 13en Mei 1523 vaardigde het parlement een bevelschrift uit, inhoudende dat de in beslag genomen boeken door de Sorbonne zouden worden onderzocht en beoordeeld. Den 25 Juni verscheen een verklaring der Sorbonne, waarin op twee na alle boeken, bij den edelman gevonden, ais kettersch werden veroordeeld, waarop het parlement hem indaagde, om zich te verantwoorden.
Berquin verscheen voor zijn rechters in het bewustzijn, dat op het onderzoek waarschijnlijk het schavot zou volgen. Toch versaagde hij niet. Hij antwoordde op alle vragen met groote beslistheid en bewees al zijn stellingen uit Gods Woord. Doch het parlement liet zich niet overtuigen. Het beval den ketter gevangen te nemen en in den kerker te sluiten. Dat was op den 1e Augustus 1523. Den 5en van die maand stelde het parlement hem in handen van den bisschop van Parijs, opdat deze, bijgestaan door leeraren en raadsleden, vonnis over hem zoude vellen. Berquin werd naar de gevangenis der inquisitie vervoerd.
Zoo werd hij van rechtbank tot rechtbank en van gevangenis tot gevangenis geleid.
Doch deed Frans I niets voor den edelman van zijn hof?
D. V. een volgende maal het antwoord.

R. (Rijnsburg) V.

(Wordt vervolgd).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen