De Reformatie in Engeland (XVIII)

Intusschen was in Engeland koning Karel I op het schavot onthoofd. Cromwell kwam nu aan het hoofd der Engelsche republiek. Hij hief het lange parlement op den twintigsten April 1650 op en riep nu het beroemde kleine of Barebona parlement saam. Dit Barebone parlement was van groote beteekenis. Het voerde het eerst het denkbeeld in van één schatkist voor alle inkomsten van den Staat. De invoering van den burgerlijken stand dagteekent van het optreden van dit parlement. De gang der rechtspraak vereenvoudigde bet, bezuiniging van Staatsuitgaven paste het met ernst toe en de lijfstraffen trachtte het te verzachten. Van nu af kwam er in Engeland vrijheid van drukpers, openbaarheid van vergaderingen en opheffing van de verplichting in de Staatskerk het huwelijk te laten inzegenen. Dit parlement werkte dus geheel in de richting der independenten en trachtte vrijheid te geven aan iedere godsdienstige en kerkelijke richting. Cromwell werd door dit parlement op 16 December 1650 tot protector benoemd.
Eén van de eerste zorgen van Cromwell was orde op de kerkelijke zaken te stellen. Daar hij zelf independent was, was hij natuurlijk er tegen om de eene kerk boven de andere te bevoordeelen. Van eene Staatskerk wilde hij niets weten, ook niet van eene Gereformeerde Staatskerk. Kerk en Staat hebben ieder een eigen terrein. In den Staat regeert de Overheid, in de kerk Christus alleen. De Staat mag zich niet mengen in de zaken der Kerk. In dezen tijd leefden onder de independenten beroemde mannen als: Jan Bunjan, de schrijver van de „reize des Christens” en „de heilige oorlog”, Milton, de schrijver van „het verloren Paradijs”. Ook had men onder de independenten weer verschillende richtingen, zooals de Levellers, die eene volkomen politieke en maatschappelijke gelijkheid van alle burgers eischten en onbepaalde godsdienstige vrijheid.
Hun leus was, dat inzake den godsdienst ieder slechts verantwoording schuldig was aan God en zijn geweten. De Ana-baptist-levellers gingen nog verder en waren over ‘t algemeen autonomiaansch. Ook waren er nog vele secten, o. a. de kwakers, zoodat Engeland een bont mengelmoes vertoonde van allerlei godsdienstige fracties. Cromwell bewerkte nu, dat voor al die richtingen godsdienstige vrijheid werd gewaarborgd. In de drie artikelen, door hem ten grondslag van de kerkorde gelegd, werd verklaard, dat, alhoewel de presbyteriaansche kerk als staatskerk gehandhaafd bleef en dus de nationale kerk van Engeland en Schotland zou zijn, niemand gedwongen zou worden tot deze kerk te hooren en allen geduld souden worden, die God eu Christus als Gods Zoon beleden, al verschillden zij ook in de leer, kerkorde en kerkelijke tucht.
Van deze godsdienstigheid waren alleen de Roomschen uitgesloten, doch niet zoozeer om hunne godsdienstige als wel om hunne staatkundige gevoelens. Zij toch en eenige vurige voorstanders van de Episcopale kerk wilden het huis Stuart weer op den troon brengen, namelijk den zoon van den onthoofden koning Karel I, die naar Nederland gevlucht was en in Breda vertoefde. Toch werd den Episcopaten vrijheid van godsdienst toegekend, doch in sommige opzichten conditioneel. Zelfs de Joden, die door de vorige regeering verbannen en vervolgd waren, kregen die vrijheid. Cromwell bracht dus het independentisch beginsel van vrijheid voor alle richtingen wel in toepassing.
Merkwaardig is nog de aanstelling van eene commissie van 38 personen op 20 Maart 1654, die toezicht moest houden op de geschiktheid der toekomstige predikanten. Op drie zaken vooral had deze commissie te letten: of ze genade in ‘t hart hadden, vroom van wandel waren en voldoende kennis bezaten.
Onder Cromwell's bestuur hebben de independenten in Engeland hun bloeitijd gehad. Ook lag samenwerking van de Gereformeerden van alle landen tegenover ongeloof en bijgeloof in zijn plan. Zelfs is Cromwell als beschermer der Waldenzen tegen den Paus opgetreden. Zijne regeering is voor Engeland in ‘t algemeen zeer gezegend geweest. De beginselen der puriteinen hebbeu ook voor de toekomst een grooten invloed ten goede in Engeland uitgeoefend. Op 3 September 1658 overleed Cromwell. Hij betuigde bij zijn sterven zijn geloof in den Heere Jezus Christus. Uit alles blijkt, dat Cromwell nog gewichtige plannen had, bovenal in zake de komst van ‘s Heeren Koninkrijk tegenover het pausdom in Frankrijk en Spanje. Op staatkundig gebied echter was hij Neder-land's tegenstander, die ten doel had onzen handel te onderdrukken ten voor-deele van Engeland. Zijn zoon Richard volgde hem op.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen