Herinneringsdata (I)

„Ik gedenk aan de dagen van ouds”, zong Israëls dichter. Ook wij, als Christelijke Gereformeerde Kerk hebben noodig die dagen van ouds te gedenken.
Waar thans de zomer van 1917 aanstaande is, komen belangrijke data voor onzen aandacht, die herinneren aan hetgeen in dien zelfden tijd van het jaar 1892 geschied zijn. Al heeft het oudere geslacht die dagen meê doorleefd, voor het jongere vooral, dat zooveel slechts heeft hooren vertellen, zonder het meê te maken, is wel noodig bij enkele data van 1892 stil te staan.
„De Wekker' was toen nog een klein blaadje, dat den nederigen naam van „Het Wekkertje” droeg. De nummers uit dien tijd zijn voor de historie onzer kerk van veel belang. In het nummer van 20 Mei 1892 lezen wij het „Bezwaarschrift aan de Eerwaarde Synode der Christ. Geref. Kerk in Nederland, vergaderd te Amsterdam, den 7den Juni en volgende dagen”. In dat bezwaarschrift, opgesteld door F. P. L. C. van Lingen en J. Wisse, Czn. wordt de Synode, die weldra zou saamkomen dringend verzocht: „Broeders! sluit thans nog niet definitief de door zoovelen gevreesde vereeniging”. Daarna wordt gewezen op de volgende bezwaren:
a. Nooit is den kerkeraden verzocht of opgedragen, de vergadering van manslidmaten in elke gemeente op te roepen, ten einde al of niet toe te stemmen in de voorwaarden van Leeuwarden en de verklaring, daarvan gegeven, hetgeen toch het onvervreemdbaar recht der gemeente mag gerekend worden, omdat do vereeniging alle gemeenten met de kerken der Doleantie samenbindt. Wij achten daardoor de rechten der gemeente verkort.
b. In den strijd der laatste jaren bleken de beginselen van Afscheiding en Doleantie met elkander in strijd, vooral in de beschouwing der Hervormde Kerk. Indien dan niet één der twee beginselen in de Vereenigde Kerken aan het ander zal opgeofferd worden, waarvan kan hunne samenvoeging dan anders oorzaak zijn dan van twist en eindelooze verwarring?
c. Bezwaarlijk valt het ons, broeders! om voetstoots alle kerken in Doleantie, hoe ook ontstaan, zonder eenig onderscheid voor „zuivere Geref. kerken naar belijdenis en kerkorde” te erkennen, ja zelfs te erkennen al hare lidmaten, die zonder eeuig kerkelijk onderzoek zich in het Duplicaatboek lieten inschrijven.
d. Een ander bezwaar is niet ons geringste. Het is onze vaste overtuiging dat de wederkeerige liefde, die toch bij elk huwelijk, ook bij dat van deze kerkengroepen, een allereerste vereischte is, maar al te veel wordt gemist, en zoodanig huwelijk noodwendig bron van betreurenswaardige verwarring en tweedracht zal worden.
e. En eindelijk is het ons een overwegend bezwaar voor gereformeerd te erkennen, wat door voorgangeren der doleerende kerken in den laatsten tijd in het publiek is uitgesproken en geleerd omtrent de wedergeboorte en den Heiligen Doop.”
Dit bezwaarschrift werd door meer dan zeven honderd leden der Christ. Geref. Kerk geteekend en aan de Synode gezonden. Bovendien was het bezwaarschrift onderteekend door vier predikanten, n.l. Ds. van Lingen, Ds. Wisse, Ds. Jonkman van Noordeloos en Ds. Wessels van Zierikzee. Voór den aanvang der Synode was het bezwaarschrift te Amsterdam bij Ds. Neyens ingezonden.
De Synode, die tot Vereeniging zou bijeenkomen, ving aan in de week na Pinksteren. Op Zondag 5 Juni werd het Pinksterfeest gevierd. In de Christ. Ger. gemeenten werd op dat feest ook gebeden voor de Synode. Toch was de inhoud des gebeds niet overal gelijk. De bezwaarden baden den Heere dat de Synode geen verkeerde stappen zou doen. In sommige gemeenten, waar men vóór de vereeniging was, werd op zulke wijze gebeden, dat een bezwaard hart er niet mee kon instemmen. Daarom gingen wij Pinkstermaandag al vroeg op reis, om dien morgen onder de prediking van Ds. Wisse in de Wagenstraatkerk in Den Haag te verkeeren.
Op Donderdag 9 Juni werd door de Synode te Amsterdam het bezwaarschrift behandeld. De wijze, waarop dit geschiedde en den uitslag er van hopen wij de volgende maal te bespreken. Alleen merkten wij nog op, dat alom in den lande met spanning werd uitgezien naar het oordeel der Synode over het protest der bezwaarde broederen. Zij, die intusschen de vereeniging met alle geweld wilden gesloten zien, noemden, volgens het Wekkertje van 17 Juni, die bezwaarden met name als „menschen die Gods werk wilden verijdelen”, „afbrekers van Gods tempel” enz. Dit voorspelde al niet veel goeds voor de bezwaarden.

's Gr. (s Gravenhage) DE BR.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen