Herinneringsdata (II)

De datum 9 Juni blijft voor ons eene gewichtige datum in de geschiedenis onzer kerk. Wel is toen de Vereeniging van 1892 nog niet gesloten, maar toch werd op dien Donderdag in beginsel beslist dat zij haar beslag zou krijgen, daar het bezwaarschrift dien dag werd verworpen en wel met alle stemmen op één na.
Omtrent het niet hooren van de leden der gemeente sprak de Synode uit, dat dit niet noodig was en de gemeenteleden in hunne rechten daardoor niet waren verkort. In zake de beginselen van Separatie en Doleantie verklaarde de Synode dat er wèl verschil tusschen beide methoden van reformatie was, doch zij zag niet in dat de eene methode de andere veroordeelde. Immers is de reformatie van 1886 de juiste, dan hebben de vaderen der Scheiding verkeerd gehandeld door zich af te scheiden van de Hervormde kerk, wat dan ook volgens de leiders der Doleantie het geval is. Het beginsel der afscheiding wordt dan ook miskend door de aanvaarding der doleantie.
Evenzoo werden de overige bezwaren van het bezwaarschrift miskend. Bijzonder merkwaardig is de uitspraak der Synode over het bezwaar, ingebracht tegen de leer der onderstelde wedergeboorte bij den Heiligen Doop. Hierover oordeelde de Synode „aangezien de vereeniging geschiedt op den grondslag van eenheid in Geref. Belijdenis en kerkenorde, bezwaren tegen gevoelens betrekkelijk het een of ander stuk der leer steeds op bevoegde kerkelijke vergaderingen kunnen worden gebracht om aldaar beoordeeld te worden.”
Dit antwoord is al heel eigenaardig. Bezwaar werd ingebracht tegen de leer, door sommige doleerenden geleerd. Wel, zegt de Synode, er is éénheid in de leer, dus uw bezwaar is ongegrond, en mocht ge meenen dat er afwijking bestaat, breng dan bezwaar in als de vereeniging tot stand gekomen is. Stap dus eerst over uw bezwaar heen en breng het na de vereeniging te berde. Erken eerst dat gij één zijt in de leer en wordt één kerk, en protesteer dan tegen de tweeërlei leer in die kerk. Wat dat beteekende heeft de historie geleerd, toen bezwaren tegen de Neo-Geref. leer op de Synode van Middelburg in 1896 werden ingebracht en die Synode uitsprak „volkomen vertrouwen te stellen in de leer van Dr. A. Kuyper.” De geschiedenis heeft dan ook dit bezwaar van dc broeders inzake de leer volkomen bevestigd en hun goed recht zonneklaar gehandhaafd.
Het einde van de bespreking van het bezwaarschrift was dan ook: „Weshalve de Synode, op grond van al het bovengenoemde, besluit geen gevolg, te geven aan het verzoek der voornoemde broeders om thans nog niet definitief te sluiten de naar hunne meening door zoovelen gevreesde vereeniging, maar voort te gaan met de behandeling van de zaak der vereeniging, wijl men geene kerkelijke vereeniging mag weigeren om redenen, waarom men eene kerkelijke vereeniging niet zou mogen verbreken.”
De kogel was dus door de kerk, of liever de kerk moest dus verbonden worden met mannen, die èn leerstellig èn kerkrechtelijk met de Christ. Geref. Kerk verschilden.
Niets kon de Synode hiervan weerhouden. Toen zelfs haar besluit om den naam „Christelijk Gereformeerd” te behouden, door de Synode der Ned. Geref. kerk verworpen was, herzag zij haar besluit, onder aanroeping van 's Heeren Naam, genomen. Op 14 Juni toch was met 22 tegen 16 stemmen besloten den naam van „Christelijke Gereformeerde Kerken” aan te nemen. Toen echter de Synode der doleerenden besloot „dat de vereeniging alleen mogelijk is zoo beide kerkgroepen zich bereid verklaren om het voorvoegsel vóòr den naam van Gereformeerde Kerken te laten varen,” nam de Synode der Christ. Geref. kerk in den avond van 15 Juni haar eerste besluit met op twee na alle stemmen terug. Vooraf was nog eens gebeden en na dit gebed werd het eerste besluit in zake den naam gewijzigd.
Zoo was dan nu alle bezwaar opgeheven en werd 16 Juni besloten om tot vereeniging over te gaan en Vrijdag 17 Juni 1892 in de Keizersgrachtskerk te Amsterdam in vereenigde zitting saam te vloeien als Generale Synode van de Gereformeerde Kerken in Nederland.
De Voorzitter der Synode sprak nu een slotwoord, dat wel een lijkrede op de begrafenis der Christ. Geref. Kerk kan genoemd worden. Wat droevig klinkt het in de ooren, als ZEerw. sprak: „Wij nemen afscheid van een afgezonderden levenskring, waarin de meesten onzer geboren en opgevoed zijn. Thans zien wij een weg voor ons met zijlijnen en wij kunnen niet zeggen, waar wij heengaan.”
Ja waarlijk, zoo was het. De Christ. Geref. kerk was op een zijlijn gebracht.

's Gr. (s Gravenhage) DE BR.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen