Hoofdstuk III. Hoedanig zij ontaard is.

Door het onderscheid maken tusschen stads- en dorpsbisschoppen en het geven van het voorzittersambt alleen aan de eerstgenoemden, was in beginsel de hierarchie in de kerk ingevoerd en dit zou lijden tot zulk een ontaarding, dat straks de plaatselijke kerken als zoodanig wegvielen en omgezet werden in ééne groote wereldkerk met een eenhoofdig bestuur in den paus van Rome. Hier vooral blijkt, dat het geldt voor de Kerk des Heeren: Principiis obsta, d.w.z. sta het kwaad in zijne beginselen tegen.
Evenals de dwalingen niet op één keer, maar allengskens opgekomen zijn, is ook het kerkrecht in verschillende tempo's al meer en meer verbasterd. Men begon toe tegeven in kleine zaken en alzoo op den verkeerden weg, raakte men het zuivere spoor al meer en meer bijster. Dit neme men ook in onzen tijd vooral ter harte. De afval toch komt niet op eenmaal. Evenals de rechte en schuine lijn, uit één punt uitgaande zich al verder van elkander verwijderen, zoo ook staat het met de dwaling, die van de waarheid afwijkt. Waren eenmaal de stadsbisschoppen verheven boven die van de omliggende dorpen, al spoedig werd het dan ook regel, dat alleen de stadsbisschoppen naar de synoden werden afgevaardigd, zoodat op de synoden en conciliën geen dorpsbisschoppen tegenwoordig waren. Trouwens deze laatsten verloren ook hun bisschoppelijken naam en moesten zich al spoedig met den naam van presbyters te vreden stellen.
Ook boven de bisschoppen verhieven zich diegenen, die in de hoofdsteden als bisschop zetelden en hun werd den naam van aartsbisschoppen of metropolitanen gegeven. Onder hen, werden zij, die in een stad zetelden, waar vroeger een apostel gearbeid had (zooals Jeruzalem, Efeze, Carinthe, Athene en Rome) met nog hoogeren rang begiftigd, namelijk dien van patriarch van een apostolischen zetel. Weldra kwamen hier nog bij de zeer groote steden van het wereldverkeer, alwaar de aartsbisschop ook den naam van patriarch verwierf, en deze steden verhieven zich zelfs nog boven enkele Apostolische zetelsteden, zoodat in de vierde eeuw de christelijke kerk vijf patriarchen bezat, namelijk dien van Jeruzalem, Antiochië, Alexandrië, Rome en Constantinopel.
Toen nu de drie eerstgenoemde steden onder de kracht der Mohammedanen kwamen, bleven de patriarchen van Rome en Constantinopel nog over om elkaar de opperheerschappg te betwisten, wat na veel strijd uitliep tot de verheffing van Rome tot pauselijke zetel. Rome's bisschop kwam daardoor aan het hoofd der Katholieke kerk te staan. Nu was de ontaarding van het Bijbelsche kerkrecht volkomen. De kerk werd eene monarchie wanneer de paus regeerde. Hij benoemde de bisschoppen en deze wederom de priesters, terwijl het ambt der geloovigen geheel en al verwaarloosd werd. De kerk bestond uit geregeerden, dat is het volk, en regeerders (de priesters) en deze wederom onder Rome's oppermacht.
Deze ontaarding in het kerkrecht stond weder in verband met de verbastering van leer en eeredienst. Zij gingen hand aan hand en stonden saam in verband met den wortel der ontaarding, namelijk het in de kerk voortkankerend Judaïsme. Dit Judaïsme bestreed Paulus reeds bij de gemeenten van Galatie in zijn brief aan hen gericht. Daar lezen wij reeds in Gal. 2 van ingekropen valsche broederen van Joodsche afkomst, die de Galatiërs wilden terugvoeren tot de arme en zwakke beginselen der Joodsche dienstbaarheid. In de leer voerden zij terug van de rechtvaardiging door het geloof tot een gerechtigheid uit de werken; in de godsdienstige verrichtingen moest aan de, besnijdenis weder plaats worden gegeven en in de kerkregeering moest teruggevoerd tot Joodsche dienstbaarheid, tot onderhouding van dagen en maanden en tijden en jaren in plaats van de Christelijke vrijheid. Gal. 4:10. Dit Judaïstisch of Joodsch beginsel werd door de kerk niet uitgebannen. Later komt in de leer de verdienstelijkheid der goede werken op den voorgrond. In den eeredienst keert men terug tot de Israëlitische instellingen. De kerken worden gebouwd in driedeeligen vorm, het koor van de priesters, het middenschip voor de leden, het voorportaal voor de catechesanten, als nabootsing van den tempel met heilige der heiligen, het heilige en voorhof. De priesterkleeding wordt ingevoerd als een bijzonder gewaad aan dien stand eigen en in de mis keert de Joodsche offertheorie weer terug. In de priesters, monniken en leeken herleefd de Joodsche priester en levietenstand naast het gewone volk. Welnu, zoo moet ook in de kerkregeering, de paus als Nieuw-Testamentisch Hoogepriester ver boven de gewone priesterschap staan en de geloovigen moeten als „eene schare die de Wet niet kent” met farizeeuwschen hoogmoed teruggezet tot de onmondigheid van het volk des Ouden Verbonds en weder met het juk der dienstbaarheid bevangen. De vrijheid werd verwisseld met de dienstbaarheid, de Nieuw-Testamentische bruid van Christus, getooid met een Joodsch gewaad, en helaas gebogen onder een juk van regeerders, die vreemd waren aan het zachte juk van Christus. Door de invoering der hierarchie of priester-heerschappij werd de kerk een wettisch Jerusalem, dat dienstbaar is met hare kinderen. Spiegele de kerk onzer dagen zich aan dit voorbeeld en wake zij voor dominocratie of domine'sregeering in welken vorm ook. De kerk van Christus is het Jerusalem, dat boven is, en dat is vrij van alle dienstbaarheid. 

's Gr. ('s Gravenhage) de Br.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen