Indrukken en Ervaringen (11)

Maar op dienzelfden Woensdagmiddag was er nog iets anders gebeurd. Er was opgericht een „Bond van Regeeringsgetrouwen” en die Bond heeft in die kritieke dagen heel wat van zich doen spreken, 't Is een kind van den veldprediker der Ie Divisie, Ds. Scholten, geweest, die met zijn buitengewone voortvarendheid en zijn geweldige werkkracht dezen Bond als uit den grond heeft gestampt. Zonder statuut of reglement opgetreden, heeft hij in die dagen prachtig werk gedaan en aan de kritieke dagen van November, die in de historie zullen voortleven als de „Roode week” zal de naam van dezen Bond voor altijd verbonden blijven. Op Woensdagmiddag 2 uur vergaderden in het café Riche te 's-Gravenhage onder leiding van den veldprediker Scholten. eenige militairen uit de Ie Divisie, 't Waren vogels van diverse pluimage: katholieken en protestanten, soldaten en officieren, vertegenwoordigers van christelijke zoowel als van neutrale organisaties. Allen waren daar bijeengekomen om gemeenschappelijk overleg te plegen. Ds. Scholten zette in een krachtig en ernstig betoog den toestand waarin het vaderland verkeerde uiteen, en wees er op, dat het thans meer dan ooit zaak was om achter de wettige Regeering te staan. Trouw aan de regeering werd de leus, waarin alle elementen zich konden vereenigen en toen er gevraagd werd, hoe de nieuwe Bond heeten moest, riep een der aanwezigen: Mijnheer de Voorzitter, laat ons den Bond, den Bond van Regeeringsgetrouwen noemen. Een daverend applaus volgde op deze woorden, een bewijs dat deze benaming algemeen bijval gevonden had, en van dat oogenblik trad de Bond onder dezen naam op. Al de aanwezigen ontvingen toen de opdracht, om uit te gaan en Regeeringsgetrouwen te werven.
Nog dien zelfden avond gingen de mannen in hunne kantonnementen aan het werk en het resultaat was schitterend. Bij tien-, ja bij honderdtallen gaven de mannen zich op en toen de Bond nog geen 2 × 24 uur bestond, stond het reeds vast, dat de le Divisie aan blok achter de Regeering stond, 's Avonds 10 uur bereikte mij het bericht van hetgeen er dien middag geschied was. De Voorzitter van de Christelijke Onderofficieren Vereeniging deelde mij het prachtige resultaat mede, dat men dien middag bereikt had en hoe men vol moed allerwege aan den arbeid was. Den volgenden morgen Donderdag had ik ten 10 uur een conferentie met den hoofdaalmoezenier Everts, met wien ik in die dagen buitengewoon vriendschappelijk heb samengewerkt. Tijdens die conferentie trad plotseling de reserve-veldprediker Van der Schuit binnen. Ik wist niet wat ik zag, want volgens afspraak zou hij dien morgen naar Brabant vertrekken en ik kon dus niet anders denken of hij zou op dat oogenblik het station Oudenbosch naderen.
En nu stond hij daar eensklaps midden in mijn kamer, met een telegram in de hand, waarin hij opgeroepen werd om dien zelfden middag ten 2 uur in bet Café Riche tegenwoordig te zijn. Het telegram was onderteekend „het Opperbevel”. Ik belde dadelijk den Opperbevelhebber op en vroeg Zijne Excellentie, of dat telegram in zijn opdracht verzonden was. De zelfde vraag richtte ik aan het Departement van Oorlog. Beiden antwoordden ontkennend, maar zij legden er nadruk op dat mijn opdracht niet mocht veranderd worden. Ds, Van der Schuit zou derhalve met den eerst volgenden trein naar Brabant vertrekken. Ik zelf was dien middag 2 uur in het Café Riche, waar de Bond van Regeeringsgetrouwen zijn tweede vergadering houden zou. De zaal was meer dan vol. Ik vond daar ook den reserve-veldprediker Van der Meulen uit Amsterdam, benevens den aalmoezenier van de le Divisie Noordman.
Ds Scholten bad de leiding en toen hij de vergadering geopend had en gelegenheid gaf aan de verschillende afgevaardigden om hun verslag uit te brengen, bleek het dat er allerwege een geweldige actie los gekomen was om pal te staan voor de wettige Regeering. Met applaus werd dit geconstateerd, en toen al de Rapporten ingekomen waren en de voorzitter de beraadslagingen opende over de verdere werkzaamheden van den Bond, vroeg ik het woord. Ik sprak allereerst mijn blijdschap uit over het feit, dat door het energieke optreden van den veldprediker der 1e Divisie een bond van regeeringsgetrouwen was opgericht. Deze bond was het bewijs, dat Troelstra in de 2e Kamer geblufd had, en zijn beweging op de meest schitterends wijze gelogenstraft zag. Maar ik zou gaarne zien, dat de Bond, die thans nog uitsluitend beperkt was tot de le Divisie, zijn werkzaamheden over al de Divisies van het Veldleger uitstrekte. Dit voorstel ontlokte een geweldig applaus, een bewijs, dat men er algemeen mee accoord ging. De vraag was thans of het mogelijk was, deze organisatie ook in de andere Divisies tot stand te brengen. Voor de 2e Divisie was dit spoedig voor elkaar. Daar had men de organisatie Pro Rege van de protestanten en Credo-Pugno van de katholieken. Wanneer deze beiden tijdelijk met elkander vereenigd konden worden in een Bond van Regeeringsgetrouwen, was men in de 2e divisie onmiddellijk gereed. In de 4e divisie bestond van onzen kant een organisatie van christelijke militaire vereenigingen en de aalmoezenier had daar ook een organisatie van Credo Pugno. Konden deze beiden eveneens met elkander tot een Bond van R. G. vereenigd worden dan was ook daar de zaak in orde.
Alleen in de 3e Divisie bestond wegens de eigenaardige samenstelling der Divisie van protestantsche zijde een soortgelijke organisatie niet. De aalmoezenier had er zijn Credo Pugno, dat flink georganiseerd was, zoodat daarin den grondslag voor den Bond van R. G. kon worden gelegd. De vraag was nu maar op welke wijze bovenbedoelde samensmelting ken worden bewerkstelligd. De vergadering verzocht dat ik bedoelde samensmelting in de verschillende divisies zou trachten tot stand te brengen. Daartoe verklaarde ik mij bereid, wanneer de hoofdaalmoezenier mij een vertegenwoordiger zijnerzijds toevoegde. Dat geschiedde. De aalmoezenier der le Divisie zou mij vergezellen. Het opperbevel zon een automobiel ter onzer beschikking stellen en de reis werd bepaald op den volgenden dag.

De Veldprediker

P. S. Bij mijn optreden in onze gemeente te 's Gravenhage mocht ik eene collecte ontvangen van ruim ƒ 75 voor onze militairen. Hartelijk dank voor zooveel belangstelling.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen