"Rumor in casa"

Er is tegenwoordig heel wat te doen in de vereenigde Gereformeerde Kerken. Op zichzelf is dit nu niet zoo erg. Een kerk mag niet de stilte van een kerkhof vertoonen en wanneer zij de vragen van den dag, de problemen van haar tijd dieper tracht in te denken, wanneer, zij met het houweel van Gods Woord altijd dieper graaft in de mijn der waarheid, wanneer zij als duidelijker de bazuinklank van het Evangelie laat hooren, en de volken oproept om te bukken voor God en zijnen Christus, dan verstaat zij haar roeping in het midden der wereld. Het was dan ook een sympathiek verschijnsel, toen de Synode der Gereformeerde Kerken, voor eenige maanden gehouden, een getuigenis liet uitgaan om te waarschuwen met ernst en klem tegen den wereldzin en Satansgeest die alom de kerk bedreigt. Ik treed niet in beoordeeling van dat getuigenis, ik wilde alleen wijzen op de goede bedoeling, welke hier voorzat.
Maar wie had kunnen denken, dat dit getuigenis aanleiding zou geven tot een conflict, zoo dreigend dat de buitenstaander vraagt, maar wat wringt er en wat knarst er toch tegenwoordig in het raderwerk van dat groote Gereformeerde kerkelijke leven ?
In die Geref. Kerken volgen zulke opzienwekkende gebeurtenissen elkander op, dat wie niet oppervlakkig de zaken taxeert maar beneden de oppervlakte kan peilen, ongetwijfeld zeer ernstige verschilpunten ontdekt, die in het midden dezer kerken woelen.
Voor eenigen tijd keerde Dr. Jansen den rug aan de Geref. kerken toe en ging over naar de Herv. Kerk. Toen werden we verrast met de opzienwekkende procedure tegen Ds. Netelenbos. Daarna volgde de beruchte preek van Dr. Geelkerken, tegen het getuigenis der Synode gehouden, waarvan men zegt, dat die preek niet anders bedoelt dan een valsch betichten van de hoogste vergadering der Gereformeerde Kerken. Nu komt daar nog bij de uittreding van Ds. G. Wisse en zijn terugkeeren tot de Chr. Geref. Kerk en dat om geen andere reden dan dat hij het niet eens is met de leer der Geref. Kerken. Zie dat alles zijn leerzame feiten, die het verduidelijken, dat er wat wringt in die kerken, dat er wat hapert, 't zij dan aan de opleiding van dienaren des Woords, 't zij dan aan de leer der waarheid of misschien wel aan beide, maar in orde zijn de zaken niet.
Ik zie in de Gereformeerde Kerken een drietal richtingen, die elk in die kerken hun vertegenwoordiger hebben. De eerste is de Neo-Gereformeerde of wilt ge de Neo-Calvinistische, waartegen de Wachtergroep zich zoo sterk heeft gekant, en vooral in den tijd toen wijlen Ds. Bos redacteur was, vond men „de Wachter” nog wel eens beter op zijn post dan thans.
Die Neo Geref. richting met haar leer van de veronderstelde wedergeboorte en eeuwige rechtvaardigmaking, die na de uitspraken der Synode van 1905 evenveel recht van bestaan heeft als vóór 1905, getuige het boek van Dr. A. Kuyper Jr. de band des Verbonds, dat in 1907 het licht zag, wordt door niet minder dan 42 ambtsdragers der Geref. Kerken aldus gequalificeerd: dat zij heeft schadelijks gevolgen voor de Godgeleerdheid en de bediening des Woords, voor het inwendig leven der geloovigen en voor de praktijk der godzaligheid en uitdrukkelijk wordt dan nog verklaard, dat die Neo Geref. richting niet in overeenstemming is met de Gereformeerde belijdenisschriften. Dat is geen kleine zaak als 42 zegge twee en veertig ambtsdragers, dienaren des Woords en Ouderlingen uit de Geref. Kerken zulke beschuldigingen uitspreken. Deze ambtsdragers en allen die op dienzelfden grondslag staan zijn niet krachtens hun beginsel maar in strijd mat hun beginsel in de Gereformeerde Kerken. Wanneer zij dat zagen dan is de weg tot vereenigen met de Chr. Geref. Kerk gevonden. Want deze vertegenwoordigen (en dit is de tweede richting die ge wat mij betreft ook de eerste kunt noemen) de Gereformeerde richting. Zij wenscht het aloude confessioneele standpunt ongeschonden bewaard te zien, maar heeft ter wille van de praktijk en den lieven vrede maar wat door de vingers gezien en heeft het alleen betreurd, dat een boek; als de band des Verbonds zoo kort ná de Synode van 1905 het licht zag. Zie, dat is nu eigenlijk niet Gereformeerd om het alleen te betreuren. Gereformeerd is het om het te berechten. Maar ach, wanneer men dan pas zooveel moeite heeft gehad, dan wordt men ook wel eens moe van den strijd en geeft maar wat toe.
De derde richting is de ethische, want men heeft Ds. Netelenbos wel de deur. uitgezet, maar daarom zijn richting nog niet. Immers men verdenkt Dr. Geelkerken er ook van, als ik althans de Heraut moet gelooven, waar Prof. H.H. Kuyper blijkbaar met instemming aanhaalde, dat Prof. Ridderbos, Dr. Geelkerken niet vrij acht van ethische tendenzen. Wanneer ik de brochure lees van Prof. Ridderbos tegen Dr. Geelkerken gericht, dan sta ik verbaasd over beschuldigingen die daarin worden uitgesproken, en wanneer dat ernstig gemeend is dan moet Prof. Ridderbos Dr. Geelkerken aanklagen bij de classis.
De eens zoe hooggeroemde vereeniging van 1892 heeft wel verdachte verschijnselen geopenbaard.
Apeldoorn
J.J. van der Schuit

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen