Anti-Roomsche propaganda 8

De kerkeraad verklaart, „dat hij belijde op grond van datzelfde woord, in aansluiting aan de Belijdenis der Vaderen, dat de Overheid als Godsdienaresse de roeping heeft op haar, d. i. op publiek terrein, te weren alle afgoderij en valschen godsdienst; dat, zij gehoorzaamheid heeft te vorderen voor haar wettig gezag, opdat ieders recht en in de eerste plaats dat van God geëerbiedigd zij. Ik vermoed dat de kerkeraad hier een beroep doet op art. 36 van onze Ned. Geloofsbelijdenis. Ik vermoed zeg ik, want heel duidelijk is het mij niet. Dat zal blijken als wij art. 36 vergelijken met hetgeen de kerkeraad hier als de taak der Overheid beschrijft. In art. 36 waarin van het ambt der Overheid wordt gehandeld lees ik: „En hun ambt is, niet alleen acht te nemen en te waken over de politie, maar ook de hand te houden aan den heiligen kerkedienst om te weren en uitteroeien alle afgoderij en valschen godsdienst, om het rijk des anti-Christ te gronde te werpen en het Koninkrijk van Jezus Christus te doen vorderen het Woord des Evangelies overal te doen prediken, opdat God van een iegelijk geëerd en gediend worde, gelijk Hij in Zijn woord gebiedt”.
Men weet dat de Geref. kerken dit deel uit art. 36 hebben geschrapt en tot nog toe verzuimd hebben er iets anders voor in de plaats te stellen. Maar dit daargelaten. Ieder heeft kunnen zien, dat in art. 36 heel wat anders aan de Overheid wordt opgedragen dan de kerkeraad van Amsterdam er aan opdraagt.
De kerkeraad heeft eigenmachtig de roeping der Overheid volgens art. 36 gewijzigd en beperkt. Want artikel 36 spreekt niet alleen van afgoderij maar ook van allen valschen godsdienst. Niet alleen van weren, maar ook van uitroeien, ja zelfs „om het rijk van den anti-christ te gronde te werpen,” terwijl art. 36 de onderscheiding van publiek en afgezonderd terrein, van terrein dat buiten en dat binnen de kerkmuren gelegen is, absoluut niet kent. Als men zich op de belijdenis beroept best, maar dan hebbe men ook den moed om de belijdenis te aanvaarden zooals zij daar ligt en toetepassen in den geest en naar de bedoeling der opstellers. Nu heeft de kerkeraad art. 36 pasklaar gemaakt voor zijn anti-roomsche propaganda en daartegen gaat ons protest. Als wij de Overheid zien in het licht van art. 36, dan moet zij niet alleen optreden tegen de processies maar ook tegen de mis, niet alleen tegen de afgoderij buiten, maar ook binnen de kerkmuren. En dan moet zij de afgoderij niet alleen weren maar uitroeien. Zij moet onzen vaderlandschen bodem zuiveren van alle afgoderij en derhalve beginnen met aan de Roomschen de uitoefening van hunnen openbaren eredienst te verbieden, gelijk zij in 1834 den vaderen der scheiding het samenkomen verboden heeft. Maar dat niet alleen, zij moet dat zelfde ook doen jegens den valschen godsdienst want de belijdenis maakt terecht onderscheid tusschen afgoderij en valschen godsdienst. De overheid zou dus alles wat zich in onze dagen als godsdienst aandient maar geen godsdienst is moeten weren en uitroeien ja zij zou tegen het rijk van een Antichrist moeten optreden om dat tegronde te werpen. Ik vermoed dat de kerkeraad teruggedeinst is voor de consequenties van art, 36, want dan kwam er misschien in eigen kerkgenootschap voor de overheid nog werk in overvloed. Maar het is niet toelaatbaar dat men de houding aanneemt alsof men ernst maakt met de belijdenis, en tegelijkertijd de belijdenis zoo verdraait en verzwakt dat onze vaderen haar niet meer zouden herkennen. Zoo strooit men de groote menigte die de dingen niet nader onderzoekt, maar ze eenvoudig gelooft, zand in de oogen en verzwakt te gelijker tijd zijn eigen standpunt. Dat standpunt is het onze niet, wij willen niet marchandeeren met de belijdenis zooals de Amsterdamsche Kerkeraad doet en daarom steunen wij hem niet in zijn motie. Die motie helpt ons van den wal in de sloot en zij bewijst m. i. afdoende, dat wij op deze wijze en met deze motieven de processies niet kunnen keeren. Daarbij komt nog iets. Dr. Kromsigt heeft in de Gereformeerde kerk van 21 Juli een naschrift aan deze motie toegevoegd en ik zou haast zeggen, daarin komt de aap uit de mouw. Hij zegt:
Het is een hooge eere voor onze Hervormde Kerk, de veel gesmade, dat zij door God verwaardigd is om in deze onzekere en gevaarlijke tijden te staan op de bres en nog tijdig te waarschuwen. Moge zij ook verder getrouw blijven en mocht zoo dit alles nog een sein wezen van nieuwe ontwaking en hereeniging van dat gescheurd ligt, maar nochtans één leven kent.
Het gaat met onze Kerk in deze als eens met Paulus „door kwaad gerucht en goed gerucht”, zoowel van rechts als van links (wie het ziet, hij merke er op!), maar zij mag er ook bijvoegen, tot verbazing van vriend en vijand saam: „Stervende, en ziet, wij leven!”
Ik kan mij niet voorstellen, hoe een man, als Dr. Kromsigt, die de toestanden en verhoudingen in zijn eigen kerk grondig kent, zoo iets kan schrijven. Hartelijk wenschte ik dat zij inderdaad eens getrouw worden mocht, want dan zou zij zien hoeveel valschen godsdienst er in haar eigen midden moest uitgeroeid worden. Voor mij is de Ned. Herv. Kerk in haar tegenwoordige organisatie, die geloof en ongeloof, Christus en Belial vereenigd houdt, de groots sta in-den-weg, die alle gezonde actie op godsdienstig en staatkundig gebied belet. En het nu te doen voorkomen als of deze kerk in onze dagen op de bres staat om tijdig te waarschuwen, getuigt van een zoo groote mate van zelfgenoegzaamheid, dat hij niet eens meer in staat is om te zien, wat God buiten de muren der Herv. Kerk in den loop der jaren heeft gewrocht.
Ds. H. Janssen

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen