Onze Kerkregeering

Was dus in de Roomsche kerk het diakenambt van karakter veranderd, met de Reformatie werd de bijbelsche beteekenis van het ambt, als dienst der barmhartigheid, hersteld. In de Luthersche kerken kwam het niet tot zijn recht, daar de armverzorging aldaar aan de Overheid werd gelaten, maar Calvijn en de Gereformeerde Eerken herstelden het diaken-ambt tot verzorging der behoeftigen en ellendigen.
Zelfs werden in de eerste Kerkorden twee soorten van diakenen genoemd, in navolging van Calvijn, die deze twee soorten aannam. Zoo zegt de Kerkorde van Wesel van 1568 in Cap. 5 Art. 5: „Maar dat voornamelijk in groote steden, twea soorten van diakenen worden gesteld, is niet vreemd. Het ééne deel zal zich bezig houden in aalmoezen te vergaderen en uit te deelen; en indien den armen eenige legaten vermaakt zijn, die van de erfgenamen af te vorderen en de legatarissen getrouwelijk te laten toekomen.” En in Art. 6 daarop-volgende: „Het ander deel zal meest bezig zijn omtrent zieken, gekwetsten en gevangenen, dewelke niet alleen moeten getrouw en vernuftig zijn, maar ook begaafd met ongemeene kennis van vertroosting en van Gods Woord en naarstelijk van de ouderlingen vernemen, wat en hoe vele zieken en zwakke lidmaten in hare wijken zijn, die met troost dienen ondersteund te worden.”
Hieruit blijkt dat de K.O. van Wesel diakenen wilde voor ondersteuning der armen, en een tweede soort voor verpleging van zieken. De laatste soort is allengs verdwenen, alleen de eerste soort bleef in de kerk.
Naast deze diakenen voor de zieken, wilde het Synodaal Convent van Wesel ook diakonessen. In Cap. 5 Art. 10 zegt die Kerkorde: „Daar het ook bekwamelijk kan geschieden, oordeelen wij, dat vrouwen van vermaarde proeve en vroomheid en bejaard, tot dit ambt, naar het voorbeeld der Apostelen, wel mogen worden aangenomen.” Wezel oordeelde dit wel nuttig met het oog op de verpleging van zieke Trouwen en de verzorging van kraam­ vrouwen en dan wel niet zoozeer ambtelijk, als wel als hulpdienst, omdat de vrouwen-verpleging niet voegelijk aan de diakenen kon opgelegd worden. Toch werd in 1581 op de Synode van Middelburg geoordeeld, dat men geen diakonessen zou aanstellen. Op de vraag van de classis van Wesel antwoordde die Synode: „Neen, om verscheidene ongemakken, die daaruit zouden kunnen volgen; maar ten tijde van pest of andere ziekten, indien eenige diensten aan zieke vrouwen te doen zijn, die den diakenen niet zoowel passen, zoo zullen zij dat door hunne vrouwen of andere daartoe bekwame vrouwspersonen laten doen.”
Middelburg’s Synode wilde van geen ambtelijke aanstelling van diaconessen weten. Alleen in tijd van nood zouden vrouwen hulpdienst verrichten bij het verplegen der zieken. En hierin heeft; deze Synode goed gezien. De Heilige Schrift kent geen vrouwelijke ambtsdragers. Wel wordt in Paulus’ brief aan de Romeinen eene vrouw genoemd als diakones (dienares) zooals Phebe in Rom. 16:1 en wordt aan Timotheus geschreven (1 Tim. 5: 9) dat als zoodanig weduwen boven de zestig jaren zullen worden gekozen, doch men moet hier in het oog houden, dat in de Apostolische Kerken, uit de heidenen vergaderd in Griekenland en Italië, andere verhoudingen waren als in ons land, want in die landen was geen vrije toegang voorover de diakenen tot de huizen of kamers der vrouwen, zoodat arme vrouwen en weduwen dan door middel van diakonessen bezocht werden, ’t Was dus ook hier hulpdienst en geen ambtelijk werk.
Als zoodanig kunnen ook in onzen tijd vrouwen hulpdienst verrichten, en kan b.v. een kerkeraad eene vrouw benoemen tot diakones of verpleegster voor de arme vrouwen, de kraamvrouwen, en andere behoeftige zusters. De vrouw is wel uitgesloten van de kerkregeering en van het ambt, maar hare gaven, door God haar geschonken, kunnen uitnemend ten nutte komen voor zondagschool, armenzorg, zieken- en weezenverpleging, bereiding van spijzen en huishoudelijke hulp in gezinnen, waar de moeder des huizes krank is, en in andere omstandigheden.
Zoo moeten dus bij de verkiezing van diakenen de vrouwen uitgesloten voor het ambt, maar zij kunnen toch in vele opzichten hulpdienst verrichten. Vooral voor de ongehuwde vrouw en weduwe ligt hier een groot terrein braak. Wat is er niet veel verzorging noodig, bijzonder in de groote steden, in vele huisgezinnen. Wat kan de vrouw door huisbezoek in arme gezinnen, onderrichtend op huiselijk gebied en tevens evangeliseerend optreden.
Wat de mannen betreft, als diakenen mogen verkoren worden, die de vereischten bezitten in 1 Tim. 3:8-12 en Hand. 6:1-7 genoemd. Hierbij houde men in het oog wat Ds. Koelman zegt: „En hoewel men niet diegenen boven anderen moet kiezen, welke naar de wereld rijk of machtig zijn, nochthans moet men ook niet verkiezen dezulken, die hun eigen huisgezin nauwelijks zonder aalmoezen kunnen staande houden. Ook zoude een arm diaken aan verdenking onderworpen zijn van kwaadwilligen, alsof hij uit het behandelen van der armen penningen zich zelven zocht.”
Over de wijze van verkiezing hebben wij niets te voegen bij hetgeen wij reeds vroeger schreven over de verkiezing der ouderlingen. Ook hier kiest de gemeente uit een dubbel getal of zij approbeert de gekozenen door den kerkeraad. De laatstgenoemde weg wordt thans zoo goed als niet meer bewandeld, daarvoor is onze tijd te democratisch. De gemeente stemt gaarne met den kerkeraad mede, doch deze alleen stelt het dubbel getal op.

Apeld.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen