Onze Kerkregeering

Art 33 D. K. O. Scriba.
Wanneer dan de meerdere vergaderingen saamkomen en de credentiebrieven, waarvan Artikel 33 der K. O. spreekt zijn nagezien en in orde bevonden, kan de wettigheid der vergadering worden vastgesteld.
Zij die afgevaardigd zijn, hebben keurstemmen en worden na de vaststelling van de wettigheid der vergadering reeds terstond tot het uitbrengen van hun stem geroepen. Er is toch, zal de vergadering een geregeld verloop hebben, leiding noodig en deze berust bij praeses en scriba der vergadering. Daarop zegt Artikel 34, dat wij thans gaan bespreken:
„In alle samenkomsten zal bij den Praeses een Scriba gevoegd worden, om naarstiglijk op te schrijven, hetgeen waardig is opgeteekend te worden”.
De naam praeses beteekent voorzitter, president, de naam Scriba wil zeggen schrijver, secretaris, zooals ook blijkt uit de bijvoeging in Art. 34 om naarstiglijk op te schrijven, hetgeen waardig is opgeteekend te worden.
Praeses en Scriba vormen dus het moderamen der kerkelijke samenkomst. Zij hebben dus de leiding in de vergadering, de eerste, door de zaken aan de orde te stellen, de ander door van het verhandelde aanteekening te houden. Voor eene kerkeraadsvergadering is zulk een, uit twee personen bestaand moderamen voldoende, en ook wel voor eene classicale vergadering, daar deze in den regel slechts één dag duurt. Voor eene particuliere Synode en vooral voor eene generale Synode is het echter noodig het moderamen uit te breiden, door er nog een assessor of bijzitter, zooals het Latijnsche woord beteekent, bij te voegen ter particuliere Synode en zelfs twee assessoren ter generale Synode.
De eerste assessor om den voorzitter, de tweede om den scriba tot steun te zijn. De laatste wordt bij ons gewoonlijk tweede scriba genoemd.
De noodzakelijkheid hiervan ligt èn in het belang èn in den duur der Synode. Deze duurt bij ons gewoonlijk een viertal dagen, maar in de Christ. Geref. kerk vóór 1892 zelfs een tweetal weken, zoodat in zoo'n langen duur, de voorzitter wel eens vervangen moet worden en bij zijn afwezigheid treedt dan de assessor op als praeses. Ook wanneer de praeses in eene belangrijke zaak zelf het woord wil voeren. Hij geeft dan den hamer over aan den assessor, die dan de discussies leidt.
Evenzoo is het noodig, dat naast den scriba de tweede scriba aanteekening houdt van het gesprokene. Hun beider aanteekeningen kunnen zij dan met elkaar vergelijken en hetgeen soms den een ontgaan is, is door den ander aan de vergetelheid ontrukt.
Het ligt natuurlijk in den aard onzer presbyteriale kerkregeering, dat de praeses en scriba hun ambt slechts bekleeden, zoolang de vergadering samengekomen is. Gaat de vergadering uiteen, dan is er geen moderamen meer, en praeses en scriba en assessoren hebben hun functie geëindigd. Dit is anders in de Ned. Herv. kerk, waar classicale en synodale besturen zijn, die voortdurend regeermacht uitoefenen en een blijvend bestuur in die kerk vormen. Daarom is het ook in strijd met ons Gereformeerd kerkrecht, dat er, na het eindigen der classis, eene classicale commissie blijft, en dat er eene synodale commissie is, die onze kerkorde niet kent en volgens die kerkorde ook niet mag bestaan. Daarom is het dan ook te hopen, dat onze aanstaande synode, in Juli te Groningen te houden, het rapport zal aannemen om het reglement van 1869 te wijzigen in de Dordtsche Kerkorde, om die kerkorde als reglement van Kerkregeering bij de hooge overheid onzes lands in te zenden. Dat reglement van 1869 spreekt van eene synodale commissie, die blijft bestaan, als de Synode niet vergadert In plaats van zulke synodale commissies, welke aan het opperbestuur in de Hervormde kerk herinnert, kunnen dan deputaten benoemd worden, die volgens Art 28 D. K. O. correspondentie voeren met de Hooge Overheid. Een ander geval is het met den praeses en scriba van den kerkeraad. De kerkeraad is een blijvend bestuur over de plaatselijke gemeente en daarom is er ook een permanente (blijvende) praeses en scriba. Immers, volgens Art. 36 D. K. O. is in eene gemeente met één predikant deze altijd praeses, maar als er meerdere predikanten zijn, moeten zij bij beurte presideeren. In sommige classes is het gewoonte geworden een permanenten scriba aan te stellen. Dit wordt niet uitdrukkelijk door de kerkorde verboden, die echter wèl in Art. 35 zegt, dat het ambt van den praeses eindigt, wanneer de samenkomst uiteengaat, en in Art. 41 verbiedt, dat dezelfde persoon tweemaal achtereen praeses is. Dit wordt niet verboden, in zake het scribaat, doch dit neemt niet weg, dat er aan dat woord permanent toch een hierarchisch bijsmaakje is, zoodat het onzes inziens gewenschter ware, dat telkens de scriba weer door de classis gekozen wordt; zij het dan ook meer dan eens dezelfde persoon. Er heeft dan toch telkens verkiezing plaats.
Minder bezwaar is er tegen, zooals in andere classes gebruikelijk is, dat de jongste der predikanten, wat dienstjaren in de classis betreft, het scribaat waarneemt, totdat een ander in de classis komend predikant hem als scriba opvolgt.
P.J.M. de Bruin

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen