Oud en Neo.

„De Wachter” No. 46 wijdt een artikel aan hetgeen wij schreven over de Neo-Gereformeerde avondmaalsbeschouwing, of liever, over die beschouwing, zooals zij door Dr. A. Kuyper geleerd, en nooit door „de Geref. kerken” veroordeeld is. Terecht neemt J. B. te Gr. in „de Wachter” aan, dat wij den naam Neo-gereformeerd ten opzichte van „de Geref. kerken” niet als een scheldnaam bedoelen. Dat echter in dat „Neo” een karakteriseering ligt, zal toch „de Wachter” moeten erkennen, als zij nauwkeurig de leer, door Dr. K. voorgesteld, vergelijkt met de oude Geref. leer in onze symbolische geschriften. En nu hebben wij het in haar oog al te erg gemaakt, om niet alleen van eene Neo-Geref. doopsleer, maar ook al van eene Neo-Geref. avondmaalsleer te spreken.
Dat „de Wekker” gedurig van de onderstelde wedergeboorte bij den Doop spreekt en deze leer veroordeelt, is „de Wachter” al van haar gewoon, maar nu ook al te veroordeelen de onderstelde wedergeboorte bij het Avondmaal, neen, dat is toch te kras. Immers, zoo vraagt J. B.: „Veronderstelt bij u Christelijke, Oude, Gereformeerden het Avondmaal geen geloof en bekeering? Wilt gij soms van dat veronderstellen niet weten, en wilt gij daarvoor in de plaats leeren, dat gij het niet weet van de Avondmaalgangers, wie ware geloovigen zijn, omdat gij niet in het hart kunt zien?”
Neen, J. B., wij weten dat niet, omdat wij geen hartekenners zijn, maar wij onderstellen het ook niet, evenmin als wij die wedergeboorte bij den Doop onderstellen. Wij houden ons aan de oude Geref. leer van onzen Catechismis, antw. 81, dat het Avondmaal eischt, mishagen van ons zelven, geloof in Christus en begeerte tot godzaligheid, maar noemen het nieuw of neo, te leeren, dat het Avondmaal de bekeering onderstelt.
Wel zegt onze belijdenis in Art. 35 „dat het Avondmaal is ingesteld om te voeden en te onderhouden degenen, die Hij reeds wedergeboren heeft, maar waar wordt gezegd in onze Confessie, gelijk Dr. K. in E. Voto, deel III, pag. 76 schreef:
„Gelijk dus de heilige Doop de wedergeboorte onderstelt, zoo onderstelt het heilig Avondmaal de bekeering; en zoo min de kerk het heilig Avondmaal ooit anders, dan op onderstelling van bekeering mag uitreiken, zoo min mag iemand het heilig Avondmaal anders dan op onderstelling van bekeering aannemen. Maak den band los, die Doop en wedergeboorte verbindt en uw Doop ontaardt in eene vormelijke plechtigheid en is geen Sacrament meer. Maar ook, wind los den band, dien het Avondmaal aan de bekeering hecht en uw Avondmaal is geen Sacrament meer.”
Nu zegt de oude Geref. leer in Art. 35 Conf.: „De goddelooze ontvangt wel het Sacrament tot zijn verdoemenis, maar hij ontvangt niet de waarheid des Sacraments, gelijk als Judas en Simon de Toovenaar beiden wel het Sacrament ontvingen, maar niet Christus, die door hetzelve beteekend wordt.” Is dat dan geen Neo Geref. leer, dat het Avondmaal los van de bekeering, geen Sacrament is? Maakt **dit menschen bekeering het Avondmaal tot een Sacrament, of de instelling van Christus? En is het oud of Neo-Gereformeerd als ik lees in E. Voto III pag. 75:
„Ge wordt gedoopt in de onderstelling, dat ge wedergeboren zijt. Ge hebt dus van kindsbeen af, in huis en op school, ook al merkt ge van uw wedergeboorte nog niets, u voor uzelven te beschouwen als een kind, waarin die wonderdaad Gods geschied is. En zoodra gij tot rijper jaren komt, en alsnu kennis des Evangelies erlangt, hebt ge, als ook tot u zelven gericht, de roepstem tot bekeering aan te hooren en die roepstem op te volgen, en aldus tot u zelven te spreken: „Indien het waar is, wat mijn doop onderstelt, dat ik reeds als klein kindeke door Gods genade werd wedergeboren, dan is in mij „dat leven aanwezig, dat thans in bekeering „moet uitkomen,” Op grond nu van die sluimerende wedergeboorte moet het nu tot bekeering komen en tot belijdenis en moet die bekeering bezegeld worden in het Avondmaal.
Nu leert mij de oude Geref. leer in Zondag 25, dat de Sacramenten niet de wedergeboorte en bekeering (verondersteld) bezegelen, maar dat zij de beloften des Evangelies verzegelen en dezelve te beter doen verstaan.
Er is dus nog al eenig verschil tusschen E. Voto en de oude Geref. leer onzer belijdenisschriften. Wij hebben opzettelijk laten rusten wat in „Voor een Distel een Mirt” is geschreven, doch een meer wetenschappelijk werk als E Voto laten spreken. Wanneer J. B. in „de Wachter” nu het verschil tusschen oude en Neo-Geref. Avondmaalsleer eens met elkaar vergelijkt, dan zal hij toch moeten erkennen, dat zijne vraag ***aan „de Wachter,” of aan mij: „Zoudt gij dan niet ophouden met uw verdraaiende, verdachtmaken de voorstellingen” eene niet alleen onchristelijke, maar ook onware beschuldiging inhoudt. Daarbij is het ons niet te doen, om „argelooze zielen te vangen,” maar naar waarheid vragende zielen te overtuigen, dat de Neo-Geref. leer niet dezelfde is als die onzer Gerf. vaderen.

d. B.

** Maakt dit menschen bekeering het H.A. tot een sacrament. Moet zijn: maakt des menschen bekeering enz.

*** dat zijne vraag aan „de Wachter" moet zijn: dat zijne vraag in „de Wachter"

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen