Onderwijs en Opvoeding

88.

Uit de voorgaande artikelen is wel gebleken, dat er naar onze meening veel, ja teveel van de school wordt verwacht.

We gaan nog een stapje verder.

Niet alleen de ouders, de maatschappij en de overheid stellen wel eens te hooge eischen aan de school, het geschiedt ook door onderwijzers en kerkelijkeambtsdragers.

Door onderwijzers? vraagt ge. Zeker. Lees maar eens enkele onderwijsbladen of opvoedkundige tijdschriften.

„De school moet opleiden voor het leven.” Dat is de leuze, die allerwegen wordt vernomen. We geven toe, dat er wel een goede gedachte in schuilt. Alleen maar … „het leven” omvat zoo ontzaglijk veel, dat de school nooit in staat zal zijn, haar leerlingen er ten volle voor klaar te maken, Ze kan alleen iets arbeiden in de richtingvan levensvorming, doch die vorming zelve vermag ze niet te geven, In de eerste plaats al niet, omdat de kennis van het voornaamste deel van het leven, n.l. het geestelijkleven, niet door leeraar of studieboek kan worden aangebracht.

Maar zelfs, wanneer we dit geestelijk leven (in zijn diepere beteekenis) buiten beschouwing laten, dan nog moet elk onderwijzer in zijn taak te kort schieten, als die zou bestaan in levensvorming der leerlingen.

Immers, op de vraag: Wat heeft de leerling voor het leven noodig? worden antwoorden gegeven, die zeer ver uiteen-loopen. En 't juiste antwoord zal niemand kunnen geven.

De beroepen en bedrijven zijn legio.

Waar is de school, die de leerlingen in hun verschillende toekomstige beroepen kan bekwamen?

Zelfs mag de vraag gesteld worden, of er wel éen school — al zij het een vakschool of hoogere onderwijsinrichting — kan gevonden worden, die een leerling volledig voor zijn ambt of beroep kan toerusten.

Laten we als voorbeeld de Theologische School nemen. De kweekelingen worden daar opgeleid tot predikant. Zeker, officieel is dat wel zoo.

Maar…. Hebt ge, geachte lezer of lezeres, nooit eens van uw geliefden leeraar gehoord, dat hij eerst onder den arbeid in de gemeente eenig besef kreeg, wat het „predikantzijn” inhield?

Daarmede is niets ten nadeele van de Theol. School of hare Hoogleeraren gezegd. De arbeid aan de inrichting is door Gods genade kostelijk, ja onmisbaar. En toch, had die hooggeachte Docent geen gelijk, toen hij in een vertrouwelijk gesprek, na de bevestiging van een candidaat, de opmerking maakte, dat deze nu stond vóor het voornaamste deel der vorming tot predikant ?

Neen, geen enkele school kan opleiden voor het leven. Die eisch mag ook niet aan haar gesteld worden. Aan de lagere school het allerminst.

Wat mag dan wel van haar gevergd worden? Eenvoudig dit; dat ze medewerkt om den leerling in staat te stellen, de middelen te leeren kennen, die hem kunnen helpen in het leven. Met opzet spreken we van „medewerken.' Immers, de ouders, de aanleg, de lichamelijke gesteldheid, het milieu (de omgeving) en nog allerlei omstandigheden oefenen voornamen invloed uit op de vorming van den leerling.

Met andere woorden: Door Gods voorziend bestel wordt dit alles gebruikt tot vorming van den jeugdigen mensch.

Daar wordt wel eens te weinig rekening mede gehouden. Ook door onderwijzers en onderwijskundigen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen