Kerk en Staat

Het is wel van belang, eens even stil te staan bij bet resultaat van de Duitsche verkiezingen. Niet omdat wij daaruit iets zouden kunnen afleiden voor onze verkiezingen in het jaar 1929. Want het Duitsche volk is politek gansch anders georiënteerd dan het onze. In Duitschland heeft het positieve protestantisme zich politiek niet georganiseerd. Men vindt dit thans heel jammer. Men ziet er allerwegen de nadeelige gevolgen van, maar het is niet meer te verhelpen, de tijd daarvoor is voorbij. Men krijgt in Duitschland geen politieke groep meer, die uit een positief christelijk beginsel leeft en indien het al gelukken zou om een partij op zulk een beginsel te organiseeren, zij zou geen invloed op het politieke denken en streven van het Duitsche volk hebben.

Maar deze verkiezingen zijn van zoo groote beteekenis geweest, omdat zij ons den geestelijken toestand van het Duitsche volk hebben geopenbaard. Wij wisten wel dat het Duitsche volk door den wereldoorlog, ook in geestelijk opzicht, ontzaglijk geleden heeft, dat velen hun geloof en bijbel, hun gebed en kerk in de loopgraven verloren hadden, dat men er heel veel zorg had met en over het opkomend geslacht; maar daar tegenover beluisterden wij toch ook weer getuigenissen, die spraken van een religieus ontwaken, van een vragen en zoeken naar de hoogere dingen, zoodat wij in de overtuiging leefden, dathet Duitsche volk op religieus gebied een geweldige crisis doormaakte. Nu is dat zoeken door resultaat van deze verkiezingen niet weersproken. Integendeel: zij beeft ons de vruchten van deze crisis op een stellende wijze getoond. Want het is op een droeve wijze openbaar geworden, dat het Duitscbe volk zich in linksche, d.i. in atheïstische richting ontwikkelt. En dat is voor de toekomst van het christendom in Europa niet zonder beteekenis. Wij schrijven hier opzettelijk van het christendom en niet van het protestantisme, omdat niet alleen de protestanten, maar evenzeer de Roomschen in deze verkiezingen een geweldige zwenking naar links gemaakt hebben.

De Sociaal-Demoeraten zijn van 131 op 152 zetels gekomen, dus een winst van 22 de communisten van 45 op 54, winst 9

Maakt te samen 31 zetels.

De Duitsch Nationalen, de partij waartoe de meeste beslist protestanten behooren, is gedaald van 103 tot 73 dus een verlies van 30 zetels.

Het Centrum, dat zijn de Roomschen in Duitschland, gingen van 69 tot 61, dus een verlies van 8 zetels. En in Pruisen gingen zij zelfs met 12 zetels terug.

Ook de Duitsche Volkspartij, waartoe de bekende minister Stresemann behoort, verloor 7 zetels, zoodat alleen de Economische partij, een partij, die uitsluitend materieele doeleinden najaagt en dan nog alleen voor de in haar vertegenwoordigde groepen met de Socialisten en Communisten vooruit gingen.

De Duitsche verkiezingen zijn een geweldige nederlaag voor het christelijk beginsel en het benauwende is, dat op dit oogenblik in dat volk geen geestelijke krachten aanwezig zijn om aan de doorwerking van het proces der ontbinding paal en perk te stellen. Er zijn in Duitschland stellig nog heel wat Kinderen Gods, maar zij zijn er geestelijk en kerkelijk zoo gansch anders georienteerd als hier te lande. Wij klagen hier over den weinigen invloed, die er van de kerk op het volksleven uitgaat, maar welke beteekenis heelt de kerk nog voor het Duitsche volk? De kerk heeft voor het meerendeel van het Duitsche volk zoowel in de Roomsche als in de Protestantsche kringen afgedaan. Men gebruikt haar nog voor doop en belijdenis, voor huwelijk en begrafenis, maar bezoeken doet men haar niet meer. Men gaat er naar den bioscoop. Elken avond wordt er gerekend, dat er tusschen 22 en 25 millioen van het Duitsche volk in den bioscoop zitten. De bijbel is aan bet verdwijnen en ondanks alle middelen, die men aanwendt om het volk weer tot den bijbel terug te brengen, worden er nog weinig resultaten van gezien. De school heeft tot deze dingen het hare bijgedragen, want krachtens het godsdienstonderwijs wat daarop gegeven werd, maar dat schier allerwegen in vrijzinnige handen was, werden in bet opkomende geslacht de grondslagen gelegd voor een levens- en wereldbeschouwing, waarin voor God geen plaats meer was en aan Zijn bestaan geen beteekenis meer werd toegekend. De overheerschende levens- en wereldbeschouwing van het Duitsche volk is materialistisch, uitsluitend „Diesseitig”. De theologie, de filosofie en de school hebben het Duitsche volk gemaakt tot datgene wat het nu is, een van de meest materialistische volken van het Westen.

Dat dit van geweldig grooten invloed is op de moraal behoeft nauwelijks te worden gezegd. Wir haben keine Moral mehr, (wij hebben geen moraal meer) zeide een Duitsche vrouw eenige weken geleden tot mij, en zij zag met groote zorg de komende verkiezingen tegen. Wij gaan beslist naar links, zeide zij met een weemoedige stem, en haar profetie is wel op een heele droeve wijze bevestigd. De opening van den schoolstrijd, die zoo nabij scheen en waar de kern van bet volk zoo vurig naar uitzag, is door deze verkiezingen absoluut onmogelijk geworden, want de socialisten zijn de sterkste partij in de nieuwe regeering of de gevaarlijkste, wanneer men hen er buiten houdt. Dit laatste geloof ik echter niet, omdat de coalitie regeering al dood was, voor deze verkiezingen begonnen. Al zon bet dus numeriek nog mogelijk zijn, dat de drie groote partijen de handen ineen sloegen, er is teveel dat ze verdeelt, dan dat dit kans van slagen bieden zou; Duitschland gaat en moet voorloopig op dezen weg voort. Laat Nederland er zich aan spiegelen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen