Kerk en Staat

De heer Hearts is een van de groote couranten-magnaten, zooals Amerika er eenigen telt. Ik zag dezer dagen een lijstje van de dag- en weekbladen, die het eigendom van Hearts zijn en waarmede hij onafgebroken zoo'n 25 à 30 millioen menschen bewerkt. Is het wonder, dat zulke menschen een gevaar voor hun land kunnen zijn. Want tegenover dezen invloed staat elke regeering machteloos. Hearts is Amerikaan en het begrip Amerikaan houdt in, dat men niet heel veel meer van Europa hebben moet, zoodat hij in zijn bladen een felle campagne voert tegen alles, wat op eenige toenadering van de zijde van Amerika tot Europa lijkt. De heer Hearts was pas in Parijs geweest, had er bezoek afgelegd bij den heer Briand en was door dezen zelfs heel vriendelijk ontvangen. En onmiddellijk daarop volgde de publicatie van het geheime Fransche stuk in de Amerikaansche bladen. Het doel van Hearts was volkomen bereikt.

In Amerika was men woedend over de houding van Engeland en Frankrijk, en er is geen macht, die op dit oogenblik het Amerikaansche volk kan verlossen van de gedachte, dat Engeland en Frankrijk tegen Amerika aan het kuipen zijn. De wijze waarop dit geheime stuk in de bladen van Hearts gekomen is, interesseert ons weinig. Eerst scheen het alsof Hearts er zelf de hand in gehad had tijdens zijn verblijf in Parijs. Zijn correspondent, de heer Horan, werd door de Fransche politie ingepikt en kreeg heel spoedig een bevel, dat hij het land moest verlaten.

Heele verhalen deden de ronde, maar van achteren blijkt, althans volgens de lezing die de Fransche regeering van het geval geeft, dat alles een onder-onsje geweest is zonder boos opzet, maar enkel een tekort aan voorzichtigheid bij een van de ambtenaren. Maar de publieke opinie in Amerika is door deze publicatie vergiftigd en Frankrijk en Engeland worden er voor de twee groote vijanden gehouden. Frankrijk en Engeland hebben geheime overeenkomsten tegen Amerika aangegaan en al is er een Engelsch Witboek verschenen, waarin de officieele stukken zijn gepubliceerd, die in zake dit voorloopig verdrag tusschen Frankrijk en Engeland zijn gewisseld, in Amerika gelooft men er niets van, en zoodra de verkiezingen maar achter den rug zijn, zullen wij de gevolgen van dit alles wel zien.

Frankrijk en Engeland hebben door deze overeenkomst, die niet doorgaan zal, den wereldvrede in ernstig gevaar gebracht en loopen gevaar van volslagen geisoleerd te worden in de wereld. Want Duitschland komt er bij de Amerikanen in. Wie gelezen heeft, hoe het luchtschip de Graaf Zeppelin in Amerika ontvangen is en welke perspectieven daarmede voor Duitschland geopend zijn, zal moeten toegeven, dat Duitschland weer heel spoedig nummer één bij de Amerikanen zal zijn.

Aan die vriendschap is Duitschland alles gelegen. Want Amerika spreekt in alle Europeesche aangelegenheden het beslissende woord. Als achter Duitschland Amerika staat, zal Duitschlands positie in Europa met den dag aan macht en aanzien toenemen, en alle gekuip en gekonkel ten spijt, zal men het niet ten onder kunnen houden, zooals Frankrijk ondanks alle mooie woorden wil. Men houdt het Rijnland dan niet meer tot 1935 bezet, en men zal evenmin Duitschland kunnen laten doorbetalen, zonder dat het ooit teweten komt, waar het er mee af is. Er is voor Engeland en Frankrijk niets vreeselijkers dan de groeiende sympathie voor het Duitsche volk in Amerika.

En dan Italië, dat zich ook hoe langer hoe verder van zijn bondgenooten verwijdert, Mussolini begrijpt kostelijk, dat hij noch van Frankrijk noch van Engeland ooit iets te wachten heeft. Zij trachten hem op alle mogelijke wijzen zoet te houden, maar in het geheim werken zij hem op alle mogelijke wijzen tegen. Mussolini bemerkt dat heel goed en hij is geen man om dit onder stoelen of banken te steken. Hij grijpt elke gelegenheid aan om te zeggen, heel duidelijk te zeggen, dat de invloed van Italië in de Middellandsche Zee vergroot moet worden. Italië moet daar nummer één en Frankrijk en Engeland nummer twee worden. En Mussolini zegt dit niet alleen, maar buiten en achter Engeland om is hij bezig om Engeland's invloed in Egypte en Abessinië te ondermijnen en Frankrijk's bondgenooten afvallig te maken.

Beiden zien dat met leede oogen aan. Beiden weten heel goed, wat Mussolini in zijn schild voert, maar ik vrees, dat men het niet meer op haren en snaren durft te zetten tegenover den man, die van Italie een eenheid heeft gemaakt en dat elk uur van den dag bereid is met alles achter den Duce te gaan staan, wanneer hij het „voorwaarts” zal commandeeren. Men is in Londen en Parijs zich dat heel goed bewust, en men volgt de buitenlandsche politiek van Italie met klimmende spanning, maar ik geloof niet, dat men den moed heeft er zich krachtig tegen te verzetten. Zoo zijn wij weer langzamerhand teruggevallen in het oude spoor van voor 1914, het spoor dat ons geleid heeft in den wereldoorlog. 't Is weer hetzelfde gekuip en gekonkel van voorheen, en alles in het geheim. De geheime diplomatie viert weer hoogtij ondanks den Volkenbond, die juist aan deze politiek een einde zou maken. Wat is die Wilson toch een naief man geweest, dat hij dat inderdaad heeft kunnen gelooven. Hij heeft het stellig goed bedoeld, maar hij had nooit de grondslagen van den Volkenbond op den vrede van Versailles moeten leggen. Want uit dien machtsvrede komt al de onrust van de tegenwoordige wereld op en indien God het niet verhoedt, komen wij weer uit, waar wij in 1914 uitgekomen zijn: bij den oorlog.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen