Het oude zeer!

Het is op ’t oogenblik in de Geref. Kerken alles behalve rustig en de oude strijd begint weer op te laaien. Vooreerst gaat het om de vraag, of de Theol. school te Kampen het promotie-recht zal ontvangen. Reeds vóór jaren is deze zelfde kwestie het brandpunt in de Geref. Kerken geweest. Ik herinner mij uit dien tijd nog een gesprek met één der Hoogleeraren, vurig voorstander van het promotierecht. Hij geloofde, dat het er zou komen en hij ging toen ook met goeden moed ter Synode. Ik was echter zoo vrij om hem te zeggen, dat hij zich blij maakte met een doode vlieg en uit de Heraut wel duidelijk werd, dat van heel die verwachting niets zou komen. De uitkomst heeft toen mijn meening bewaarheid. En nu, na jaren, staat men in de Geref. kerken weer voor precies dezelfde vraag en gaat het er om, of de Theol. School naast de Universiteit als Hoogeschool kan staan, of dat zij als kerkelijke inrichting in den semenaristischen hoek moet gehouden worden. Bedriegen de voorteekenen ons niet, dan gaat ’t denzelfden weg als vóór jaren en Kampen wordt met een kluitje in het riet gestuurd.
Er zijn reeds harde noten gekraakt tusschen de Hoogleeraren van Kampen en van Amsterdam en, omdat in 1930 de Synode samenkomt, zal Dr. Kuyper in de Heraut wel voor den dag komen en dan zal men zien, dat deze Hoogleeraar in niets gewijzigd is. Het domein van de Theologie als wetenschap behoort nu eenmaal niet tot de competentie van de Kerk. Hier kan alleen een universiteit, die uit de gratia communis haar faculteiten opbouwt, recht van meespreken hebben en het jus promovendi bezitten.
Het is voor de Hoogleeraren in Kampen wel een zure appel om in te bijten, maar ze zullen er moeilijk aan kunnen ontkomen. Wel zal Amsterdam allerlei mogelijke concessies willen toestaan voor de candidaten van de Kamper school, die aan de Universiteit wenschen te doctoreeren, maar dat Amsterdam er voorts toe zal meewerken om Kampen den doctorshoed te laten uitreiken, zal ik eerst nog eens moeten zien.
Ook hier werken de beginselen van 34 en 86 nog na. In de Kamper school vertolkt zich de actie der Scheiding en nu kan men wel in boeken als van Rullman lezen, dat Scheiding en Doleantie twee methoden van reformatie zijn, doch de practijk spreekt het laatste woord en dan bewijst ook deze strijd tusschen Kampen en Amsterdam het tegendeel. En niet anders is het, waar het dogmatische geschillen betreft. Het is bekend, hoe de Geref. Kerken getracht hebben de dogmatische geschillen te vereffenen en zij hebben in de besluiten van 1905 het compromis gevonden om beide richtingen A en B, Amsterdam— Kampen, 34 en 86 tevreden te stellen. Hoezeer echter ook deze dogmatische geschillen nog in geding zijn, niet tusschen ons en de Geref. Kerken, maar in de Geref. Kerken zelf, kan blijken uit het Leerboek, dat ter Synode zal worden aangeboden. Dit Leerboek, dat door een commissie is saamgesteld en dat duidelijk de sporen der Geref. belijdenis draagt, kan geen goedkeuring vinden bij mannen als Dr. Hepp c.s., die meer de Kuyperiaansche richting zijn toegedaan. Wanneer bijv. in dit leerboek de orde des heils naar Geref. belijdenis wordt besproken en eerst over roeping en daarna over wedergeboorte wordt gehandeld, dan is de richting van 86 er aanstonds bij om te zeggen, dat zij het daarmee niet eens is, en dat zij het betreuren zou, wanneer de Synode dit leerboek goed keurde. Immers voor allen, die niet de Geref. belijdenis willen volgen, maar de richting van Kuyper zijn toegedaan, moet niet aangevangen worden met de roeping, maar gaat aan de roeping de scheppende daad, de wedergeboorte in engeren zin, vooraf en is de volgorde niet roeping, wedergeboorte, maar juist omgekeerd wedergeboorte, roeping. God roept geen dooden, want dooden kunnen niet hooren en waar nu dit nieuwe leerboek het oude Geref. standpunt inneemt, dat God door de roeping of prediking des Woords den dooden zondaar ten leven roept, kan dit leerboek geen genade in de oogen van mannen als Dr. Hepp vinden.
Het oude zeer is weer boven gekomen en wij als Christelijke Gereformeerden worden telkens weer in het gelijk gesteld, dat de vereeniging van 92 twee beginselen heeft saamgevoegd, die niet bij elkander behooren. Toch verblijden wij ons, dat er ook in de Geref. Kerken nog een gedeelte is, dat de aloude Geref. waarheid naar eisch der confessie wil handhaven en leeren. Het nieuw aangeboden leerboek aan de Synode der Geref. Kerken wijst daarop. Al zeggen ons ook hier de voorteekenen, dat dit leerboek geen kans maakt, al zal ook hier Amsterdam de leiding houden, toch kan het ons verblijden, dat wij nog zooveel broeders in de Geref. Kerken hebben met wie wij zouden willen vereenigen, omdat zij het met ons in de dogmatische beginselen eens zijn. Hun leerboek is voor ons weer een baken in zee, maar tegelijk een roepstem, of het niet mogelijk ware, dat zij, die zulke dogmatische beginselen voorstaan tot overeenstemming komen met een kerk, die zich zoo nauw mogelijk aan de Geref. belijdenis wil houden?
Zou die dag nog eens kunnen komen?
Het is bijna te groot! Maar wat onmogelijk is bij de menschen, dat is mogelijk bij God.

A. (Apeldoorn) S.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen