Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Kan een kind des  verbonds verloren gaan? (2)

Bekijk het origineel

Kan een kind des verbonds verloren gaan? (2)

8 minuten leestijd Arcering uitzetten

Dr. A. Kuyper van Rotterdam schreef: Wij weten uitnemend wel, dat hier misbruik gemaakt wordt van een uitdrukking „de onderstelde wedergeboorte”, omdat men niet wil verstaan, wat hier de beteekenis is van het woord „veronderstellen”.
En na deze vriendelijke vingerwijzing werden wij. Christelijke Gereformeerden met name genoemd en als leugenaars aan de kaak gesteld.
Niet willen verstaan!
Maar waarom wij dit niet willen verstaan? Waarom zouden wij dit niet kunnen verstaan?
Er is toch heusch genoeg door voormannen der gereformeerde kerken geschreven over dit „veronderstellen”, dat wij niet in het duister behoeven te tasten.
Nu kunnen wij, Christelijke gereformeerden, mistasten in de verklaring van dit veronderstellen. Wij willen dus beginnen met deze mogelijkheid te stellen. Op zich zelf zou het mogelijk zijn, dat wij een scheeve voorstelling gaven van deze zaak en wanneer zulks opzettelijk geschiedt dan zou het brandmerk „leugenaar” en „lasteraar” niet te sterk zijn.
Maar zelfs als wij onopzettelijk fouten maakten zou dit wel te vergeven, maar daarom nog niet goed te keuren zijn.
Laat ons dus wel begrijpen, dat wij elkander willen verstaan en dat wij wederzijds bij alle verschil van kerkelijke confessie elkander toch nog niet als een leugenaar en als een lasteraar behoeven te qualificeeren.
Duidelijk is toch zeker, dat de verbondsleer der gereformeerde kerken noodzakelijk leiden moet tot deze leer der veronderstellingen.
Wanneer slechts met de ideëele zijde van het verbond gerekend wordt, wanneer alleen de uitverkorenen IN het verbond zijn, wanneer het verbond der genade opgericht is met Christus en Zijn uitverkorenen, dan ligt het immers in de lijn, dat wij bij een dergelijke speculatieve verbondsleer ook zeer speculatief over den bondeling zullen gaan denken. Natuurlijk zal men niet zeggen, dat een bondeling wedergeboren IS, dat deze werkelijk de subjectieve geestelijke vernieuwing deelachtig is, maar de gereformeerde kerken zullen de bondelingen er voor houden
Dat op deze manier de noodzakelijkheid der wedergeboorte vervluchtigt en dat zulk een leer tot zelfbedrog aanleiding kan geven, heeft nog voor kort Prof. Bouwman geschreven.
Prof. Bouwman schreef in ,,de Bazuin”, dat de leer der „veronderstellingen” bij den doop niet in overeenstemming is met de Heilige Schrift en met de werkelijkheid en dat er zoo licht gevaarlijke stellingen uit kunnen worden afgeleid.
Het is toch alleszins bekend, dat de leer der veronderstellingen in de gereformeerde kerken niet een dogma is, dat geheel op zich zelf staat, maar dat het geheele systeem beheerscht in catechetiek en bediening des Woords en sacramentsleer.
Hoe dit gesystematiseerd wordt? Dan moeten wij niet blijven staan bij een Synodale uitspraak, maar dan dienen wij er op te letten, hoe deze synodale uitspraak in de kerken zelf in systeem gebracht wordt.
Dan moet ik niet wezen bij een courantenstukje als overgenomen in „de Bazuin ‘ maar dan moeten wij zijn bij den man, die deze leer der veronderstellingen heeft uitgewerkt en in systeem gebracht. Dan moeten wij zijn bij den grooten Kuyper, die in zijn standaardwerken ons heeft uiteengezet, wat het woord „veronderstellen” inhoudt.
En nu moet men niet in de gereformeerde kerken zeggen, maar dat heeft Kuyper gezegd en dat zijn de gereformeerde kerken niet, want dat is een uitvlucht, en een bewijs van zwakheid. Wanneer de gereformeerde kerken leeren, dat het zaad des verbonds voor wedergeboren moet gehouden worden, dan moet het ter eere van den grooten Kuyper gezegd worden, dat hij de consequentie heeft aangedurfd en dat hij ons heeft verduidelijkt wat dit ais systeem, als dogmatisch apperaat inhoudt. Wij slaan eerst op de Encyclopaedie, Kuypers meest wetenschappelijk werk.
Daarin heeft hij een hoofdstuk over de catechetiek, rakende het onderwijs, dat aan de kinderen des verbonds of, zoo ge wilt, aan de kinderen der gemeente moet gegeven worden. Hij schrijft daar in duidelijke taal, voor geen tweeërlei uitlegging vatbaar, dat de dienaar des Woords moet uitgaan van de gedachte, dat zijn catechisanten voor wedergeboren dienen gehouden te worden.
Zie hier, wat hij letterlijk schrijft:
„Zekerheid, dat de wedergeboorte aan den doop voorafging heeft men in casu nooit. Maar dit neemt niet weg, dat de Catechese toch altoos den doop, en de doop de wedergeboorte naar de idee” onderstelt en dat alzoo de Catechese zoo heeft te werk te gaan, alsof het te catechizeeren individu wedergeboren ware.“
Hoe bij een dergelijke opvoeding de eisch nog kan gesteld „gijlieden moet wederom geboren worden” is, ik zeg niet theoretisch, maar vrijwel praktisch onmogelijk. Dat hier het gevaar niet dreigt van „met een ingebeelden hemel verloren te gaan”, kan allen door hem ontkend worden, die ziende blind is.
Prof. Bavinck schreef in zijn roeping en wedergeboorte zeer terecht: „op die wijze krijgt men dezelfde toestanden van geestelijke oppervlakkigheid als in de Roomsche en Luthersche kerk, wie lid der kerk en gedoopt is, wordt in den regel zalig.“
En nu nog één citaat uit Kuyper’s meer populair werk E Voto, zijn catechismusverklaring. Mij dunkt, dan zal het toch wel voldoende zijn, dat wij. Christelijke Gereformeerden, geen leugenaars noch lasteraars zijn, wanneer wij beweren, dat dit het systeem van de uitspraak der gereformeerde kerken is, als zij leeren, dat het zaad des verbonds moet gehouden worden voor wedergeboren en in Christus geheiligd.
Zie hier dan de verklaring van het woord onderstellen.
Dr. Kuyper heeft dit aldus gesystematiseerd:
„Gij zijt gedoopt in de onderstelling, dat ge wedergeboren zijt. Ge hebt dus van kindsbeen af in huis en op school, ook al merkt ge van Uw wedergeboorte nog niets U voor Uzelve te beschouwen als een kind, waarin de wonderdaad Gods geschied is. En zoodra ge tot rijper jaren komt en alsnu kennisse des Evangelies erlangt, hebt ge, alsook tot Uzelven gericht, de roepstem tot bekeering aan te hooren en die roepstem op te volgen. Niet om te zeggen: een zondaar kan zich niet bekeeren, maar om aldus tot Uzelven te spreken: indien het waar is, wat mijn doop onderstelt, dat ik reeds als klein kindeke door Gods genade werd wedergeboren, dan is in mij dat leven aanwezig, dat thans in de bekeering moet uitkomen en overmits de daad des geloofs wel lang sluimeren kan, maar toch eindelijk het oogenblik moet vinden, waarin ze tot besliste keuze komt en deze keuze voor God en menschen uit doet komen, rust dus op U de verplichting om zoodra ge volwassen zijt deze besliste keuze niet uit te stellen, maar om tot de gemeente Gods te gaan, U persoonlijk bij haar opzieners aan te melden, alsnu in het midden der gemeente uit te spreken, dat gij als een gedoopte en dus wedergeborene nu ook persoonlijk bewust en met Uw wil tegen de wereld en voor Christus wilt kiezen. Hem aanvaardt als Uw Heiland, u aansluit aan Zijn volk en voorts de bezegeling van deze besliste keuze vraagt in het H. Avondmaal”.
Mij dunkt, dit is nu toch wel voor den eenvoudigste duidelijk wat dit woord veronderstellen inhoudt en waar het in de praktijk naar toegaat als het systeem der veronderstelling wordt toegepast.
De Christelijke gereformeerde kerk wenscht voor een dergelijk systeem niet de minste verantwoordelijkheid te dragen en is in haar bestaan om des beginsels wil een voortdurend protest tegen dit veronderstellings-systeem. Zij acht dit in strijd met Gods Woord en de gereformeerde belijdenis en is het nog steeds eens met de protesteerende broeders in de gereformeerde kerken, toen zij in den jare 1905 spraken van de schadelijke gevolgen van deze leeringen voor de godgeleerdheid en de bediening des Woords, voor het inwendig leven der geloovigen en de praktijk der godzaligheid.
Het stemt mij tot blijdschap, dat er nog een getal in de gereformeerde kerken is, die het op dit punt geheel met de christelijke gereformeerde kerk eens is. Meermalen is mij mondeling en per brief gebleken, dat er nog zijn in de gereformeerde kerken met wie wij zouden kunnen en ook willen samen leven. Nog altijd blijft het beginsel der scheiding nagloren in de gereformeerde kerken, hoewel dit beginsel — de schoolstrijd uit den laatsten tijd heeft het weer bewezen — het hard te verantwoorden heeft.
Ik wenschte, dat men ophield om ons als leugenaars en lasteraars openlijk te brandmerken. Zondag 43 over het 9e gebod behoort ook nog tot onze gereformeerde belijdenis, hoewel wij er wel eens aan twijfelen of sommige voormannen in de gereformeerde kerken dien Zondag wel in den catechismus meer hebben.
Prof. Bouwman schreef in „de Bazuin” onder het stukje van Dr. Kuyper:
„Wij stemmen met dit stukje in en nemen het gaarne over, omdat het mede dienst kan doen om menschen, die verkeerd worden voorgelicht, beter in te lichten.“ Wij stemmen met dit stukje niet in en meenen de menschen eerlijk in te lichten inzake de beteekenis van het woord veronderstellen.
Wij stemmen in, met wat prof. Bouwman schreef in dezelfde Bazuin, maar toen liet deze Bazuin een ander geluid hooren: Z.H. G. L. schreef: „Wij voor ons zijn van oordeel, dat het geheel onjuist is te spreken van doopen onder veronderstelling van wedergeboorte. “
De Christelijke gereformeerde kerk is het hiermede goed eens en wanneer de gereformeerde kerken in dezen zin herzien dan is voor ons de dag gekomen om ernstig aan samenleven te gaan denken.
Zou deze dag nog eenmaal rijzen?
Ik weet het niet. Ik bid het wel.

A. (Apeldoorn) S.

Dit artikel werd u aangeboden door: De Wekker

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 27 februari 1931

De Wekker | 4 Pagina's

Kan een kind des  verbonds verloren gaan? (2)

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 27 februari 1931

De Wekker | 4 Pagina's