Uitverkiezing en verbond der genade.

Het is nu wel genoegzaam bekend, hoe wij deze beide stukken uit onze gereformeerde geloofsleer van elkander onderscheiden.
Wij weten nu wel, dat Ds. Kersten leert; alleen de uitverkorenen hebben deel aan het genadeverbond. Ik ga hier verder niet meer op in. Wie mijn verbondsbeschouwing wil lezen, kan die genoegzaam vinden in mijn zeven catechismus-zondagen die in „de Levensbron” zijn uitgekomen.
Alleen acht ik het van geen geringe beteekenis nog een woord van Calvijn in dit geding onder het oog van allen te brengen, die in deze dingen belangstellen. Het is mij toch uit correspondentie gebleken, dat er velen zijn, die met bijzondere belangstelling dit punt nagaan en die begrijpen, hoe de heerlijke verbondsbelofte, die God aan ons en ons zaad bezegeld heeft, aan het wankelen wordt gebracht, wanneer wij hier niet van de belofte, maar van de verkiezing moeten uitgaan.
Wat heeft Calvijn het toch duidelijk gezegd, wie „part en deel” hebben aan het genadeverbond!
Ik sla op zijn Institutie boek 4, 16, 24. Waarom volgt, zoo vraagt Calvijn, bij Abraham het sacrament na het geloof en waarom ontvangt zijn zoon, Izak, het sacrament éér hij verstand heeft?
Omdat, zoo antwoordt Calvijn, Abraham, die eerst in zijnen bejaarden ouderdom tot de gemeenschap van het verbond aangenomen werd, waarvan hij dus lang vervreemd was geweest, die conditiën des verbonds voorhenen moet leeren: maar het kind, dat uit hem gegenereerd is, niet alzoo als hetwelk door een erfelijk recht, volgens het formulier en den inhoud der beloftenis, alreede van moeders lijf aan in het verbond begrepen wordt.
Merkt goed op, hoe juist Calvijn onderscheidt. Hij maakt onderscheid tusschen den volwassene, die door belijdenis des geloofs tot de gemeenschap des verbonds wordt aangenomen (denk hier aan het formulier van den volwassen doop) en de kinderen, die door een erfelijk recht d.i. krachtens geboorte, in het verbond begrepen zijn. Hier zegt.Calvijn duidelijk, dat de kinderen in het verbond begrepen zijn, omdat zij in het verbond geboren zijn.
En dat dit zonder eenigen twijfel de bedoeling van Calvijn is, wordt onomstootelijk aangetoond in het vervolg van Calvijn’s betoog. Hij toch gaat onmiddellijk voort „Of (om de zaak klaarder en korter aan te wijzen) indien de kinderen der geloovigen zonder het hulpmiddel des verstands, aan het (let nu goed op) verbond part en deel hebben, zoo heeft men geen reden om dezelven van het teeken af te houden vanwege, dat zij zich bij gebrek aan verstand tot het verbond nog niet verplichten kunnen. Dit is voorwaar de oorzaak, waarom God somwijlen betuigt, dat de kinderen der Israëlieten Hem gegenereerd en geboren werden”.
Het laat dus geen twijfel over, of Calvijn leert, dat de kinderen der geloovigen deel hebben aan het verbond der genade krachtens erfelijk recht. Zij zijn in het verbond geboren, zegt Calvijn daarom zijn ook in het verbond begrepen, en op grond daarvan ontvangen zij nu ook het teeken en het zegel des verbonds. Als uitverkiezing en verbond der genade lijnen waren, die elkander volkomen dekten, dan ontging ons de grond voor den kinderdoop. Deze grond, zoo leeren onze gereformeerde belijdenisschriften op het voetspoor van Calvijn, die de geestelijke vader van deze belijdenisschriften is, ligt alleen hierin, dat onze kinderen part en deel hebben aan het genadeverbond.
Dat men in de scholastieke periode, die tijdens Brakel haar intrede deed in ons land, langzamerhand van deze echt reformatorische theologie weggleed, en men meer de Engelsche theologie begon te volgen, kan wel uit reactie dier dagen verklaard, maar is niet de weerspiegeling van de rijke verbondsgedachte, zooals die door Calvijn ons is ingegoten.
Altijd en altijd weer herhaalt Calvijn, dat er niets zekerder is dan dat God zijn verbond sluit en opricht met Abraham’s kinderen, die van nature uit hem zouden voortkomen.
Wij moeten onderscheid maken tusschen de oprichting en de inwilliging van het verbond der genade. Ik vermoed, dat Ds. Kersten dit te veel over het hoofd ziet en dat wij nu op deze manier elkander telkens voorbij redeneeren. Het mag niet gaan om elkander in verdenking te brengen, maar het moet om de zaak zelf gaan, om de echt schriftelijke, reformatorische verbondsleer, die een bron van troost voor ons en onze kinderen moet zijn.
Niet de speculatieve methode van Dr. Kuyper maar de schriftuurlijke methode van Calvijn moet de leidende gedacht bij onze verbondsbeschouwing zijn.
Niet de uitverkiezing voorop, maar het verbond der genade en zijn rijke belofte trede vooraan om het dan verdere te leeren, hoe God in zijn verbondszegelen Zijn belofte verzekert, en in de beleving van dat verbond tot zieleklaarheid brengt „benaarstig U om Uw roeping en verkiezing vast te maken”.
Lees nog eens Gen. 17:7 „en ik zal mijn verbond oprichten tusschen Mij en tusschen U en tusschen Uw Zaad na U in hunne geslachten tot een eeuwig verbond, om U te zijn tot een God en uwen zade na U”.
Wat hier door Uw Zaad verstaan moet worden kunt ge lezen in vers 8 en 9 van Gen. 17.
ls in het Nieuwe Testament van een geestelijk zaad gesproken wordt, dan bedoelt daar de Schrift nog iets meer dan bondelingen, dan gaat het over de geloovigen die in Christus zijn. En niet alle bondelingen zijn geloovigen, maar wel zijn alle geloovigen bondelingen. Wie hier goed onderscheidt, leert goed.

A. (Apeldoorn) S.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen