Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Kerk en Staat.

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Kerk en Staat.

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

De groote sensatie van de vorige week is de nederlaag van de socialisten in Engeland geweest, een nederlaag, zoo geweldig als wij in de laatste jaren niet meer aanschouwd hebben. En men had er eerlijk gezegd in Engeland geen flauw vermoeden van. Men durfde nauwelijks MacDonald een meerderheid te beloven en de hoogste weddingschap (want in Engeland bestaat de gewoonte, dat men op den uitslag der verkiezingen weddingschappen aangaat) was, dat men er
£ 10 voor een nationaal ministerie durfde stellen. Die wedders hebben leelijk slip gevangen en er is een lieven duit door deze verkiezing verloren en gewonnen.
Zooals men weet heeft MacDonald geen anderen uitweg meer gezien om uit de bestaande moeilijkheden te geraken dan een nationaal ministerie te vormen.
Daartoe heeft hij echter vooraf het offer van zijn partij moeten brengen en dat moet dezen man een geweldigen strijd hebben gekost. Hij heeft het partijbelang aan het landsbelang ten offer gebracht, omdat hij meende, dat hij zoo alleen zijn partij dienen kon. De partij heeft het zeker anders gezien en hem uit de partij gestooten. Zijn vrienden, waarmede hij van der jeugd af aan samengewerkt had, zijn zijn vijanden geworden en men heeft hem zelfs met Judas op één lijn gesteld. Dat was niet ridderlijk, maar de ridderlijkheid is zoek waar de partijbelangen in conflict komen. Slechts een deel van zijn vrienden, waaronder Snowden en Thomas, zijn hem trouw gebleven, de anderen hebben hem verlaten en zijn begonnen hem in het openbaar te bestrijden. Gersteund door de Conservatieven en een deel van de Liberalen, is hij den verkiezingsstrijd ingegaan en heeft zelfs den moed gehad zich in zijn oude district candidaat te stellen. En nu het resultaat. Laat ik voor een duidelijk overzicht eerst de samenstelling van het oude parlement mogen geven en daarop het nieuwe perlement laten volgen.
In het oude parlement zaten:
263 conservatieven,
265 labourmannen.
58 liberalen,
15 nationale labourmannen,
14 onafhankelijken.
--------
615 totaal.
In het nieuwe parlement zitten:
474 conservatieven,
14 nationaal labourmannen,
28 nat. liberalen,
37 liberalen,
3 onafhankelijken.
--------
556 voor de Regeering.
Tegen de regeering:
48 labourmannen,
7 liberalen (Lloyd George).
2 onafhankelijken,
2 lersche nationalen.

-------
59.
Wanneer men deze cijfers innig bestudeert en niet meer weet dan deze cijfers, zou men daaruit de conclusie trekken, dat de eens zoo machtige Labour-partij letterlijk vernietigd was. Maar dat is beslist onjuist. Daarom geven wij een zuiver beeld van deze verkiezingen, dat heel wat zuiverder is dan het bovenstaande, dat uitsluitend betrekking heeft op het aantal zetels.
Hier volgt het aantal stemmen dat door de drie partijen bij deze verkiezing is uitgebracht:
Conservatieven 11.68 millioen met 472 zetels; Arbeiderspartij 631 millioen met 50 zetels; Liberalen 2.23 millioen met 76 zetels.
Met deze cijfers zien wij, dat de slag voor Labour lang niet zoo groot is als wij bij het zien van het eerste staatje zouden vermoeden. Dat wil niet zeggen, dat zij niet achteruit gegaan zouden zijn. Stellig! Want in 1929 stemden nog 8.36 millioen Engelschen op Arbeiderscandidaten en nu in totaal, de groep van MacDonald inbegrepen, slechts 6.77 millioen. Deze partij is dus wel heel hard achteruit geloopen.
Maar nu geven wij nog een derde staatje.
Grove berekening leert, dat wanneer de 598 zetels, waarover de cijfers loopen, naar het beginsel der evenredigheid over de drie partijen waren verdeeld, dan hadden de Conservatieven niet 472 maar 362, Arbeiderspartij niet 50 maar 177 en de Liberalen niet 10 maar 59 zetels gekregen.
Zoo hebben wij thans het zuivere beeld van deze verkiezing. Neen nog niet, want er waren in het geheel 30.158.967 stemgerechtigden waarvan er slechts 21.557.826 zijn opgekomen, zoodat niet minder dan ruim 8½ millioen kiezers van hun recht geen gebruik gemaakt hebben. Maar daaronder zullen niet veel stemmen voor Labour gevonden worden vermoeden wij.
De vraag zal dus door verschillende lezers gedaan worden: hoe het mogelijk is, dat de Labour-partij zooveel stemmen op zich vereenigd heeft en toch maar zoo weinig zetels in het nieuwe parlement bezet. Dat zit hem in de z.g. driehoekskiezing, waar de liberalen bij de vorige stembus het slachtoffer van zijn geworden. In ieder kiesdistrict kunnen drie candidaten gesteld worden en wie nu de meeste stemmen op zich vereenigt, wordt gekozen verklaard.
Nu hebben bij deze verkiezing taktische overwegingen er toe geleid om in tal van Labour-districten alleen een candidaat voor de Nationale regeering te plaatsen. In de meeste gevallen was dit een conservatieve of een liberale candidaat, zoodat de keuze was: voor of tegen de Nationale regeering. Gevolg daarvan was, dat in tal van districten de candidaat van de Nationale regeering met een zeer hoog stemmencijfer uit de bus kwam, terwijl de Labour-candidaat ook wel een zeer hoog stemmencijfer had, maar toch kleiner dan dat van zijn tegen candidaat, met gevolg, dat de tegen-candidaat gekozen en de stemmen van Labour verloren waren. Nu heeft Lloyd George, wiens Liberale partij bij de vorige verkiezing het kind van de rekening geworden was, onmiddellijk er bij MacDonald op aangedrongen, dat aan deze ongerechtigheid een einde zou worden gemaakt en hoewel MacDonald daar persoonlijk wel wat voor voelde, heeft hij de Labourpartij daarin niet mee kunnen krijgen, omdat deze er bij de voorlaatste verkiezing groote voordeden van geboekt had. Vandaar dat deze verkiezing nog volgens het oude systeem gehouden is, met het gevolg, dat nu de Labours de klappen gekregen hebben. Zij hebben dus eerlijk gezegd hun verdiende loon. Hadden zij MacDonald gesteund in zijn pogen om het kiesrecht te wijzigen, dan zou niet hebben kunnen gebeuren wat thans gebeurd is. Misschien dat Labour het nu, geleerd door de ervaring, zal inzien, dat het voortaan anders moet.
Over de gevolgen van deze verkiezing iets in een volgende beschouwing.

d. H. (den Haag) J.

Dit artikel werd u aangeboden door: De Wekker

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 6 november 1931

De Wekker | 4 Pagina's

Kerk en Staat.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 6 november 1931

De Wekker | 4 Pagina's