Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Kerk en Staat (2)

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Kerk en Staat (2)

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

Dat wij niet zonder zorg zijn voor de toekomst van het Christendom in Europa, vloeit voort uit het feit, dat wij langzaam maar zeker op weg zijn naar een nieuw Europa, waarin het staatswezen naar geheel andere beginselen opgebouwd zal wezen als in het Europa, dat wij kennen. Men vergete niet, dat in het oude Europa het geheele staatswezen doortrokken was van den christelijken geest en al heeft die geest ons geen christelijken staat geschonken, dat neemt niet weg, dat de normen en richtlijnen voor den staat aan het christendom waren ontleend.
In het nieuwe Europa dat komt, zal dit anders zijn. Wij kunnen dit duidelijk jn Duitschland en Italië ontdekken. Want wat men in Duitschland „nationalisme” noemt, heet in Italië „fascisme”, noch in oorsprong, noch in wezen, noch in doel stelling is tusschen deze beiden eenig verschil te ontdekken. Beiden verheffen den staat tot het hoogste goed en eischen dat alles, dus ook de godsdienst en de moraal aan den staat ondergeschikt zullen zijn en medearbeiders aan de sociale, economische, cultureele en geestelijke ontwikkeling van den staat, precies zooals dit was, in den bloeitijd van Hellas en Rome. Wij kunnen dit reeds in Italië zien. Daar staat de Roomsch Katholieke kerk geheel achter het fascisme, ik durf niet zeggen in dienst van het Facisme, want dat ware wellicht te sterk gesproken, maar dat in de conflicten, die er tusschen Mussolini en den Paus in de verloopen jaren geweest zijn de Kerk het onderspit heeft gedolven staat voor ons vast.
Dat wil niet zeggen, dat de haan van Mussolini victorie kraaien kon. Daar had Mussolini geen behoefte aan en 200 diep heeft Rome zich niet behoeven te vernederen. Langzaam en geleidelijk heeft het zich bij den nieuwen toestand aangepast en werkt het mee aan den stoffelijken en geestelijken bloei en opbouw van Italië, zooals dit door het Fascisme wordt verstaan.
In naam is de kerk in Italië vrij, in wezen heeft zij haar vrijheid verloren en steunt zij het Fascisme om alzoo haar plaats in Italië te kunnen handhaven.
In theorie Staat en Kerk vrij tegenover elkaar, in de praktijk de kerk onder den staat.
Rome heeft dit voor Italië aanvaard en zal dit ook voor Duitschland moeten aanvaarden, want in het „Derde Rijk”, zal er een geheel andere verhouding tusschen kerk en staat moeten wezen, dan in het Duitschland van Bïsmack.
Wij hebben er dan ook geen oogenblik aan getwijfeld, of een van de eerste punten op het regeeringsprogram is: herziening van het concordaat. Dat is een pijnlijke teleurstelling voor de Roomsche kerk in Duitschland, want zij hadden met behulp van de socialistische kameraden, waarmee zij feitelijk, nu eens verbonden dan weer elkander dienend, van af 1918 Duitschland geregeerd hebben een pracht concordaat gekregen, die niet onprofijtelijk voor de kerk was.
En de protestanten? De eerlijkheid gebiedt hier te zeggen dat die ten slotte ook nog wat gekregen hebben, maar lang niet wat zij wenschten en waarop zij recht en aanspraak hadden.
De protestanten zijn vanaf 1918 van regeeringswege slecht behandeld en dat heeft veel kwaad bloed gezet en is een van de oorzaken geworden dat een groot deel van het protestantsche Duitschland achter Hitler kwam, omdat het van hem meer heil verwachtte dan van Brüning en de Socialisten.
Daarom is het een handige zet van de nieuwe regeering, dat zij onmiddellijk de kwestie van het concordaat aan de orde heeft gesteld en von Papen naar Rome heeft gezonden, om daarna de besprekingen te openen.
Von Papen, de politieke afvallige, en welke lieve namen zij dezen bewindsman nog meer hebben gegeven, naar Rome.
Von Papen ontvangen door den paus. Berichten om er den bril eens bij op te zetten en te zien of het er werkelijk staat. Maar het staat er.
Begrijpelijk dat men zich in Duitschland niet erg prettig voelt en de geloovigen door de bisschoppen worden opgeroepen en aangespoord tot gebed.
Want men kent von Papen en weet dat hij een handig en gewiekst diplomaat is en dat hij stellig met verstrekkende volmachten in Rome gekomen is.
De Roomsche kerk kan haar bevoorrechte positie in het Derde Rijk niet behouden, daar dit in strijd zou zijn met de grondbeginselen van het Nationalisme, die eischen dat de kerk zal medearbeiden, dus in dienst van den staat zal staan.
En daar wil men in Duitschland voorloopig nog niets van weten, maar zal alles doen om zijn bevoorrechte positie te handhaven.
En toch wagen wij de voorspelling dat het haar niet gelukken zal.
Onverbiddelijk zal zij zich moeten aanpassen en invoegen, zooals de Paus en de kerk dat in Italië gedaan hebben en het lijdt geen twijfel of er zal binnen afzien-baren tijd een concordaat met den paus gesloten worden, dat alles behalve naar den zin van de Curie zal wezen, maar dat men toch zal hebben te aanvaarden om erger te voorkomen.
En de bisschoppen zullen zich aanvankelijk wel roeren en krachtig protesteeren, maar...... zij passen zich wel aan. Zij hebben zich trouwens al aangepast en zij hebben dit zoo fijntjes gedaan als wij dit van Rome gewoon zijn en waarvan het meesterlijk de kunst verstaat.
Jammer dat er nu in het protestantsche kamp stemmen opgaan om in het Derde Rijk tot officieele staatskerk verheven te worden. Wij zouden dit zeer betreuren, wanneer het daar inderdaad toe kwam. want dat zou de eerste stap in de absoluut verkeerde richting zijn en het protestantisme brengen in een diensthuis, waaruit het heel moeilijk verlost zou kunnen worden, waar men in Duitschland en in alle protestantsche landen in de komende jaren vollen aandacht aan zal hebben te schenken is: dat wij als protestanten en kerken onze vrijheid en zelfstandigheid moeten handhaven, opdat wij niet worden, wat wij uit kracht van oorsprong en wezen niet zijn, dienaren en instandhouders en helpers van een regiem, dat uit de revolutie opkomt, en het rijk van den antichrist zal propageeren ten koste van het Koninkrijk Gods.

d.H. (Den Haag) J.

Dit artikel werd u aangeboden door: De Wekker

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 28 april 1933

De Wekker | 5 Pagina's

Kerk en Staat (2)

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 28 april 1933

De Wekker | 5 Pagina's