Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Liturgie (I)

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Liturgie (I)

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

In den laatsten tijd is hierover nog al wat te doen in de Protestantsche Kerkgroepen.
Liturgie is dan ook allesbehalve een onverschillige aangelegenheid. Zij betreft het hoe van de openbare, of liever van de gemeentelijke, gemeenschappelijke godsdienstoefening. Het zal toch wel verstaan worden, dat God als een God van orde, ook daarbij geen slordigheden of willekeur toestaat. Ook hiervoor dienen goede vormen en manieren te bestaan, maar principieel. En daarop leggen we bijzonder nadruk.
We staan met alle kracht de gedachte tegen, alsof het b.v, bij de prediking des Woords wel aan zou komen op schriftuurlijke beginselen, maar dat de Liturgie daar buiten staat.
Neen, ook bij de Liturgie dienen we terdege een principieel standpunt in te nemen. Dat wil in den ruimsten zin verstaan reeds zeggen, dat men voor zijn liturgische handelingen een reden, een grond moet kunnen aanwijzen.
Hier een versje, daar een versje; hier een gebedje, daar een verzuchting, hier een gebaar, daar een ik zou haast zeggen.,. tierlantijntje… neen dat is geen liturgie, dat is zooveel als wat franje aan een gordijn; zóó beschouwe of behandele men liturgie toch niet.
Liturgie moet opgebouwd zijn op principieelen grondslag. Het is de manier der inrichting der gansche inrichting van de samenkomste Gods met zijn volk. Zou dit een onbeduidende aangelegenheid zijn?
De nieuwe zucht naar Liturgie in de Protestantsche kringen is m.i, al te veel los van principieele gronden.
Vooral het „begrip” liturgische diensten is m.i. door en door onhoudbaar. Ik hoop hierover straks afzonderlijk te handelen. Ook de vraag naar éénheid van liturgie dient principieel behandeld. In onze Kerk is dergelijke vraag ook reeds gesteld: kan er eenheid van liturgie komen? Maar dan zal men zich eerst grondig hebben te bezinnen op het principieele standpunt van liturgie. Dan zal voor alles noodig zijn, dat men voor zijn liturgie een principieele basis heeft; d.w.z. dat men doordacht en bezonnen kan aanwijzen, hoe zulk een liturgie naar principieelen maatstaf moet zijn; waarom dit wel en dit niet onder liturgie wordt opgenomen; waarom, op welke Geref. grondbeginselen opgebouwd, de inrichting van den dienst aldus en alzoo behoort en moet zijn, en waarom het andere principieel fout is. Wie daar (alsnog) niet toe in staat is, moet niet handelen over eenheid van liturgie, men zou slechts bewijzen op onliturgische wijze over liturgie te handelen.
Vandaar onze bezwaren tegen de nieuwerwetsche beweging onzer dagen in vele Protestantsche kringen voor liturgie e.a. Ik wijs slechts op Kerstnachtwijdingen, liturgische diensten, nog al erger: liturgische jeugddiensten; en tevens op al dat „gedoe” van kaarsen, het uitspreken van formules, opstaan, gaan zitten, gezang alleen door enkelen, dan weer door allen te saam, enz, enz., kortom al datgene wat den dienst variant, aantrekkelijk etc. moet maken, en waaraan men tegenwoordig den mooien naam van liturgie belieft te geven, zonder er vaak één korreltje princiep in aan te wijzen is.
Het Protestantisme is over ’t geheel genomen steeds sober in liturgie geweest. Hoe komt dit? Omdat in onderscheiding van Rome de dienst hier geen sacrificieel offer-karakter draagt. Hier staat de levende verkondiging des Woords in het middelpunt en het sacrament, zooals dit bij dit woord als teeken en zegel op den inhoud van het Woord (verbond der genade) behoort. — Zeer zeker is dit alles wel met liturgie verbonden, voorzoover deze n.l. wezenlijk voortvloeit uit de zaak; maar uit den aard is de liturgie hierbij sober.
Vandaar dat de Gereformeerde opvatting van den „dienst”, als samenkomst Gods met Zijn volk onder woord en sacrament, al bijzonder tot soberheid aanspoort.
Bij Rome staat deze zaak anders. Bij Rome draagt de dienst en de liturgie een sacrificieel offerkarakter; n.l. het middelpunt wordt gevormd door de Mis.
Hierbij is een breede liturgie. Met onze principieele schriftuurlijke bezwaren tegen en dies met ons verwerpen van de Mis, vervalt meteen deze sacrificieele liturgie. De dusgenaamde rijkdom van Rome aan liturgie is dan ook goeddeels op rekening van Rome’s kettersche vervanging van het heilig avondmaal door de „paapsche mis”. Wie nu als Protestant toch zint op meer liturgie zal dan ook uit den aard allicht vervallen in de hedendaagsche fout om óf roomsche sacrificieele elementen in den dienst te trachten te mengen; of hij zal meer nabootsing leveren maar zonder inhoud; m.a.w. dan krijgen we een liturgie waarvan vaak met geen mogelijkheid is aan te wijzen, waarom, uit welk princiep men dit of dat nu toch eigenlijk doet. Alleen het is interessant, ’t wekt „stemming”, devotie, enz. enz.; maar het heeft principieel niets te maken met liturgie, dan alleen men bootst vormelijk dezelve na. Ook hier zou men kunnen zeggen: de hand zijn Ezau’s handen, maar de stem is Jacobs stem.
Rome zelf zegt er van dat deze nieuwe Protestantsche liturgie een… „leege vorm wordt, omdat ze geen inhoud heeft.”  Dat is zeer juist door Rome opgemerkt.
De roomsche liturgie kan ten minste aanwijzen waarom ze zóó is; we kunnen de sacrificieele leer van Rome nu eenmaal niet anders dan als gruwzame dwaling stempelen; maar gegeven deze dogmatische onderbouw is de liturgie daarvan rationeel te aanvaarden. Zoo is het bij de neo-protestantsche bewegingen niet. Het is liturgie, òm liturgie beoefenen; zonder princiep meestal.
Pas op! Consules caveant! Ook in onze kringen. Hier is een niet denkbeeldig gevaar. Geestelijke infectie is nog moeilijker te bestrijden dan lichamelijke.
Ge hoort D.V. nog meer van me over deze aangelegenheid.

Wisse.

Dit artikel werd u aangeboden door: De Wekker

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 15 juni 1934

De Wekker | 4 Pagina's

Liturgie (I)

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 15 juni 1934

De Wekker | 4 Pagina's