Het Nationaal-Socialisme in Nederland (V)

De doorwerking van de revolutionaire theorieën, waarop Groen van Prinsterer doelt, heeft er ten slotte toe geleid, dat God in Zijn eigen schepping werd onttroond, dat de bron en oorsprong van het gezag van uit God in den mensch werd overgelegd, en dat dit ten gevolge gehad heeft, dat er een nieuwe God komen moest, die met het gezag en de macht gedeeltelijk ook met de eigenschappen van den onttroonden God werd bekleed. Die God was de Staat en het is de wijsgeer Hegel geweest, die dit wijsgeerig-wetenschappelijk zoo aannemelijk heeft gemaakt, dat zijn staatsleer ten grondslag ligt aan het staatsleven van onzen ijd.
Wij hebben geen staatsleven en geen staatsleer, naar de christelijke beginselen opgebouwd en waarin deze haar toepassing vinden, maar het „hegelt” nergens zoo duidelijk en voelbaar, als in de staatsleer en het staatsleven.
In ons land worden gelukkig deze Hegeliaansche invloeden nog gemitigeerd door de christelijke beginselen, die er Gode zij dank nog in ons volksleven aanwezig zijn, maar de eerlijkheid gebiedt mij toch te zeggen, dat wij ook hier in ons land onder een druk van de crisiszorgen, de christelijke beginselen hoe langer hoe meer zien verdwijnen en de Hegeliaansche beginselen in ons staatsleven sterk gaan praedomineeren. De staat eischt hoe langer hoe meer alle macht en heerschappij in het volksleven voor zich op. De staat wordt de Al-Vader. Nog één schrede: en de staat moge dan theoretisch geen God zijn, praktisch wordt hij het wel. Wij kunnen dan rustig nog over God blijven spreken en preeken, maar praktisch hebben wij dan geen God meer!
Ik bejammer zeer het ontzettende gevaar, dat ons in dit opzicht bedreigt en waarvoor helaas de oogen niet zijn geopend. Wij preeken en schrijven maar rustig voort, alsof er in dat opzicht niets veranderd, of aan het veranderen is, en wij vermoeden misschien zelfs niet eens, hoe geweldig de opstand in eigen leven is tusschen onzen mond, die al deze dingen zegt en het hart, dat in deze dingen niet meer leeft. En dat maakt juist de N.S.B. zoo gevaarlijk voor onze christelijke menschen. omdat, wanneer zij met het program van Beginselen in geestelijke aanraking komen, zij tot hun niet geringe verbazing ontdekken, dat zij geestelijk feitelijk bij deze partij behooren.
Wij hebben niet voldoende gewaarschuwd tegen het steeds verder om zich heen grijpen van de staatsalmacht en de staatszorg en de staatsbemoeiingen. Langzaam, maar zeker, zijn wij met ons geheele sociale en economische leven onder haar oppergezag geraakt en wij komen er dagelijks nog verder onder.
En nu komt de N.S.B. en trekt consequent de lijn door en aanvaardt de Hegelsche staatsleer met haar volledige consequentie en zegt niet alleen theoretisch, maar ook praktisch, dat de staat het hoogste goed is, waar niets boven uit gaat, die alles toebehoort, aan wien alles ondergeschikt is, en die over alles te gebieden heeft. Daarom lees ik in de „Staatsleer van het N.S.: „de plichten van de burgers tegenover den staat, gaan boven hun persoonlijke rechten. De staat is de natie in geestelijke gestalte, hij gaat als eenheid en algemeenheid onder het getal der toevallige, momenteele en slechts korten tijd levende burgers uit, om als geest der natie een PERSOON te zijn. met eigen verleden en toekomst, met eigen traditie en eigen karakter, eigen doel en eigen bestemming. De natie als staat leeft zijn eigen leven als de wereldgeschiedenis, waar tegenover het leven van enkele, afzonderlijke individuen in het niet verzinkt.
Dat is dé zuiver Hegeliaansche opvatting en beschrijving van den staat. De staat een geestelijke persoonlijkheid en om in de taal van den N.S.B. te spreken, die staat, d.i. die Nederlandsche geestelijke persoonlijkheid, zou God belijden als de drijfkracht van het Nationale leven.
Wanneer het ons gelukt is om deze „Staatsvergoding” een weinig begrijpelijk te maken, zal het niet moeilijk vallen, vanuit deze staatsopvatting eenige belangrijke onderdeden van de staatsleer van deze N.S.B. te belichten en te toetsen. We mogen daarbij echter geen oogenblik uit het oog verliezen, dat de N.S.B. zelf op het standpunt staat, dat, wat men in die kring onder God verstaat, ook de drijvende kracht in hun gelederen is. Men mag hier te lande nog niet zoo ver gaan, als in Duitschland, waar men sprekende vanuit dat zelfde beginsel in Hitler een door God verwekten verlosser verafgoodt en daarmee in de zonde van het heidendom terugvalt waar het schepsel geëerd wordt boven de schepper. Maar het Duitsche Führerprincipe wordt door den N.S.B. hier te land overgenomen, omdat het onafscheidelijk met het N.S. samenhangt. Het Nationalisme met zijn Hegeliaansche opvatting van den staat is niet denkbaar evenmin doorvoerbaar zonder Leider.
Want de leider is feitelijk de incarnatie van het principe; in hem is die goddelijke stuwing als het ware geconcentreerd en van en door hem gaat zij uit op zijn volgelingen. Leider en geleiden hangen hier geestelijk zoo innig saam, dat wanneer de leider wegvalt, de geleiden uiteen gaan en de chaos nog veel grooter zal worden, dan die, waaruit of waarvan zij door den leider gered zijn geworden.
Over dat Leiderschap moeten wij dan voor alles klaarheid hebben. Is dat ... bestaanbaar met en kan dit tot zijn volledige ontplooiing komen in een land als het onze, waar wij nog in het bezit zijn van een wettelijk koningschap, een grondwet en een volksvertegenwoordiging, die door het volk met de grootst mogelijke vrijheid kan en mag worden gekozen.  Waar een Koningin nog niet is een decoratieve of representatieve figuur, zooals het met den Koning van Italië het geval is, maar waar Zij nog verstrekkende rechten en bevoegdheden heeft. Haar door de grondwet verleend.
Wanneer wij nagaan, hoe men zich bij de N.S.B.-kringen in allerlei bochten wringen moet om het Leiderschap met het Koningschap in overeenstemming te brengen, is dat dus wel een punt van het allergrootste belang voor de toekomst van een volk.

d. H. (Den Helder), J.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen